Chài Lưới

Miền tây sông nước hiền hoà

Gái quê mặc áo bà ba chống chèo

Chiều tà con nước dâng reo

Cá tôm thong thả leo trèo đớp lia

Mồi ngon lấp lửng …đằng kia

Há mồm dính móc bên bìa dừa xanh

Vô tròng giẫy giụa thật nhanh

Mong sao tìm chỗ an lành chui ra

*

Lưới chài quăng thả gần xa

Phù sa phèn đục ghe rà rà bơi

Dân quê sinh sống nhờ trời

Đến mùa nước nổi an ngơi no lòng

Ngày nào cá chảy xuôi dòng

Từng đàn di tản, con sông ngậm ngùi

Rơm khô thiếu lửa, ngủ vùi

Nhớ con cá lóc nướng trui thơm lừng

Miền Tây sông nước màu mỡ là nguồn thức ăn không bao giờ cạn đáy. Hai bên bờ, người dân đặt lưới sáng, trưa, chiều tối mà vẫn không hết cá. Cá sinh sôi nẩy nở không ngừng nên nghề chài cá tôm, kiếm cơm, tạo cho đời sống người dân miền quê thêm dễ thở.

Thanh niên trai tráng có sức khỏe nên dễ dàng tìm việc nặng nhọc. Còn các bác lớn tuổi chỉ lẩn quẩn bên chiếc ghe chèo tay, hay xuồng máy nho nhỏ chạy ra giữa dòng, tùy theo con nước lớn hay ròng để thả lưới. Sau đó, các bác cứ nằm ầu ơ ví dầu, ngân nga ca vài câu vọng cổ mùi tận mạng, đủ cho một mình ên mình nghe. Nếu hứng chí mà cái giọng thánh thót cao vun vút thì tôm cá nghe, mà hoảng hồn chạy xa. Ôi thôi, thế là mất một buổi phơi nắng mà lại không thu hoạch được như ý. Các bác canh giờ, khoảng chừng một tiếng đồng hồ kéo lưới lên. Mèn ơi, cá dính móc vào sợi gân cước mỏng manh, cố giẫy giụa mong sao vượt thoát cái hàng rào oái oăm tử thần này.

Hôm nào trúng được luồng cá ham vui xuôi theo chiều nước lớn trôi xa, thì các bác sẽ trúng nhiều kí lô. Trong lòng chú bác cảm thấy khoan khoái nên vội vàng chèo ghe hướng thẳng tới chợ chồm hổm nằm ngay sát mé sông, bán luôn liền tay khi bầy cá còn nhảy soi sói, tươi rói. Còn gì sung sướng hơn nữa, sẵn tiện có chút tiền mua gạo, nước mắm….chắc chắn, không thể thiếu xị đế cay nồng.

Sinh sống theo nghề bắt cá, nghĩa là phơi mình dưới ánh mặt trời. Hầu như những lúc ghe nằm chơi vơi ngoài sông, chờ cho cá lang thang sa lưới, các bác phải nhảy tủm xuống nước và lặn bơi mỗi ngày - vì cần phải tháo gỡ giàn lưới khá dài. Làn da cứ sậm màu nâu vàng khi chất phèn cứ theo bám dính vào tấm lưng trần, như muốn tô vẽ lên hai chữ tắm đẫm nhọc nhằn.

***

Những ai là đứa con miền Tây đều biết món cá lóc nướng trui, ngon thơm mùi rơm rạ. Cá lóc vừa bắt về, không cần làm sạch vẩy, cá được dựng thẳng đứng nhờ khúc dừa được chuốt bóng láng, hiên ngang chui vào bụng, xuyên thấu theo đường xương sống. Rơm khô chất cao, trùm kín qua cái đầu. Ngọn lửa bùng cháy khoảng chừng ba mươi phút thì cá lóc biến dạng thành anh chàng Ma Róc đen xì xì.

Chén nước mắm tỏi ớt cay nồng hòa quyện với đường mía ngọt lịm, hoà cùng nước chua trái tắc. Mùi cá chín lùi than thơm phưng phức, chen lẫn hương tro rơm rạ hâm hấp cháy. Cả bầu trời xanh lơ còn biết dỗi hờn với người cầm đũa, hăm hở phanh thây anh chị cá lóc hắc-xì-dầu khi còn nóng hổi.

Nhiều sợi khói lồng bồng vẽ vời trên không trung, cứ chần chờ nấn ná để thưởng thức bữa cơm chiều đạm bạc mà không chịu vút bay xa.

March 2019