- Chuồn Chuồn

Tháng sáu lặng lẽ ra đi, nhường không gian bao la cho tháng bảy về. Những sợi nắng gắt gay cũng bắt đầu tung tăng, tha hồ vẽ vời những tia vàng chói chang - ẻo lả giăng mắc khắp không gian ở vùng trời Cali.

Vạt nắng thủy tinh của buổi sáng trong veo tỏa lan cả một góc trời sớm hơn mọi ngày. Chim muông ca hát líu lo chào vui một ngày mới và không bao giờ quên rủ rê sợi nắng yểu điệu cùng rong chơi. Cả hai hòa nhịp hồn nhiên - tạo nên một khung trời tuyệt mỹ cho hôm nay. Đàn chim chớp mắt thức dậy sớm - rộn ràng vỗ những đôi cánh mềm đồng loạt bay cao xa rời tổ ấm. Hình như loài vật có đôi tai thính hơn con người nên biết trước thời tiết sẽ ra sao.

Một ngày tháng bảy vàng hây cho tôi mơ về góc trời bên kia bờ đại dương. Tuổi học trò thật vui khi chúng ta học môn địa lý cho ta biết diễn biến chuyển động trong lòng đất. Những nhăn nhúm chồng chất lên nhau cho các nhà khảo cứu tìm hiểu cách cấu tạo của vỏ trái đất bao quanh quả địa cầu. Những bí ẩn huyền thoại là kết quả của biết bao điều thú vị trong thiên nhiên để bây giờ chúng ta thừa hưởng những kỳ quan vĩ đại mà bàn tay của con người không bao giờ có thể gầy dựng ra được vì nó quá to lớn và quá tầm tay của thế nhân.

Trên cành cây quanh nhà, có chị chuồn chuồn vừa lao xao vờn cánh – đậu lại nằm im thin thít trông rất hiền lành trong tư thế bất động, yên bình không lao xao nhúc nhích. Hình ảnh chuồn chuồn với đôi cánh trong suốt rất đẹp nhưng trong tầm mắt tôi, đôi cánh pha lê mỏng manh này chỉ là những đường gân li ti cấu tạo – đan chặt kết dính vào nhau để cho ta nhìn ngắm cái tuyệt diệu của đôi cánh dễ vỡ.

Người dân chất phác sinh sống bằng nghề nông ở miệt vườn xa xôi – ngày xưa làm gì họ có đài khí tượng thông báo thời tiết ra sao nên họ thường nhìn trời để đoán ngày mưa hay ngày nắng ra sao. Mọi lo toan sẽ thuận lợi hơn nếu mình có thể biết trước mưa nắng hầu tránh cho mùa màng được tốt tươi – để có mức thu hoạch như ý muốn.

Giữa đồng ruộng mênh mông, khi hoàng hôn rũ xuống màu chiều – nếu hôm nào có từng đàn chuồn chuồn nhởn nha bay lảng vảng trong ánh tà dương – đó là dấu hiệu “trời sắp đổ mưa” hay là “bão tố sẽ về.”

Hôm nay, tôi tò mò tìm được một trích đoạn của một tác giả với nội dung rất thích hợp cho bài viết ngắn này.

“Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng, bay vừa thì râm”

Đây là kinh nghiệm đúc kết của ông cha ta dựa vào quan sát từ năm này qua năm khác. Nhưng sau này chúng lại được giải thích hết sức khoa học. Về mặt vật lý, cánh chuồn chuồn được cấu tạo rất mỏng, còn khi trời sắp mưa độ ẩm trong không khí là rất cao. Chính vì vậy, hơi nước ngưng tụ thành những hạt li ti, đậu trên cánh của chuồn chuồn khiến chúng không thể bay cao được. Ngoài ra, tập tính sinh sản của chuồn chuồn cũng có thể dùng để giải thích hiện tượng này. Chuồn chuồn thường đẻ trứng vào mùa mưa và đẻ trên mặt nước. Chính vì vậy, ta thường thấy chúng lượn lờ trên mặt nước mỗi khi mưa sắp đến.

Trong văn học Việt Nam, chúng ta thường được nghe câu ca dao rất hay. Câu nói giản dị hiền hòa như đang phát họa ra trước mắt ta một bức tranh thủy mặc rất linh động – vừa cho ta thấy hình ảnh của đám chuồn chuồn kéo nhau che lấp một khoảng không gian tuyệt đẹp và cũng vừa cho ta đoán biết thời tiết trong những ngày sắp tới.

Khi ra xứ người, theo tôi, cơ duyên để được nhìn ngắm anh chị chuồn chuồn bay là đà là điều rất quí hiếm. Cũng vì cái hiếm hoi này nên mỗi khi trông thấy chuồn chuồn, tôi đều thích thú và thẩn thơ nhớ lại câu ca dao lan truyền trong dân gian - vẫn còn in hằn trong tâm trí của mình:

“Tháng bảy heo may, chuồn chuồn bay thì bão”

Nov 23, 2015

****