Leopold I - de echte landing
Jacqueline Vandenhende veel historische gegevens over koning Leopold I verzameld. Haar gegevens over de intrede in De Panne kunt u lezen onder: LEES pagina1>>> Blijkbaar is er veel geïmproviseerd in de organisatie van de laatste dagen vóór de kroningsrede. Zo vinden we in de verzameling Pirsh nog een document waaruit blijkt dat er eerst 'n ander reisplan bestond volgens hetwelk de prins in Oostende aan land zou komen. LEES(origineel)>>> of LEES(hertypt)>>>Ook lezen we in ditzelfde bericht van 14 juli dat de leden van het Nationaal Congres opgeroepen werden om op zondag 17 te Brussel een zitting bij te wonen om nog "verscheyde belangryke besluyten" te nemen. Men heeft blijkbaar door die late routewijziging heel duidelijk willen aantonen aan de "grote mogendheden" dat de keuze van Leopold I als koning ook door Frankrijk aanvaard werd. Wie de beslissing genomen heeft voor die grandioze ontvangst in Calais is niet duidelijk. Leopold of koning Louis-Philippe van Frankrijk? In ieder geval mogen wij als Pannenaar tevreden zijn dat deze omleiding via Frankrijk gebeurd is, zoniet hadden wij nu geen monument en geen mooi Leopold I Esplanade gekregen.
Op de interessante website van Jacqueline vinden we een passage waar zeer mooi het verhaal gegeven wordt van de intrede van de prins LEES>>>
Deze tekst komt uit één van de schitterendste boeken over de geschiedenis van De Panne nl: “100 jaar Sint-Pieter De Panne 1887-1987” door dr. Hist. Godgaf Dalle. Hijzelf heeft die tekst gevonden in het "Advertentieblad der steden Veurne, Nieuwpoort, Diksmuide en geheel het Arrondissement" (1831). Meerderen zijn op zoek naar een origineel exemplaar van dit blad. Maar nog niet gevonden. Wie helpt De Bliedemaker aan een kopie?
Hier een kort uittreksel uit die tekst toen de 10- jarige Pauline L'Olivier de koning verwelkomde als nimf gekleed. In de ene hand had ze een schild waarop: “à Leopold, la Belgique reconnaissante” en in de andere hand een ruiker.
“Elle saisit le moment où la voiture du roi gravissait lentement l’endroit dit Trek-op, pour se précipiter à la portière, le carosse s’arrêta et Pauline dit avec assurance et sensibilité : “Daignez agréer, Sire, ces premières fleurs du sol de votre nouvel empire, elles se fâneront, Sire, mais notre amour pour la personne sacrée de votre majesté sera éternelle. Vive le Roi”.
De koning aanvaardt de bloemen.
Op 25 juli 1831 heeft prins Leopold I een brief geschreven aan zijn zus Sophie over zijn reis van Engeland naar België (bron: "Lettres de Léopold Ier à sa soeur la princesse Sophie, à son beau-frère Emmanuel, comte de Mensdorff-Pouilly, à son neveu Alphonse, comte Mensdorff-Pouilly 1804-1864" door Jean Puraye en Hans-Otto Lang 1973)
"... Den darauf folgenden Tag war es sehr hämlich und klärte sich erst auf als ich am Meeres Ufer war, die Strasse geht nämlich von Dunkirque nach Furnes zur Ebbezeit über den Meeressande, wo ich vol meinen neuen Untertanen empfangen wurde..." LEES>>>
Dus nogmaals een argument om te bewijzen dat de prins inderdaad via laag water ("Ebbezeit") van Duinkerke naar De Panne gekomen is met een koetsop het strand. Het was inderdaad ook laag water 's middags LEES>>>
Op de oude kaarten merkt men dat de hoofdweg van Gent naar Duinkerke loopt via Diksmuide, Veurne, De Panne (vroeger bij Adinkerke) en dan verder via het strand naar Duinkerke. Het zou ook deze route zijn die Napoleon Bonaparte in 1804 gevolgd heeft. De paardenpostmeester, die in 1816 de postkoetsen Brugge-Duinkerke uitbaatte, beklaagde zich er over dat de postkoets maar één weg kon volgen van Adinkerke, de plaats die "panne" genoemd werd, naar Duinkerke. De hinderlijke grenscontrole gebeurde op een plaats, waar geen huisof schuilplaats te bespeuren viel, in open lucht, en vooral 's winters werd dan soms het geschikte getij gemist. En dan moesten de paarden tot schrik van de reizigers door het water baden. De andere wegen destijds, langs de vaart en de Duinhoekstraat (de oude Driftweg die langs gans de kust liep op de scheiding duinen-polders), waren te slecht voor de Diligence. Eenmaal per dag, bij laag tij was er een verbinding met die "Bolderwagen" van Veurne naar Duinkerke. Guido Mahieu heeft me over die route een oude kaart toegestuurd. Victor Hugo heeft in 1837 ook die route gevolgd, waarvan meer in een volgende "De Bliedemaker". Het is ook via die route dat prins Leopold I van Calais via Duinkerke naar België gereisd is. Hij zou hier rond 11 uur aangekomen zijn op 17 juli 1831.
Weg langs de vaart te moerassig
"Als Adinkerkenaar was ik gedurende jaren overtuigd dat de volgweg via de N1 of via de oude verbindingsweg Duinkerke- Nieuwpoort, die op de Zuidkant van de duinen liep, moest gesitueerd worden. Zoekwerk in de archieven van de Generaal Belliard leverde het bewijs op dat Leopold via het strand kwam. Na het bestuderen van enkele kaarten kwam ik al vlug tot de vaststelling dat de N1 in 1831 maar tot Duinkerke liep. Dat de weg langs het kanaal onbruikbaar was voor koetsen doordat tussen de grens en de huidige brug van Ghyvelde het waterpeil van het kanaal dusdanig hoog stond dat er een moerassige ontstond waar de weg niet doorliep (nu nog altijd drassig tussen de 3 Vijvers, Langeleed, kanaal en een 500 tal meter op Frans grondgebied.De Duinhoekstraat was al op de kaart van Ferraris verdwenen en op het plan Pop is het gedeelte tussen de grens en ongeveer de huidige miliaire transmissietoren een zandpad. Met de uittreksels van de kaarten die ik aan DE BLIEDEMAKER gemaild heb denk ik van voldoende materiële bewijzen geleverd te hebben. Wat vele Adinkerkenaars echter wel dwars zit is het feit dat telkens De Panne genoemd wordt en Adinkerke niet ter sprake komt. Van De Panne is er GEEN sprake (pas bij de herdenkingen achteraf duiken deze vermeldingen op), de gebruikte benamingen zijn Kerckepanne en Adinkerke."
Geschreven door Guido Mahieu
Brieven van Generaal Belliard
Guido Mahieu heeft de archieven van Duinkerke afgezocht en er de samenvatting gevonden van de briefwisseling door de Generaal Belliard (bevestigd door de archieven van het Quai des Orsay Paris). LEES MEER>> Prins Leopold kwam opzettelijk langs Frankrijk binnen, om Europa duidelijk te maken dat hij koning wordt met toestemming van Engeland en Frankrijk. Hij werd er verwelkomd door saluutschoten in naam van Franse koning, In Calais wacht de Franse ' generaal Graaf François Belliard hem op. Hij is aangeduid door de Franse koning Louis-Philippe om hem te ontvangen en hem te verwelkomen ter ere van de koning. Het Franse garnizoen, de lokale autoriteiten en de bevolking ontvangen de prins zeer hartelijk. Overal hangen vlaggen. De prins overnacht in het hotel Dessin, waar hij de officieren van de Franse nationale wacht trakteert. Leopold is tevreden van de uitbundige ontvangst in Calais. Later heeft hij gezegd aan Belliard: « Ces qui fut si bien commence chez vous.... m'a suivi partout ». De generaal heeft samen met de prins in de koets op het strand gereden tot aan de ontvangst in België. Dan is hij van hier direct vertrokken naar de koning om te rapporteren en er een brief te overhandigen van de prins naar de koning; Hij werd door de prins gevraagd om vertegenwoordiger te worden van de Franse koning in België. Dank aan Guido voor dit zeer interessant document.
Brieven van Victor Hugo
In het boek "Belgique" van Victor Hugo (1837) schrijft Victor in één van zijn brieven aan Adèle: toen hij op 1 september uit Veurne wou vertrekken met "De Diligence" was deze propvol. (de 6 binnenplaatsen waren bezet door 6 "zeer welgedane Vlaamse bilpartijen". Er is zelfs nog een incident geweest met een dame toen hij zijn bagage tussen haar voeten wilde schuiven. Vandaar boden ze hem een postkoeriersdienst aan over een weg die in zeer slechte toestand was ("afgrijselijk warboel van modderpoelen, afgronden,plassen, putten, voetangels en klemmen") . Hij had zijn keuze vlug gemaakt en is te voet door de duinen van Veurne naar Duinkerke gegaan over het zand tussen ebbe en vloed. Met wat hulp van onze bibliotheek heb ik nog een Franse tekst kunnen vinden in de bibliotheek van Gent. Lees pagina1 >>; pagina 2>>; pagina 3>> Deze zeer geromantiseerde beschrijving bewijst duidelijk dat 6 jaar nadat de prins hier toegekomen was de hoofdweg van Veurne naar Duinkerken via het strand liep en dat de vissers hier ongelooflijk arm waren. (wordt vervolgd)
POPP kaart 1825
Er is ooit discussie geweest of de prins wel degelijk tot aan de "trek-op" gekomen is (waar nu het standbeeld van Leopold I staat). Dit was het verlengde van de Pannekalsijde (nu Veurnestraat in De Panne en nog steeds Pannekalsijde voor het gedeelte in Koksijde tussen Clerk's kappelletje en het restaurant De Kloeffe (vroeger café "De Kloeffe" die werd uitgebaat door de vrouw van Pier Koeffe)). Deze trek-op diende niet alleen om "3 -stekkers" op te trekken voor de 2 scheepswerven in De Panne maar werd ook gebruikt om met de koetsen naar het "hard zand" te rijden. Op de tekening van Gust. Wappers staat een bord "Belgique" getekend. Men beweerde dat dit bord aan de echte grens zou gestaan hebben (ter hoogte van de camping Du Perroquet). Gelukkig heeft Guido een kopie gevonden van het beroemde eerste kadasterplannen gemaakt door POPP rond 1845. (zie hieronder). Daar staat deze wegwijzer expliciet op getekend. Aan de grens zelf staat niets getekend. Bemerk ook de ligging van het "Pavillioen Bortier" links en de "afspanning L'Alliance" rechts. Hierover meer in volgende Bliedemakers.
