Gejaagd door de wind

De zeilwagensport dankt net als De Panne zelf zijn oorsprong aan de familie Dumont. De Brusselse architect Albert Dumont werd in het begin van de jaren 1890 gevraagd voor de realisatie van de eerste urbanisatiefase in De Panne. Onder de (Brusselse) beau monde kende deze verkaveling een enorm succes: het was immers chique om tijdens de zomer voor twee à drie maanden aan de kust te verblijven. In 1898 kwam André Dumont, zoon van Albert, op het idee voor de constructie van een zeilwagen toen hij kinderen een kinderwagen aan een vlieger zag vastmaken. Zijn eerste concept was een houten gevaarte dat enkel met de wind mee kon rijden. Zijn broers Benjamin en François gingen dit ontwerp verder optimaliseren. Toen vanaf 1907 de eerste wagens van fietswielen werden voorzien - een verdienste van de Tervurenaar Willy Coppens - betekende dit een eerste grote stap naar meer mobiliteit. In 1909 mondde de concurrentie tussen zeilwagenbouwers uit in de allereerste wedstrijd op het strand van De Panne. Met het uitbreken van Wereldoorlog I kwam de evolutie van de zeilwagensport echter stil te liggen. Na de oorlog, legden een aantal bouwers zich verder toe op de zeilwagenverhuur. August Deboyser en Marcel Comein, die voorheen in dienst van de Dumonts werkten, hadden elk een verhuurbasis. In de jaren twintig zagen ook verschillende wedstrijden het licht waar zowel door privé-eigenaars als door verhuurders werd aan deelgenomen. In 1927 werd door François Dumont en zijn neef Robert “Bob” Nyssens de Sand Yacht Club Pannois, de allereerste zeilwagenclub ter wereld opgericht.

Na Wereldoorlog II hernamen de constructeurs hun activiteiten. Coppens tekende in 1949 voor de baanbrekende L’Aile. Dit driewielige model en kopies ervan beheersten de sport in de jaren vijftig. Na eerste aanzetten in 1949 werd in 1957 uiteindelijk de Belgian Federation for Land Yacht Clubs opgericht. Voorzitter werd François Dumont. Een eerste realisatie was de organisatie van een Grand Meeting International de Chars à Voile in De Panne ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling van 1958. In 1963 werd door vertegenwoordigers uit België, Engeland, Frankrijk en Duitsland de Fédération Internationale de Sand et Land Yachting (FISLY) opgericht. De Belg Bob Nyssens werd de eerste voorzitter. Nog in 1963 vond in het Duitse St. Peter-Ording het eerste Europees Kampioenschap plaats. Een jaar later won de Belg Louis de Terscheuren het EK in De Panne. In 1965 lanceerde Georges Veraart de V-4, een veel kleiner type wagen dan zijn voorgangers. Dit bracht een - nog steeds geldende - categorisering in zeilwagenklassen met zich mee. Eind jaren 1960 verdwenen ook de zeilwagenverhuurders; de zeilwagenclubs zouden hun rol overnemen door wagens ter beschikking te stellen van hun leden. Een ander revolutionaire wagen was de DAD - een ontwerp van Robert Demuysere, Georges Ameele en Karel Demaeyer - en de eerste wagen in polyester. De DAD betekende ook de start van de constructeurcarrière van Ameele. 

Een institutionele omwenteling kwam er ten gevolge van het decreet van 2 maart 1977 waardoor sportfederaties in een Vlaamse en een Waalse vleugel moesten splitsen om in aanmerking te komen voor erkenning en subsidies. Vanuit Vlaamse hoek werd dit gezien als dé kans voor de verdere democratisering van de zeilwagensport in Vlaanderen en de Vlaamse clubs gingen daarom in 1978 over tot de oprichting van de Landelijke Zeilfederatie (LaZeF). Aan Waalse zijde lag Pierre Nyssens in 1979 aan de basis van de Association du Char à Voile Belge. De werking van de LaZeF wierp haar vruchten af, want midden de jaren 1980 begonnen Vlaamse piloten hun buitenlandse collega’s de loef af te steken op internationale competities. De dominantie in de klasse 2 van de broers Pascal en Henri Demuysere vanaf 1984 (tot 1994) was frappant en in 1988 werd Eric Engelbrecht niet alleen Europees Kampioen in het Duitse Borkum, hij werd ook verkozen als FISLY-voorzitter. Als hofleverancier van de Vlaamse kampioenen groeide constructeur Ameele uit tot een autoriteit ver buiten de landsgrenzen. In 1998, op de honderdste verjaardag van de zeilwagensport, werden het EK en het WK gepast in De Panne georganiseerd. Tien jaar later, vond het WK in Argentinië plaats, waar het veertig jaar geleden door een West-Vlaming - Johan Byttebier - werd geïntroduceerd.

Bron: Thomas Ameye 

Lijst zeillwagens>>>>