پښتون وولس یوو کیده نې ده پاره ستراتیژي۱ برخه

پښتون وولس یوو کیده نې ده پاره ستراتیژي۱ برخه

ګرانو پښتنو وروڼو او خوییندو

مونږ ټولو پښتنو ته به اوس ډیره ښه څرګنده شووي ووي، چې په مونږ باندې څه مانډې وهل کیږي. مونږ هر چاته چې د ړوستۍ لاس ورغځوولی دی، نو هغوی مونږ نه تل بدې ګټې نیوولي دي او نیسي یې. که محاجیر تاجیک، اوزبک او نوره مو د موسلمانانو وروڼو او خوییندو په توګه خپلې خاورې ته راپريښودل، دغه نو ځکه چې وروسیانو په هغوی باندې تیري او ظلمونه کوول. که هیندوستان نه کشمیریان پښتونخوا ته د هیندوانو او نورو زور ځیاتي نه را ووتښوول، هغوی مو هم را پریښودل. که ایران نه راتښوول، هغوی ته مو هم پناورکړله او دغسې نوره یې. مونږ پخپلو سر سترګو باندې وولیدل، چې دوی ټولو دې خاورې ړنګوونو ته خپلې ملاووې ټینګي ووتړلې. دوی وروسیانو، ایرانیانو سره هم یوو ځای شوول، دوی پنجابیانو، سیندبانو، سره هم په پښتون وولس وروک کوونو کې یوو ځای شوول لکه د برهان الدین رباني کینوونه په کابل جمهوري ریاست کورسۍ باندې او اوس امریکې سره هم یوو ځای شوویدي، خو چې پښتون وروک، سپک او سټ کړي. زه خو پخپله د پښتو په ګونا پوی نه یم، چې دغه خلک ولې مونږ پښتنو سره دومره ژوره دیښمني لري. په یاد راولو، پرمونږ پښتنو باندې یې پخپلې خاورې کې یوه پردۍ ژبه پاړسي راباندې رسمي ووګرځووله، وزارتونه د دوی وو، اوچتې څوکۍ د دوی ووې، ځامن لوڼه یې یوروپ، امریکې ته لوړو زده کړو دپاره ورلیږل، خوږ، د رباري، ارګي ژوند د دوی وا. په جهادونو کې یې هم برخې نه دي نیوولي او هلته به په پښتنو امرونه ورکوول، لکه رباني، دغه نو ځکه چې پښتنو دوی ته د خپلو موسلمانانو وروڼو. په توګه کتتل.

دوی اوس د فیډرسشن خبرې هم راته کووي لکه دوستم، هزاره، تاجیک او ایران نه راتښوولي د خراسان سندرې راته وهي. دوی چې په پښتنو خاورې کې اوس د فیډریشن خوبونه هم ګوري،نو ځواب یې یوو دی، د هرځایه چې پښتنوخوا ته راغلي دي،هلته د بیرته لاړشي او هلته دې خپلو ځانو دپاره فیډریشنونه جوړ کړي.هزاره دې په منګولیا، دوستم په اوزبکیستان، تاجیکان دې په تاجیکیستان کې، چې اوس دواړه هیوادونه خپلواکه هم شوویدي،هلته دې دوی خپلو ځانو دپاره فیډریشنونه جوړ کړي او قزل باشان دې په ایران کې خپلو ځانو ته خراسان جوړ کړي. دوی سترګې دومر بژه شوولې، چې خپلو خاورونه پښتونخوا ته راتښتي او بیا دغه خیانتونه هم پښتون وولس سره کوي. په یوروپ په تیره بیا په جرمني کې په همدې خیانت باندې اخته دي، چې ژورنلیستان ووموندي او هغوی ته د پښتون وولس په نوم بدونو کې د خپلو خویونو نه کار واخلي، خوشي تورونه په پښتنو باندې وولګووي، ویډیو جعلي فیلمونه په پښتنو پسې ډک کړي او زیار ووکاږي چې پښتون نوم بدی کړي. د دوی جګړه شورویانو سره نه وه، د دوی جګړه پښتون وولس سره وه او دی، دوی جهاد نه خو په تاریخ کړی دی او نه خویې اوس ووګړلو، دغه د مونږ ماغزو نه وونه ووځي، دیګانانو جهاد نه کړی. دوی شورویانو دپاره پښتون وژلی دی، اوس یې خپل باداران امریکه یان ووټاکل او هغوی ته پښتون وژنه په طالیب نوم وربولي او ورپیژني یې، لکه په توره بوره، کندهار ځینو سیمو،پکتیا،ځاځیو،لوګر،وردګ،کونړ،او خوست باندې د امریکې واکمنو جنایتي او وحشي شپې او ورځې بیمارۍ او بې ګوناوو پښتنو قتل.

په جنوري میاشتې کې د وروسیانو پارلمان ریس امریکه ووغندله او وویوویل، چې تر کومه وخته پورې به امریکه افغانستان بمباره ووي او د امریکې راتلنه منځنۍ ایشیا ته په اډو جوړونو یې ووغندله، خو یوه ورځ وروسته عبداله ماسکو ته په زارییو شوولو چې کنې امریکه په پښتنو باندې خپلې بمبارۍ د وروسیانو غندنو له کبله وو نه دره ووي، دغه د شمالي نامتو جنایت کاره ډله، چې ټول یې غله،قاتلان، ښځو، جینکییو، ووړکو تیښتوونکي، شرابیان بلل کیږي، امریکې پخپلو اوګو باندې نیوولي او پښتون په ګډه تبا کووي. دوستم، احمدشاه مسود، اسماعیل، رباني، قانوني،خلیلي،مزاري، محقق، مالک، ګل محمد، سالنګي،عبداله،نادري او نوره یې. دغه سړي ټول وولس پیژه ني، چې څه یې ووکړل. پښتون وژنه دوی ته یوه لوبه وه او په خورا ملنډه به یې پښتانه وژل. دغه کارونه چنګیز، تیمور لنګ، بابر او نورو یې هم په پښتون وولس باندې کړیدي، خو پښتون بیا نه ویښیږي، اړخونه یې ګڼ دي، چې هغوی به زه ارومرو ترخپلو څیړنو لاندې نیسم. پښتانه په چا باندې نه ورختتلي دي، خو پښتانه تل د پردو غلو، داړه مارانو، قاتلا نو یرغلونو ډګر ګرځیدلي دي. د لوی باچا احمدشاه بابا برید په هیندوستان باندې تاریخي غوښتنه پخپله د هیدوستان موسلمانانو له خوا وه، چې په هغوی باندې هیندوانو ډیر ظلمونه کوول. کشمیریان هم د هیندوانو تیرییو او ظلمونو له کبله...

پښتونخوا ته را راتښوول. دغه خبرې دې نوره د مونږ یاد نه وونه ووځي. دغه هلې ځلې به یوه اوږده نیټه. نیسي، خو مونږ پښتانه کومه بله یوه لاره نه لرو او زه په ټینګه په سیاسي ګوندو باندې بیا غږ کوم، چې خپل پښتون وولس یوو کیدنو او د تورتم څخه ژغورنې ده پاره په سمه او د زړه نه کار واخلي، نوره په پښتون وولس باندې تو جاره ت ونه کړي، مونږ تبا کیږو او دوی به هم ده باندې پاتې نه شي. ما نو پخپله خپله ملا اوس دې ته هم ټینګه وتړله، چې خپل ټول پښتون وولس یوو کیده نې ده پاره خپلې هلې ځلې په پوهنې یوو اړخ کې وړاندې کړې په مخ بوځم، که څه هم زه په ځینو نورو برخو باندې هم لګیا یم لکه پښتو ژبې ته یوه کتنه او دغسې نورو یې، خو دغه لیکنه به په یو بل پلوو کې در وړاندې کیږي، چې هغه په تاریخ، په تیره بیا په اوسنییو پیښو پسې به نیغه او ټینګه تړل کیږي. دغه به نو یوه اوږده مبارزه ووي. ټیټې او جګې به هم په کې وي، خو مونږ پښتانه کومه بله لار نو نه لرو. هیڅوک مونږ پخپلې خاورې کې په کراره نه پریږدي. مونږ پښتنو هر چاته د دوستۍ لاس ورکړیدی، خو هر چا مونږ نه خپلو ګټو دپاره تل کار نیوولی دی او مونږ سره یې تل تاریخي خیانتونه کړیدي او کوي یې.

مونږ پښتانه که ده نمرخاته ، سوهیلي پښتونخوا یو ده نمرلویده پښتونخوا نه ، مونږ ټول یوو وولس یو، یوه مو ژبه دی، یوو مو کلچر دی، یوه مو خاوره دی، یوو مو دین دی، نو ځکه مونږ ټوله پښتانه وروڼه او خوییندې یو. مونږ پښتانه په بنسټ کې په اریایي ټبــر باندې ور ګډیږو، د مونږ ګډه خورا زړه او ود موندل شوی پښتو ژبه اریایي ټبرونو ژبو لکه جرمنۍ سره په بنسټ کې ډیر نږدیوالی راښیي، چې په دې هکله ما پخوا هم څه لیکي دي او بیا به یې وولیکم.

مونږ پښتانه په هغه موده کې خپل وولس ده پاره څه ګټور په پښو باندې درولی شو،چې مونږ خپل ماغزه په بنسټ د یووې مخې ته پرتې شخړې باندې ووخوګوو. دغسې کارونه لارښوونکي په ښه توګه کوولی شي، لارښوونکي که هغوی پلرونه ووي، مییندې ووي، مشران ووي، سپین ږیري ووي یا ده ښوونځییو ښوونکي ووي، خو دوی دې ارومرو څه نه څه پوهه وولري، چې د خپلې پوهې او تجروبې په بنسټ باندې لومړی خپل کور، خپلو، خپلوانو بیا خپل کلي او خپل پښتون کام ته ګټور څه ووکړلی شي. دغه نو په هغې مودې ښه کیدلی شي، چې لومړی سړی پخپله د پوهې او پوهنې څیښتن شووی ووي. په همدې بنسټ باندې نو دی کولې شي نورو پښتنو وروڼو او خوییندو ته ګټور څه ور ووښیي یا څه ور زده کړي. دې ته مو هم پام ووي، چې پښتانه هم پوه ووګړي لري، خو دوی خپل پښتون وولس پرځای پریږدي پنجابي، سیندي، ایراني، عربي، تاجیک، اوزبک، پاړسیوان، قزه ل باش او نورو ګټو پورته کوونو او پردو ژبو ته کارونه کووي، خپل پښتون وولس هغ ژبه، هغ کلچر نه یواځې ورته ټیټووي، ور باندې خرڅووي یې هم ، نو ځکه هم پردو پر مونږ پښتانو باندې سترګې ووشوولې او په دې میلي خیانت کې ځینې خاین پښتانه لګیا دي. ده دوی د لاسه پښتون نن در پو در دی. دغه خاین پښتانه دې نوره پښتون وولس نه پټ پاتې نه شي. ووګوره کنه، دغه ملنډې، اوزبکانو لکه مالک او نورو یې لکه سالنګي، احمدشاه مسود سره په پښتنو وربلنو کې مزار ته د یوو ګډ مورچل جوړونو په دوکه بازۍ جنایت ور ووبلل، او هغوی یې بیا اټول په خورا بې غیرتې په قتل وورسوول، چې شمیر یې د ۱۰۰۰۰ نه ډیر اټکل کیږي او هیڅوک په دغو پښتنو قتل پسې وونه ګرځیدل. مالک، سالنګی او ټوله یې سرې سترګې هم ګرځي او وايي، چې دوی دغه تاریخي جنایت نه دی کړي، دغسې پیښې به په پښتون باندې نه ووې شووې، که پخپله پښتنو مشرانو خپل کام سره خیانتونه نه وای کړي، نو ځکه د پښتون وولس تباهۍ کې ځینې پښتانه خاینان نیغ ورښکیل دي، دوی هم لکه دوستم، مسود، رباني په هیڅ څه باندې نه تړلي او اوس امریکه هم جنایت کارانو سره یوو ځای کیږي لکه عبداله، قانوني، رباني، فهیم، خلیلي، محقق، ده غ سړي هم ډیر پښتانه وژلي دي، دوستم، ګل محمد او نوره یې. تاسې نو اوس پخپله ورته په ځیر شی، چې په پښتون وولس باندې څه جنایتونه وونه شوول او نه کیږي.د پښتون وولس اوسنی وال یا حال به دغسې نه وو، که مونږ علم لرره لی، چې اوس مو پخپلې خاورې کې هم څوک په کراره نه بریږدي، نه خو په نمرخاته، نه خو په سوهیلي او نه هم په نمرلویده پښتونخوا کې. اوس نو مونږه امریکه هم تباه کووي، وروسیانو خو په مونږ تباهۍ باندې کولمې ووشلیدلې، خو اوس امریکه پاتې شووله، هغه څه کووي، چې خپلو موسلمانانو وروڼو هم د پښتون وولس په تباهۍ باندې نه خو کومه سرپه ووکړله او نه خو هم کوم انساني او موسلماني رحم ورسره وو. دغو موسلمانانو وروڼو مونږ پښتانه په دسیسو ووژل لکه تاجیکو ،اوزبکو، پنجشیریانو،هزاره وو، کشمیریانو، قزه ل باشانو، پاړسیوانانو،عره بو، پنجابیانو، سیندیانو، هیندوستان نه پاکیستان ته ور محاجیر شوو. موزیمونه یې راته په خیل، خیل پلمو چور او چپاو کړل، ده مونږ تاریخ هم همدغو دیګانانو د ایران په مرسته وروک او ګډوډ کړیدی. پاتې...

ګل ځاځی

پښتون وولس یوو کیده نې ده پاره ستراتیژي۲ برخه

مونږ به دغې ژورې لیکنې اړخونه بیل،بیل په ګده څیړو،مونږ به هم خپل ځیر پام وراړه وو، چې ولې ټول پښنون وولس ته دغه لیکنه خورا پنډوره دی او پنډوره ورته بریښي. زه پخپله په دې ډیر ښه پوی یم، چې د پښتون وولس دیښنه به په هر جنایت او هرجنایت باندې خپل لاسونه پورې کړي، چې ددغسې لیکنو مخنیووی ووکړي، خنډونه، ازغزي به راته اچووي او ځینې پښتانه به په ما پسې هم کله په یووې او کله هم په کومې بلې دوکه بازۍ باندې ما مخنیووي ده پاره راپسې لمسووي. دوی دغسې جنایتونه ډیر کړیدي او اوس یې هم کووي، خو زه به هم همغسې ځواب ورته وایم. دوی دې په دې باندې هم پوی ووي، چې ما خپله ملاټینګه درته تړلې دی او زه به د لوی څیښتن په مرسته دغه پلان په بري سره په مخ بیا یم ترڅو پښتون وولس نوره د پردو غلو، غد ه ییو، جنایت کارانو، قاتلانو او خاینانو ډګر وونه ګرځي. دې ته مو هم پام ووي، چې مونږ پښتانه پخپلې خاورې کې څوک په کراره نه پریږدي، پام مو شوولو دې ته، پخپلې خاورې کې پردې په پشتون وولس باندې ملنډې وهي او بیا مونږ ته دغه هم وایي، چې خپل سرونه هم مه جګووی. دې بشري جنایت پای رسوونو ته ما خپل نیت ټینګ ورته تړلې او خپله ملا مې هم ټینګه ورته تړلې دی. نن ورځ، چې د ما پښتانه وروڼه او پښتنې خوییندې پخپلې خاورې کې به وابه، بې ستره، به پته دي، په دوی باندې د امریکې الوتکو توغندییو بران اوري او مشرف سیب بیا د کشمیر مو سلمانانو ډول هم راته دربووي، نو دې نه هم کومه بله لویه سپک کوونه پښتون او ایسلام ته شته، چې نومووړی بیا د کشمیر موسلمانانو خپلواکۍ نارې د موسلمانانو په نوم هم وهي. پښتانه موسلمانان خو یې په امریکې باندې څو ډالرو ترلاسه کوونو ده پاره خرڅ کړل، خو په همغه وخت کې بیا د کشمیر موسلمانانو خپلواکۍ جنډه په لاس نیوولې پورته کوولې غواړي. دوی د پاکیستان راجوړیدو وخت نه په موسلمانانو او ایسلام نوم باندې نوجارت کړیدی او کووي یې، دوی د کشمیر موسلمانان هم د ایسلام په نوم غولووي، لکه خنګه یې چې پښتانه ووغولوول او غولووي یې، دغه به تاسۍ پخپلو سترګو باندې ووګوری. پاکیستان واکمنو تل په ایسلام نوم باندې توجارت کړیدې او کووي یې، دوی موسلمانان امریکې ګټو ته خورا ټیټ راوستل او ایسلام یې په جارج بوشو دیک چیني، دانلد ره مسفیلد باندې خرڅ کړل، نو ځکه مونږ پښتانه نوره په دغو دوکه بازییو باندې خپلې سترګې نه خو پټوو او نه خو پټوولی شو. مشرف ته ګوري، چې بې ګونا موسلمانان په افغانستان کې د امریکې جنایتونو نه په الوتکو بمبارییو لاندې وژل کیږي او بیا د کشمیر وولس سره د خوا خوګۍ چیغي هم راته وهي.

نو ځکه زه دغه لیکنه په یوو پراخ بنسټ باندې لیکې وړاندې کووم، چې په هغې کې ګڼ اړخونه را وړل شي، هغوی ته پام ووشي، ښه او بد یې څرګند شي، لارې او چارې ورته ووسنجوولې شي، پښتانه، که نارینه ووي یا ښڅې په تیره بیا ماشومان،پام یې ورته ووشي،خپلې برخې په کې واخلي، یوو بل سره مره کې ور باندې ووکړي، خپل ځانونه ور باندې پوی کړي، دغه نو ځکه چې دوی د راتلونکو بدو پیښو په مخنیووي کې څه نه څه ورته چمتو شووي پخپلو پښو باندې ورته دریدلي ووي او دغسې نه ووي، لکه په مونږ زمانې باندې دغسې ملنډې ووهل شوولې او وهل کیږي. نن ورځ ټول پښتون وولس ته که هعه په نمرخاته، سوهیلي تو نمرلویدو پښتونخوا کې پروت دی یوو بل سره اړیکې نیوول، هغوی ټیتګوول د ټول پښتون وولس په ګټه دي. په کلو او بانډو کې تر خپلې وسې پورې د ځلمییو ډلې جوړې شي، دوی د پښتون وولس، ده هغ ژبې، کلچر، خاورې، تاریخ، اده بیاتو په هکله یوو بل پوی کړي. دغه به نو لومړنۍ دنده د پښتون وولس، خپلې پښتونخوا خاورې، خپل کلچر، خپلې ژبې ننګه د پردو غده ییو اچوونو، یرغلو نه ساتلې غواړو، دغه نو د مونږ خپلتوني برخه دی او نوره بل چا ته ددې اجازه نه ورکوو، چې په پښتون وولس باندې پخپلې خاورې کې ملنډې وهنې راپیل کړي. دې نه موارومرو ژور پام ووي، چې که مونږ پښتانه دغسې یوو څه وونه کړو نو څو کاله وروسته به دیګانان بیا همدغسې لوبې په پښتون وولس باندې وهي. دیګانان په پښتنو باندې روږدي شوویدي او دغه نو ټوله د کابل پخوانییو واکمنو خیانتونو له کبله، چې پښتانه یې پخپلې خاورې کې له هرې خوا پردي ګرځوولي دي او دیګانان یې په مونږ پښتنو باندې په خوند موندلو روږدي کړیدي. مونږ پښتانه تبا کووي. د مونږ شخړه ډیره ژوره دی او هغه په لومړي سر کې په ژبې پسې نیغه ورتړل شوویدې، نو ځکه پښتو ژبه دې ارومرو په ټوله پښتونخوا کې میلي او رسمي ووګرځي، کنې نه ایران پرستان به افغانستان بیا د پردو غده ییو اچوونو ډګر ووګرځووي، لکه چې اوس ګرځوولې دی. دغې لاندې لیکنې کړۍ به زپه ټیپ ریکاردر کسیت باندې هم وایم ترځو پښتنو وروڼو او خوییندو ته یې پوهیدنه نوره هم اسانه شي. دغه لیکنه به مونږ په دغو لاندې اړخونو کې په ګډه څیړو او هغې ته به لارې، چارې هم ورسنجوو، هغوی نو دغه دي:

ــ ولې پښتون وولس پخپلې خاورې کې تل در پو در، موتاز او د پردو ملنډوهنو وړ ګرځیدلې دی. په تیره بیا چې پښتنو خاوره له هرې خوا همدغه پښتونخوا هم وه او هم دی. د تاریخ، د ژبې او کلچر په بنسټ پښتون وولس یوو زوړ اریايي ټبر څخه هم دی، چې اریایانو همدعه بلخ، بخدي سیمه د ۵۰۰۰ کالو تاریخ په بنسټ وه او پښتون وولس په دې سینې کې پاتې شووي هم دی. که په د باندې د تاریخ په اوږدو کې هر څومره سیلۍ هم راغلي دي. کله به ایرانیانو یرغلونه را باندې کوول، کله بیا د ایرانیانو دلاسه، چې دوی به نوره لمسوول، خو بیا به ډیر ژر د جګړو ډګرونو نه تښوول، لکه یوناني سکندر، چنګیز جنایت کار او نورو لمسوونې یې چې کوولې. اوس هم ایران واکمن همدغسې لوبې وهي، په نوم د ایسلام نه خو افغانستان په کراره پریږدي، نه خو پلستینیان، بیا په همه وخت کې وروسیانو یره یوو ځای کیږي، چې د منځنۍ ایشیا موسلمانان په وروسیانو نوره هم ووټکووي، ایران واکمنو ته همدغه کسب یوو رنځ ګرځیدلی دی.

ــ د پښتون وولس بیلوونو بنسټ، څوک په کې ګرم وو او ولې. د پښتنو بیلتون د چا په ګټه وو. په ریښتیا سره یوواځې پره نګیات د پښتون وولس په بیلوونو کې ګرم، لکه څنګه چې کابل واکمن یې په کتابو کې راته رالیکي، که دوی پخپله پښتانه بیل ساتل، چې خپلې پاړسۍ پرستۍ په پښتون وولس باندې وومنني او خپل دربارونه د ایران، وروسیت، انګریزانو جاسوسانو نه لکه مضرموچان تل ډک ووساتي.

ــ د پښتون وولس ژورې شخړې، هغوی بنسټ راوړنه او د پردو اغیزې اچوونې په پښتنو باندې د تاریخ په اوږدو کې.

ــ په پښتون وولس کې د انډو بیلتون او هغوی پره دیتوب اړخونه یوو بل ته. هغوی په یوو بل باندې وهل، ټکوول او موتازول.

ــ ولې کابل واکمن پښتنو ته تل پردي وو. ولې پښتانه مشران پخپلې خاورې کې خپله ژبه، خپل کلچر او خپل وولس نشي ساتلی.

ــ پښتونخوا ته کلچرې زوال راوستنه د دیګانانو ځینو ډلو لکه د سقاویانو، سیتمیانو او قزه ل باشانو له خوا د ایران په مرسته.

ــ د پښتون وولس انډو یا قبیلو نږدې کیدنو بنسټ پخوونه د څرګندو تاریخي پیښو او پښتوولۍ په اړخونو کې بیا پیاوړي دی.

ــ د ټول پښتون وولس ژغورنه د پردو ګنډکپییو او د سیسو نه ، که هغوی په هر نوم او هرې بڼې باندې هم ووي.

ــ د ټول پښتون وولس یوو کیدنه پخپله په پښتنو ټینګ نیت پسې نیغه تړل شووې یوو تاریخي بري ته ور رسیدنه دی. مونږ پښتانه دې پخپله د خپل وولس غم ووخورو. په یوو بل ننګې کې تل ټینګ وودریږو، کنې نه مونږ پښتانه به نوره هم تبا شو. ډار په کار نه دی، په سنجش هلو، ځلو خپل پښتون وولس، خپلې خاورې ته تر ټولو لوی کار او بري ته رسیدنه نه دی.

ــ علم یا پوهنې ته خپل پام ورګرځوونه د خپل واب ساتنه، خپل ځان باندې ډاډ لره نه او پردو نه د موتازۍ ژغورنه دی. ژوند هم په کې ښه، د پردو يرغلونو نه به هم پښتون وولس بچ پاتې او تل به سرلوړی ووي. د علم مخنیووی د پښتون وولس نوره تباهي دی.

ــ په ټولې پښتونخوا کې که نمرخاته، سوهیلي او نمرلویده پښتونخوا دی د پښتنو تګ راتګ ، یوو بل سره اړیکي ټینګوول، یوو بل په شا کې ټینګ دریدل پښتونوولۍ ته نوره پیاوړي هم ور رسووي او د ټول پښتون وولس په ګټه هم دی.

ــ په پښتنو کې د نیشنلیزم یا پښتونوولۍ بنسټ پخوونه. دیګانانو پښتنو نیشنلیزم په دوکه بازییو وژلې دی او هغې پخوونې ته پښتون وولس ډیر اړ دی. مونږ پښتانه دې یوو موټی شو. نن پښتون د پښتون په نوم وژل کیږي، نو ځکه مونږ د یوو موټی شو.

ــ خبره نو دې ته وورسیدله، چې پښتانه اوس پخپلې خاورې کې هم د رامهاجیر شوو لکه تاجیکو، پنجشیرییو، اوزبکو، قزه ل باشو، کشمیریانو او پاتې شوو له خوا کندې ته ورغورځوول کیږي، په ژبې، کلچر مو ملنډې وهل کیږي، کله مو ۴۰ پو سلو کې بولي، کله د پاړسۍ نوم راباندې په دري منني او دغسې نوره یې. دیګانانو پښتون وولس تباکوونو، سپک کوونو ته ایښی دی، خو دوی به دې ځلې تاریحي ماتې ووخوري. پاتې ګل ځاځی

پښتون وولس یوو کیده نې ده پاره ستراتیژي۳ برخه

ــ ولې پښتون وولس پخپلې خاورې کې تل در پو در، موتاز او د پردو ملنډو وهنو وړ ګرځیدلی دی......دغه نو د مونږ دې کړۍ لیکنې لومړنی تپوس وو او اوس به هغه په ګډه څیړو. پخپلې خاورې کې موتازي، پره دیتوب...دغه یوه ډیره ژوره بنسټیزه شخړه دی، لکه چې سړی پخپل کور پردی شي او پخپل کورکې واک وونه لري، پردي په د باندې پخپل کورکې بادارۍ چلووي، نوځکه یې نتیجه همدغسې ختتله، چې پښتون وولس به پخپل تاریخ کې بیا ارومرو دغسې یوو ژور تورتم سره ور مخامخ کیږي، کوم سره چې مونږ پښتانه یوو ځل بیا ور مخامخ یو او پخوا هم مخامخ وو، د مونږ تاریخونه دغسې ناوړو پیښو نه ډک دي، چې خبره دغسې دی، نو ولې مونږ د دغسې تورتمونو مخنیووی نه کوو او نه یې شو کووه لی (کولی). وروس سره جنګیږو پیره نګي سره جنګیږو، ایران سره جنګیږو، چنګیز سره جنګیږو او دغسې نوره یې، دی ده پاره چې مونږ پښتانه خپله خپلواکي لاسه نه ورکوو او ده چا غولامي نه مننو، سمه دی دغه خبره او کنه، چې مونږ پښتانه د بل چا غولامي یا مرییتوب نه مننو، نو ځکه مونږ تل یرغګرو په شړنو کې جګ شووي یو؟ خو اوس ددې تپوس ځواب لټوونه هم ارو مرو بریښي، چې که دغه خبره سمه ووي او مونږ پښتانه د کوم بل مرییتوب نه خو مننو او نه خو یې ځغملی شو، نوبیا ولې پخپلې خاورې کې مونږ د دیګانانو ملنډو وهنو وړ ګرځیدلي یو، پخپلې خاورې کې پردي یو، پخپلې خاورې کې درپو در، موتاز او ګدایي ګر شوولو. دغه نو د مونږ پښتنو یوه لویه او اورمیګ ماتوونکې شخړه دی، چې په هغې خرګنده ونې باندې زه لګیا یم . دلته زه د دین خبره ځکه نه راوړم ې موسلمانان په یوروپ کې هم جماتونه لري او خپل ایسلام لمانځي، که خه هم یوروپ د عیسویانو ځمکه دی او خبره نوره په ایسلام کې پټوولې نه غواړم، چې ځیني ووګړړي هر څه په دین پسې ورتړي او پښتنو سترګوته خاورې ورشیندي. ده غ پاس راوړل شووي تپوس ځواب لټووه نه (لټونه) په دغو لاندې اړخونو کې ښه کیده لی شي:

ــ پښتانه ډیر سپین زړي یا صادق وولس دی، نو ځکه هم په پردو خواږو خبررو(خبرو) باندې ډیر زر غولیږي او په دې توګه پردو د مونږ اورمیګونه تل مات کړي دي او اوس یې هم ماتووي. خبره دلته د پښتون وولس او کلچر څخه دی، نه ړ کوم ووګړړي نه.

ــ د پښتون وولس دود او کلچر نه پردو تل بدې ګټې نیوولي وي او نیسي یې. پښتون وولس یوو خورا وده موندل شووی کلچر لري. بدې ګټې پورته کووي او د پښتنو طالیبانو ماتې خوړه نې یوو پلوو هم په همدې کې پوره راجووت کیږي. تاجیک برهان الدین رباني یا پنجشیري احمدشا مسود، اوزبک دوستم غوندې نو نه ووو چې هره ورځ به یې څو لووزونه ورکوول او په شپې به یې هغه ټوله ماتوول. اوس دوستم ووګوره، د خپلې ډلې نوم په (جنبش ملي، اسلامي...ایښی دی د خلکو غولوونو ده پاره) ایسلام او میلي باندې دغسې ملنډې وهي، په ښځو باندې ورخیجي،چور، چپاو، قتلونه.. کووي اوبیا خپلې ډلې نوم په اسلامي جنبش... هم را بولي، دغه نو څه دی، پرته له ریشخند وهنو نه په ایسلام باندې. یا برهان الدین په ورځې به ۳ ځلې قرانونه خوړه ل، ګهیځ، غرمې او ماښام، څه ده پاره؟ واکنۍ چلوونو ده پاره... نو ځکه دغه شخړه په کلچر پسې هم نیغه ورتړه ل کیږي. مونږ کلچر او د ووګړو کوونې یا خوی په مینځ کې یوو لوی تووپیر رابرسیره کړې مننو.

اوس به مونږ دغو پاس لیکل شوو ټکو ته پخپل پام ور اړونې هغوی مینځ ددې شخړې بللې پرپږدو او خپل پام به ځینو نورو اړخونو ته هم ورګرځوولي ووساتو، چې دوی هم په دې بنسټیزي شخړې کې ژور رول لوبووي. د تیررې لیکنې دویم تپوس دغه وو:

ــ ده پښتون وولس بیلوونو بنسټ، څوک په کې ګرم وو او ولې، د پښتنو بیلتون د چا په ګټه وو....ده غ پاس لیکل شووي تپوس ته ځواب لټوونه او موندنه یوه ژوره او اوږده څیړنه غواړي، خو زه یې لنډوم. دلته نو د سړي پام دغو دوو ټکوته ورګرځي، لومړی، د یوو چا ګټو پورته کوونو پلوو او بل یې د واکمنو واکنۍ چلوونو اړخ خبرره (خبره) دی. خو دوی هم په یوو بل پسې نیغ ورتړل کیږي، چې دوی دواړه د واک او واکمنۍ چلوونو بنسټ پخو وي خو د خپل ځان ګټو پورته کوونو پلوو په کې یوو مینځ ځای نیوولې ساتي او پراخووي یې. خبره دلته د واکنۍ چلوونو، ساتنو او پراخوونو دی، دغه لانجه هم مونږ خپلو ځانو ته په اوسنییو پیښو کې ښه را څرګنده ولې شو. پخواني باچا رسوونه واکمنۍ ته امریکې پخپلې غاړې نیوولې دی، دغه نو ځکه چې پخوانې باچا واکمنۍ چلوونو کې امریکې واکمن خپلې ګټې خوندي بولي، ډیر ډالر هم ورته خرڅووي او د پردې په شا کې ډیره پروپګنډه هم ورته کووي، ځینې ووګړي په پیسو ورته اخلي چې پخواني باچا بیرته تګ ده پاره لاره نوره هم سمه کړي. امریکې افغانستان په بډو رنځ باندې هم اخته کړلو، دغه هم لویه فاجعه دی. پخواني باچا دربار په روم کې د پخوانییو ایران پرستانو، پښتنو دیښنونه ډک دی. پخوانی باچا طالیبان د چنګیز نه هم بد بولي. دغه نو ځکه چې طالیبان پښتانه وو، خو په همغه وخت کې احمدشا مسود مړینې باندې په ډاګه ژاړي، هغه مسود چې په زرګونو بې ګونا پښتانه یې وژلي دي. پښتنې مییندې یې بوري، کونډي کړندي، افغانستان یې ټوټې، ټوټې کوولو، وروسیانو سره یې تړونونه کوول. پام مو شوولو دې تورتم ته ؟ پخوانی باچا لکه چې چینګیز تاریخ نه هم سم خبر نه ووي. په یاد راولو: په ۱۹۷۲ کې پنجشیرییو سالنګ لاره په پښتنو ګاډو باندې ووتړله، چې پکتیا پښتانه جګ شوول، خو پخواني باچا د پښتنو مخنیووی کوولو، نه د پنجشیرییو سالنګ لارې تړنو. په کال ۱۹۵۸ کې هزار وو ۷۰ تنه بې ګونا پښتانه په هزار جاتو کې د تیریدنو په وخت کې ووژل او یوه وړه جلکۍ ژوندې ترې تښتوولې وه او هغې بیا پښتانه سلیمانخیل خبر کړل. دوی غوښتل چې هزاره وو باندې برید ووکړي، خو مخنیووی یې پښتنو خیرخوا باچا ووکړلو او هزاره ووته یې هیڅ څه وونه ویل. دغسې ډیرې پیښې شته، چې شاهي کورنۍ مینه نه خو پښتنو او نه خو پښتو ژبې سره ښیي، خو پښتانه بیا پخپلو خواږو خولو باندې غولووي. دغې لویې جرګې ټاکنې به هم ووګوری، چې امریکې ډالر او کلشنیکوف زور به پکې پټ پاتې نه شي. هلته به هم خاینان د خپلو خویونو په بړستنو کې د امریکې غولامي رابرسیره کوونې ووپالي، چې کومه څوکۍ ووموندي. پاتې...

ګل ځاځی

پښتون وولس یوو کیده نې ده پاره ستراتیژي۴ برخه

د پښتون وولس په بیلوونو کې کابل واکمن نیغ ورښکیل بریښي، دوی د پښتون وولس بیلتون خپلو واکمنییو چلوونو او ټینګوونو ده پاره ګټور بللو، دوی د پښتون وولس یوو کیدنو او ویښیدنو نه سخت ډاریدل، چې کنې دوی واکمني به په پښتون وولس یوو کیده نو او ویښیده نو پای ته وورسیږي.

کابل واکمنو مینه څوکۍ ، واکمنۍ، پاړسۍ سره بریښیدله، دوی ته پښتون وولس بشپړه پردی وو. دربارونه یې د پښتون وولس ديښنو نه ډک وو، دوی په ایران او پاړسۍ پرستۍ رنځ باندې اخته شووي وړاندې تلل. پښتون هلته کوم شانس نه لره لو، نه ده تو کم، نه د ژبې او نه خو د سولوژۍ له کبله. ایران پرستانو په کابل کې دومره واک لره لو، چې هلته پښتون پرته له حاضیرباشۍ نه بل کوم شانس نه لره لو. د کوم پښتون ننووتنه کابل دربارونو ته به تل په ایران پرستانو دسیسو کې سختو ماتو خوړنو سره ورمخامخ کیدله. دغو ډلو ته دسیسې جوړونې یوو خیل سیله ووي رنځ ورپاتې شوویدی او اوس هم لګیا دي په پښتنو پسې دسیسې جوړه ووي، نو ځکه هم مونږ خاوره به تل دغو خړوګردو سره ورمخامخ ووي، دغه نو ځکه چې ایران پره ستان تل دې خاورې ته خیانتونه کووي، دسیسې ورته جوړه ووي. کابل واکمنو ډیر لوی شانس لره لو، چې پښتانه یې سره یوو کړي وای.په یاد راوه لو:

کومه موده چې باچا نادرخان نمرخاته پښتونخوا پیښور ته راغللو، نو پښتنو ده ته یوو تود هرکلی ورکړلو. په دوی کې خدای بښلی باچاخان هم وو. خدای بښلي باچا نادرخان دوی ته ده خدای بښلي باچاامان اله خان بیرته راتګ رابلنو لووز ورکړه لو. ګڼ پښتانه وروڼه د وروک ځییو،وزیرو او نورو سیمو باچانادرخان سره د ملاتړۍ ده پاره په لووز ورکوونو خپلې نیکې هیلې څرګندې کړلې او خپلې ملا وې یې هم ورسره ووتړلې، خو وروسته د سقاو ځوی شړنې نه څه ووشوول، نه یې باچاامان اله خان را ووبللو او نه خو یې نمرخاته پښتنو ته څه ووکړل. دربارونه یې بیا د ایران پرستانو خاینانو نه ډک شوول. زه پخپله نه پوهیږم، چې کابل واکمنو ولې پښتون وولس سره دومره دیښمني دی او ولې دومره ژوره غلیمي راسره چلووي. د سوبه سرحد پښتانه یې په ډاګه پریښودل، لکه څنګه چې دغه کار امیرعبدالرحمن هم کړی وو، نومووړي هم دومره بیړه وه خپلې واکمنۍ چلوونو ته، چې پښتانه یې راسره بیل کړل. اوس هم په امیرعبدالرحمن ده غ کار باندې پردې اچوول کیږي او څوک چمتو نه بریښي، چې دغه توره پاڼه ده تاریخ سمه کړي. ده پښتون وولس بیلتون په یوه شپه نه دی شووی او نه هغه کابل یوو واکمن کړی دی. بنسټ یې ده امیرعبدالرحمن نه هم پخوا د کابل واکمنو له خوا ایښودل شووي دی. امیرعبدالرحمن ډیوره ند هم ستاییلو، دغه نو ځکه چې ډیوره ند په پاړسۍ کې غږیدلو، دلته هم د کابل واکمنو ژوره دیښمني پښتو ژبې سره په ډاګه کیږي. پاتې... ګل ځاځی

پښتون وولس یوو کیده نې ده پاره ستراتیژي۵ برخه

که چرې مونږ پښتانه د خپل تاریخ او خپلو تاریخي پیښو نه کومه زده کوونه ووغواړو، دې ده پاره، چې مونږ پښتانه بیا دغسې یوو تورتم سره ور مخامخ نشو، کوم سره چې مونږ په وارو، وارو ورمخامخ شووي یو او اوس هم ورمخامخ یو، نو مونږ هیڅوخت په خیانتونو د خپلو مشرانو، واکمنو باندې نه خو خپلې سترګې پټوولې شو، چې کنې هغوی یا واکمن وو او یا پښتانه وو او دي، یا دا چې دوی مړه دي، نه، په دغسې یووې لارې باندې به پښتون وولس تل د تورتم سره ور مخامخ شووې پروت ووي او دغه لاره مونږ پښتنو ته نوره زیان هم را رسووي، که مونږ په هغوی خیانتونو باندې پردې اچوولې پټې کړو. ښه به دغه ووي پرځای یې مونږ زیار ووکاږو خپلې ژورې شخړې ووڅیړو، هغوی لاندې باندې کړو او په تیره بیا څه ګټوور ترې زده کړو، چې بیا په مونږ پښتنو باندې دغسې ملنډې وونشي وهلې، کومې چې پنجشیري، تاجیک، اوزبک، هزاره، قزه ل باش، هیندوستان مهاجیر، سیندیان، پنجابیان او نوره یې راباندې وهي. په پښتون وولس دود او کلچر کې هم د یووې شخړې ځیړنه په مره کو کیږي، دغه ټکی مره که د پښتون وولس پښتونوه لۍ یوو پوخ بنسټ راپاتې شووې دی، چې ده هغ په بنسټ یووې مخکې پرتې شخړې ته په خبرو سمې لارې موندنې ته په ګډه زیار ایستل کیږي، خو د کابل واکمنو د لاسه مونږ پښتنو ورنږدې هر کلچري ارزښت د خپل لاس نه په ورکوونو کې یو، نو له همدې کبله دې مونږ پښتانه خپلې ره یړې په ډاګه په مرره کو ووڅیړو، خاینان نوره پټ نه کړو او نه خو یې پټ ووساتو. ډیر پښتانه به تیرې سږنۍ پاڼې لیکنوته اک پک پاتې شووي ووي، چې زه څنګه کابل واکمن په پښتون وولس بیلوونو باندې ګرم بولم په تیره بیا امیر عبدالرحمن، دغه نو ځکه، چې په تاریخونو کې خو د کابل واکمنو سختې ستاینې شووي دي او کیږي هم، نو څنګه زه اوس هغوی په کلکه غندم، ډیر پښتانه وروڼه او پښتنې خوییندې به دغسې یوو جاج ارومرو وولري. خو تاسې نو اوس پخپله دغو څو ټکو ته خپل ځیر پام ور واړوی او بیا پخپله قضاوت ووکړی، چې ما غندنې پرځای دي اووکنه؛ امیرعبدالرحمن خپل تره امیرشیرغلي خان سره لاس په ګریوان شوولو او په خو نړییو جګړو باندې یې پیل ووکړلو. هیواد او وولس پروا امیرعبدالرحمن نه لرله، دې بخاراته هم ووتښوولو،چې هلته وروسیان وو او هغوی افغانستان کورنۍ جګړې ته اور نوره هم وربل کړلو. وروسیانو هم نه غوښتل چې پښتانه په کراره ژوند ووکړي لکه څنګه چې ایران، انګریز نه غوښتل. ماته پخپله د تاریخونو نه دغسې بریښي چې په هغه وخت کې شاهي کورنۍ یوو پوه سړی لرلو، چې هغه امیرشیرعلي خان وو، دې سړي رانسکورونو ته هم ایران، هم ووروسیت او هم انګریزانو په ورانکارییو باندې پیل کړی وو. د ژبې په بنسټ هم کابل واکمنو په مینځ کې ایرانیانو جاسوسان لکه مضرموچان بوزیدل او په دغو ایران پرسته جاسوسانو باندې اور هم بل وو، چې امیرشیرعلي خان څنګه پښتو ژبې ځینو ټکو راوستنو ته پام وو. په دغو ایران پرستانو باندې پښتو ژبې ته په یووې خورا وړې پام لرنې اور بل وو او په زړو یې نه لوریدله، چې پښتو ژبه خپله سیلووه اوچته کړي، نو ځکه هم امیرشیرعلي خان ته ګڼ دیښنه رامینځ ته شوول. د انګریزانو او وروسیانو سیالي په دې سیمي کې څرګنده وه، نه یواځې د افغانستان په لاندې کوونو کې، ایران لاندې کوونو ته یې هم پلانونه لرل، په تیره بیا چې هلته وروسیانو یرغلونه کوول او په تیرې پیړۍ کې ایران ۳ ځلې ووروسیانو وونیوولو، دوه ځلې انګریزانو په خوارییو، زارییو وویستل او په دریم ځل کې امریکې، هغه هم د تیلو ګټو پورته کوونو ده پاره. امیرشیرعلي خان به دومره دیښنه نه لرل، که کابل واکمنو د پخوا نه پښتانه پخپلو دربارونو کې لرلی. د امیرشیرعلي خان په څنګ کې به خپل پښتانه وروڼه ناست وو. کابل واکمنو کوولی شوول چې خپل پښتانه وروڼه د خپلې ګډې خټې او خپلې ګډې ژبې په بنسټ خپلو ځانو ته ورنږدې کړي، خو دوی د ایران نه په راوړل شووې ژبې پاړسۍ کې د رسمیاتو بنسټ نیوونه او پخوونه ایران جاسوسانو او ایران پرستانو ته نوره شانس هم په لاسو ورکړلو، نو ځکه کابل واکمن پښتنو ته پردي وو، پردي شوول، پردي پاتې شوول. پردیتوب پخپله بدګوماني (بدګماني) مینځ ته راولي او دغې بدګومانۍ بیا کابل واکمن پښتنو ته دومره پردي کړل، چې په هغوی باندې یې هیڅ کوم ډاډ نه لرلو، دوی ډاډ په ایران پره ستانو باندې وو او هغه نو په لومړي سر کې د نږدیتوب له کبله. دوی نو ځکه پښتون وولس یوو کیده نه او ویښیده نه خپلو واکمنییو ته بشپړه ګواښ بلله. پام مو شوولو دې تورتم ته؟

په اوسني وخت کې هم کیسه همدغسې پریښي.

سوهیلي پښتونخوا د پښتنو سیمي اوس د پنجابییو، سیندییو، مهاجیرو او نورو دیګانانو دسیسو، ورانکاره ییو ، ازمویینو ډګر ګرځي،خو ځینې پښتانه او بلوچ اوس هم اسلام اباد واکمنو تر اغیزو لاندې راغلي او خپلو پښتنو، پلوچو وروڼو، خوییندو انديښنې هیڅ نه پیژه ني.

د مونږ پښتنو پخواني او اوسني وختونه په پوره توګه په یوو بل پسې نیغ ورتړل شووي ده پښتون وولس بیلتون راوستنه او ژوره نه نه یواځې دپردو له خوا شووې، سربیره د هغوی نه پخپله ځینو پښتنو له خوا هم ، که هغوی د کابل واکمن وو یا په تشنومي پښتنو مشران، دوی پښتون وولس بیلوونو ته د بنسټ خښته ایښې دی او اوس هم ځینې پښتانه په پښتنو، پښتو ژبې او کلچر خرڅوونې باندې خپل ژوند سوکاله کووي، خو په هیره کووي، چې دوی نه پردي پخپلې خاورې پښتونخوا کې کار نیسي، چې وروسته له کارنیوونو یې بیا شړي، وژني یا دسیسې ورپسې جوړه ووي. خپل پښتون وولس خرڅوونه خپل ځان خرڅوونه، خپل ځان ټیټوونه او سپک کوونه دی...پاتې... ګل ځاځی

پښتون وولس یوو کیده نې ده پاره ستراتیژي۶ برخه

دغه خو نو د کابل واکمنو په ګټه هم وه کنه، چې دوی په څنګ کې خپل پښتانه وروڼه ناست وای. دوی به پخپلو پښتنو وروڼو باندې ډاډه وو، دوی به یوو بل سره په خپلې مورنۍ ژبې پښتو کې غږیدل، کوم ژباړه کوونکي ته به یې اړه نه وه، چې د یوو بل په خبرو باندې سره پوه نه شي او ژباړه کوونکی ورته راووبلي، چې د یوو بل خبرې ورته ژباړه کړي. په دې توګه به یې جاسوسانو مخنیووی هم کوولې شوولو، دوی مخې ته به دومره لویې لانجې هم نه ووې پرتې. تاسې څه خبر یې چې په کابل دربارونو او ارګونو کې څومره جاسوسان ناست وو، په کابل کې د ایران سفیر سیدمهدي فرخ لیکنې خو به مو په یاد ووي کنه، چې ایران څومره واک په کابل کې لرلو او باچا امان اله خان رانسکورونه هم د دغسې جاسوسانو په مټو شووی دی. دوی خو ټوله پښتنو خاورې ته راتښوولي وو، څه د وروسیانو تیررییو او ظلمونو له کبله، څه هم د ایران، هیندوستان نه راتښوولي وو او څه هم د عربو نه د ایسلام دین په پلمه ، د شوربزار حضرتانو تاریخ خو به مو په یاد ووي، چې انګریزانو ته یې جاسوسۍ کوولې یا اوزبکو وروسیانو ته، تاجیکو ایرانیانو او انګرزانو ته او قزباشو، هزاره وو هم ایران ته ، چې ایرانیان یې پخپلو تاریخو کې هم لیکي، نومونه یې هم په ایرانیانو تاریخو کز شته. دوی خو دغې خاورې سره هیڅ کومه مینه نه وه، دوی ته دغه خاوره پردۍ وه، نو ځکه ځینو یې نورو هیوادوته په جاسوسییو پیل کړی وو. وروسیانو هم خپل جاسوسان افغانستان ته د مهاجیرو په دوکه بازۍ راشړه ل، هغه څوک چې په پاړسۍ پوهیدل هغوی شانس په افغانستان کې ددې ژبې له کبله نوره هم اوچت وو، چې خپل ځان ډیر ژر اوچتو څوکییو ته وورسووي. دوی په دې خیل په پښتنو باندې د بادارۍ لمنه اوږده کړله او کابل واکمن یې بشپړه تر خپلو اغیزو لاندې راوستل، دوی ډیر غوړه ماران هم وو او پخپلو غوړه مارییو یې افغانستان خاورې ته د خیانت بنسټ په کیښودلو نوره هم ژور کړلو. دې ته مو هم پام ووي، چې په تاجیکستان، اوزبکیستان او نوره سیمو کې هم پښتانه د پخوا نه هلته وو، لکه خټټک په اوزبکیستان کې. پخپله په تاجیکستان کې هم د جرمني تیلویزیون یووې پخوانۍ خپرونې په بنسټ پښتانه اوسیږي، چې دوی هم خپله پښتو ژبه بشپړه له لاسه ورکړي دی. که تاسې پام ورته ووکړي نو تاجیکان پخپلې ژبې کې د پښتو ژبې ځینې ټکي لکه کاڼ راولي، چې کاڼ د پښتو ژبې کاڼي ته راوتلی یوو سوچه ټکی د پښتو ژبې دی. دغو پښتنو خپله پښتو زبه ځکه له لاسه ورکړله، چې دې ژبې سره لومړۍ د کابل واکمنو دیښمني راوونیووله او ژبه یې رانسکوه کړله. پخپله په نمرخاته ایران کې هم پښتانه د پخوا نه اباده شووي دي اوو د خدای بښلي میرویس خان نیکه مودې نه، هغوی هم خپله پښتو ژبه پوهیره کړله. اوس په نمرخاته او سوهیلي پښتونخوان کې هم همدغسې ناوه لې او د کرکو نه ډکه، توکم لمانځنه دایسلام اباد واکمنو له خوا په پښتنو باندې روانه دی. دوی ټولو وسه د پښتنو نه بره دی. پاتې... ګل ځاځی

پښتون وولس یوو کیده نې ده پاره ستراتیژي۷ برخه

مونږ په تیررو سږه نییو پاڼو کې د کابل واکمن د پښتون وولس په تورتم راوستنو کې ګرم ووبلل. دغه واکمن پښتنو ته دومره پردي شووي وو، چې دوی په پښتون وولس او پښتون وولس په دوی باندې کوم ډاډ نه لرلو. په دې ترڅ کې مو د یووې ژبې مینځ رول لوبوونې اړخ هم رابرسیره کړلو، چې هغه په یووې ټولنې کې کومې ژورې اغیزې اچووي او اچوولې شي، لکه د ایران پرستانو رول لوبوونه په کابل دربارونو او ارګونو کې. د ژبې پلوو به اوس لږ شاندې نوره هم ووڅیړو، چې هغه په کوم خیل خپلې اغیزې په پښتون وولس واچوولې. ژبې باندې وو ګړی یوو بل پوهووي، یوو بل نه جاج نیسي، یوو بل نه څه زده کووي، که هغوی ښه ووي یا خراپ، خو دلته د زده کوونې خبره دی، چې هغوی د ژبې په بنسټ کیږي. ډاډ موندنه ، ډاډ ورکوونه او ډاډ نیوونه هم د ژبې په پلو کې کیږي. ده ووګړړو ټول ژوند د ژبې په بنسټ چمتو او بشپړ کیده لی شي، نو ځکه ژبه په ووګړو ژوند کې تل یوو اوچت ځای نیسي. خو کومه موده چې دغه بنسټ په پښتو وولس خاوری کې ووشلیدلو، نوبیا به په هغ کې ارومرو ګډوډۍ راتللې، ګډوډۍ راتلنې په پښتنو ټولنې کې د ټولنې په زیان ووې ، دی، خو دې ته کابل واکمنو خپل پام نه کوولو، ایران پرستانو خو یې خودنه. دوی پخپلو مستییو کې ډوب پراته وو. یو ایران پرست، یو پیرنګي پرست یا یو وروس پرست مینه تل خپل ځان، خپلې خیلخانې او خپلې څوکۍ سره وه، نه دې خاورې سره، نو ځکه پښتونخوا تل د پردو غده ییو، جنایتونو او تورتم راوستنو سره ورمخامخ وه، دی او وي به. دیګانان خو هر چا سره یو ځای کیږي.

تر ټولو بده یې بیا دغه وه او دی، چې پښتون وولس یې پخپلې خاورې کې بشپړه پردی کړلو. نن ورځ پښتون پخپلو پښو باندې هیڅ نه شي دریددلی او هغه هم پخپلې خاورې کې، دغه تارسخي خیانتونه کابل واکمنو پښتون وولس سره ووکړل او کړي یې دي. پښتون به یا تاجیک، یا قزل باش، یا ایراني، یا عرب، یا پنجابي، یا سیندي یا هیندوستان مهاجیر، یا ووروس او اوس امریکې په شا کې منډې وهي، خپل پښتانه وروڼه او پښتنې خوییندې پرځای پریږدي، دوی ته پردي نږدي بریښي، هغه پردي چې پښتون وولس ټکووي، شکووي. ده پښتنو پام دې ساده ټکي ته هیڅ نه کیږي، چې پردي څنګه د پښتون وولس خواخوګي کیده لی شي او په هغوی باندې ډاډ وولررو. سقاویان، سیتیمیان، پرجمیان او نوره مو وونه لیدل، چې اپغانیستان(افغانستان) یې ټوټې، ټوټې کوولو، دوی په پښتنو وژنو او کابل نه په شړنو پیل نه ووکړی. همدغه فهیم په خاد کې وو، ده به څومره بې ګونا پښتانه یواځې ده پښتون په نوم وژلي ووي، که دغه پښتنو کوم څه کړیووي او کنه، خو دوی به یې وژل. یوو بل هیراتي پښتانه په نوم وژل، دی جرنیل او د ډاکټر نجیب واکمنې په مودې کې یوو پووځي وو. تر دومره اندارې پورې دغه ډلې پښتون وولس سره غلیمي لري او چلووي یې، که څه هم پښتون پخپلې خاورې کې در پو در او خاورې په سر دی، بیا هم دغه رامهاجیر شووي کومه خواخوګې ده ووګړړو نه لرري. دوی ده چنګیز، بابر او نورو موغولو بچي دي، دوی کوم رحم په زړو کې نه لرري. پنجشیرییو سره پښتنو څه بد کړیوو، چې دوی تاجیکو، قزه ل باشو، ایرانیانو او وروسیانو سره یوو ځای شوول ده پښتون وولس په دیښمنۍ کې تو دغه پنجشیري به چرته ځي، تل به دوی ته وروس او امریکه هم نه ووي، چې وویې ساتي.

په نمرخاته پښتونخوا وزیرو په مینځ کې پردو لاس وهنو له کبله پښتانه وروڼه وژل کیږي، په نورو سیمو د نمرخاته او سوهیلي پښتونخوا کې پښتانه ره ټوول کیږي. جرنیل مشرف هیڅوخت پخپلو خبرو باندې نه خو دریدلی او نه خو به ووده ریږي. دی ځکه هم پخپلو خبرو او لوز ورکوونو نشي دریده لی، چې ده امریکه دې سیمي ته راوستله، امریکه اوس پښتانه په ډاګه په نوم ده القاعده او طالیبانو نوم وژني، ټکووي، شړي او نوم بدي کووي یې. مشرف په یووې کودیتا کې میځ ته راغلی دی، دی په وولس کې کوم ژور بنسټ نه لرري، ده ښاغلي مشرف شومت نن ورځ په امریکې واکمنو لاسو کې پروت دی. ده خپل ځان امریکې ته بشپړه موتاز کړه لو او اوس امریکه چې څه ورته وایي، نو جرنیل مشرف به همغه همغسې کووي هم. جرنیل مشرف په پټو سترګو امریکې خبرې وومننلې. ده امریکې واکمن تر اوسه پورې نه ووپیژندلي، چې هغوی یوو ملګری لرري او هغه مټریلیرم دی، بل څوک نه . اوس دوی دې سیمي کاڼو ته راغلي دي، چې کاڼونه یې چور کړي، نو بیا به په نورو لویو وهنو باندې لګیا کیږي. خو مونږ پښتانه نوره دغسې ملنډو نه پزې ته راغلي یو، مونږ نوره په باندې، په هغوی لووزونو او خبرو باندې هیڅ ډاډ نه لرو، څوک چې ایسلام خپلو ګټو ده پاره په کار اچووي، لکه مشرف. مونږ د ایرانیانو ایسلام هم وولیده لو، چې دوی ده شمالي جنایت کارانو بانډ په پیسو، وسلو او نورو مرستو پیاوړی کوولو. ده ایران ایت اله وو رژیم ماسکو سره هم په اپغانیستان(افغانستان) ټوټې کوونو او ړنګوونو کې یوو ځای شوولو. ولې پاکیستان واکمنو پښتانه ټکوول، ولې جرنیل ضیاالحق، نوارشریف، میرمن بوټو په مونږ پښتنو باندې ملنډې وهلې، ولې مشرف اوس په پښتون وولس باندې لړبې وهي، دوی ټولو پښتون که لر دی، که بر یا په سوهیل کې تل د ایسلام په نوم غولوولې، بې وابه کړی، په یوو بل پسې یې لمسوولې دی، نو ځکه پښتانه تر ټولو په ایسلام دین باندې ټینګ دریدلي پاتې دي او مونږ پښتانه یې تل د ایسلام په نوم غولوولی یو، دغه نو ځکه چې د زړه نه په ایسلام وولاړ یو، نه په دوکه بازۍ. مونږ پښتانه نوره په چا تشو خولو خبرو باندې هیڅ ډاډ نه لرو. سعودي راغلا خپل نووی مزهب واحبیزم یې راته خورولو، په پښتون وولس چا کومه سر په نه دی کړی. دومره خیانتونه او جنایتونه چې پښتون وولس سره ووشول، مونږ هغوی پخپلو سترګو باندې وولیدل او ګورو یې. زه یوو پښتون یم، دماپښتانه وروڼه او خوییندې چې څوک وژني، بې پته کووي، خرڅووي، شړي نو زه هیڅوخت بې پلووه نشم پاتې کیده لی او خپل پښتون وولس په خواخوګۍ کې دریږم، زه نه خو د کومې څوکۍ پروا لررم او نه خو په جنایتونو باندې پردو.پاتې.... ګل ځاځی

پښتون وولس یوو کیده نې ده پاره ستراتیژي۸ برخه

ده کابل واکمنو لوی خیانتونه پښتون وولس سره پخپلې خاورې کې په دغې لاندې سپینونې نوره هم راڅرګندیده لی شي. کابل واکمنو افغانستان ورنږدې ټوټې، ټوټې کړیوو. هزاره وو پښتانه په هزاره جاتو کې نه پریښوول، هغه خو څه کووي، چې په کوچیانو تیریدنو باندې په هزاره جاتو کې وسلوال بریدونه یې کوول او کابل خاینانو واکمنو هیڅ څه ورته ویل، مخنیووی خو یې څه کووې.

کومه موده چې د پښتون وولس یوو بل نامتو مشر خدای بښلي موهمد ګل خان مومند ځینو پښتنوته په شمال کې ځمکې ورکړلې، نو په ایران او وروسیانو پرستانو باندې اور وولګیده لو. دوی چې پخپله د وروسیانو زور، ځیاتي له کبله پښتونخوا راتښوولي وو او په شمال کې میشته شوول نو یوو ځل یې سترګې ووشلیدلې او په پښتنو خاورې باندې یې داوو کوونو برید خخ کړلو. دوی شمال سیمي خپلې سیمي بللې او پښتنو ورتګ، هلته میشته کیدنه یې په کلکه او په ډاګه غندله، په دې توګه کابل واکمنو نمرلویده پښتونخوا تجزییه کړیووه. اوس چې تاجیک، اوزبک، پنجشیري، قزه ل باش او نوره ایران نه راتښوولي پښتانه ده توپک په زور شمال نه شړي، نو بنسټ یې د کابل خاینانو واکمنو ایښی دی. هزاروو خو کارتوګرافۍ هم ووکاږلې، چې کومه سیمه د هزاره وو دی، دې ملنډو وهنو ته تاسې پام دی، تاجیکو او نورو یې نو بیا په ډاګه مومند سیب په غندنو کې کومه سرپه وونه کړله، په دې لړ کې ده یزداني لیکنې در ته په یاد را ولم، چې ده غ سړي کومې بې شرمانه او د ریښتیاوو لیرې چټیات په پښتنو او موهمد ګل خان پسې وو نه لیکل. نوره دیګانانو لکه غلام محمد غبار، صیدیق فرهنګ او نوره یې څه پټې او څه هم څرګندې غندنې په پښتنو باندې راواغسشتلې او په جعلي تاریخونو لیکنو باندې یې هم پیل ووکړلو. ده پام وړ خبره دلته دغه هم دی، چې پښتنو پخپله د غبار لیکنې ستایلې هم او خپل سرونه یې په وینو نه وو پرانیستلي، چې ده غ یړي پښتانه په سوهیلي سیمو باندې ویشلي وو او دغسې یې جاج وو، چې کنې پښتانه په شمال کې څه غواړي، چې هلته میشته شوول او میشته کیږي. ده غ سړي ته دغه اړخ هم څرګند نه وو، چې په ټول ایران کې دغسې سیمي شته چې هلته هیڅوک نه اوسیږي، خو بیا هم ایرانیان یې خپله خاوره بولي. همدغسې په نړۍ هر هیواد کې تشې سیمي او ډاګونه شته، چې هلته هیڅوک نه اوسیږي. بله خو یې دغه هم دی، چې پښتون وولس سوچه اریایان دي او دوی اوسیدنو سیمي پخوا هم بلخ او خوا او شا یې ووې، نو ځکه د غبار دغه جعلي تاریخ لیکنه هم د دري ژبې جعلي بنسټ پخوونه دی او مونږ به نوره ننداره کوونکي ورته پاتې نه شو. په ایران کې هم ګڼ ټبرونه اوسیږي او خپلې ژبې هم لري. کوم یوو به دومره زړه ووکړي چې یوه کارتوګراپي د ایران تجزیې ده پاره جوړه او نړیوالو ته یې وړاندې کړي، لکه چې هزاره دغه نخرې په پښتنو باندې وهي یا د قیډیریشن سانې راته غږه ووي. دغه دیګانان نه غواړي، چې خپل اقلیت مسولیت پخپلو غاړو باندې وونیسي، خو تر کومې مودې پورې به دوی دغسې ملنډې په پښتنو باندې وهي. دوی دې ارومرو خپل پام دې ته راووګرځوي، چې که پښتانه د خپل کلچر په بنسټ ډیره حوصیله هم لري، خو مونږ نوره د دوی ملنډو وهنو ته چمتو نه یو. دوی د خپلو هزاره وو، تاجیکو، پنجشیرییو او نوره اوسیونو ته په ګڼو پښتنو سیمو لکه ګردیز، خوست ، توتکي او نوره کې پام وي، که هلته د هزاروو نه په کرکو کې پښتنو هم دوی ځورونو ته خپل لاسونه واچوول، نو مسول یې پخپله هزاره دي، مونږ دغسې لوبې نوره پخپلو ځانو، خپلو خیلحانو او پښتنو باندې نه شو ځغملی.

دوی د خپلونیکونو یرغلونو، تیرییو باندې لکه د چنګیز، بابر، تیمور او نورو باندې په پردو اچوونو په پښتنو باندې په ډاګه د خوشې غنونو بریدونو باندې پیل هم ووکړلو. کابل خاین واکمن بیا غلي ورته پاتې شوول. کابل واکمنو دیښمني پښتون وولس سره دلته په پوره خیل په ډاګه کیږي. دومره درته وایم چې تاریخونه د کابل واکمنو خیانتونو نه ډک دي، خو سړی دې هغوی سم ووڅیړي، پیښې یې یووې بلې سره په تړنو کې جووه تې کړي. بیا به سړي ته د کابل واکمنو خیانتونه نوره هم ورڅرګند شي. نن چې پښتون وولس در پو در او خاورې پو سر دی، په هغ باندې غونډه سکه کیږي، نو بنسټ ایښودونکي یې کابل خاینان وو. دوی پښتو ژبې، پښتون وولس او کلچر سره دومره غلیمي ووکړله، چې هر سړی به هغوی ته اک پک پاتې شي. دوی هیڅوخت د پښتون وولس یوو کید ه نه نه غوښتله، دوی هیڅوخت نه غوښتل چې پښتانه پخپلو پښو باندې وودریږي. دوی پښتانه خپلو واکمنییو ساتنو پاړسۍ پره ستۍ ده پاره په کار اچوول، لکه نن یې هم کابل اوسني واکمن او د پاکیستان واکمن لکه جرنیل مشره ف، بوټو، نوازشریف او نورو یې په کار اچوول او اچووي. دلته دوی ټولو د پښتون وولس سپین زړتیا، ایمان لرنې نه خورا بده ګټه واغیشتله. دوی پښـــــتون وولس کـــلچر نه بده ګټه وونیووله او نیسي یې، دغه نو ځکه چې پښتانه ډیر صادق خلک دي او چا ته بې وجې څه نه وایي. ووګوره کنه په ګردیز، خوست ، توتکي، کوهاټ، پیښور، کوټې او نورو پښتنو سیمو کې څومره هزاره، اوزبک، تاجبک اوو نوره یې دی، کوم پښتون دوی ځوروولي دي. د ځاځییو نه شپه او ورځ همدغه دیګانان کورمې ته تښوول، یوو ځاځي دوی بې وجې وونه ځورول. په ځاځییو جوماتو کې همدغو دیګانانو ته ځاځییو مړۍ ور وړلې، تودې شپې به یې په جومات کې کوولې. دغه د پښتون وولس کلچر نه دی، چې څوک پخپلې میلې خوا کې ووځوره وي او ووېې شکووي، خو دیګانان پښتنو سره څه کووي، چې د لاسه یې ووشي نو د چنګیز او نورو وحشت بیا را ژوندی کووي. چې زور ورباندې راشي نو ډیر ژرتښتي، خو که زور یې ووموندلو نو بیاکلو، ښارونو، بانډو ته اور وراچووي، واړه، ځږه په خورا ظلم وژني. دوستم مو وونه لیدلو، چې ده غ نامتو قاتل او جنایت کار تسلیم شووي پښتانه په مزار، شبرغان او نورو سیمو کې په کوم وحشت ووژل. د مونږ پښتانه وروڼه چې د نمرخاته پښتونخوا نه خپلو موسلمانانو وروڼو ننګې کوونې ده پاره راغلي وو، دوی سره دیګانانو کوم وحشي خوی وو نه کړه لو. پاتې... ګل ځاځی

پښتون وولس یوو کیده نې ده پاره ستراتیژي۹ برخه

غواړو مونږ پښتانه چې ټول پښتون وولس د نورې ویجاړۍ، تورتم راتلنو، تورتم راوستنو او د پردو ملنډو وهنونه ووژغورل شي، نو بیا مونږ یو سیستم ته اړ یو. زه په دې باندې ډیر ښه پوهیږم چې ټول پښتون وولس یې غواړي، نو چې دغسې دی، نوبیا مونږ پښتانه دې لارې رسیدنې ده پاره یو پلان مینځ راوستنو ته هم ارومرو اړ بریښو، چې په دې پلان باندې مونږ خپل ټاکل شووي خیلي ته وورسیږو، په دې پلان باندې به نو اوس په کډه خپل ماغزه ووخوګوو، هغه به په ګډه ووڅیړو، ښه او بد یې تر خپلو کتنو لاندې وونیسو او وروسته به په ګډه هغه د لوی څیښتن په مرسته په مخ بیایو. هره مباریزه یا ټولې هلې ځلې خپلو بشپړتیاوو ته په ور رسیدنو کې دغو لاندې اړخونو ته اړې بریښي:

۱ ــ وخت :

دغسې هلې ځلې تل وخت نیسي، خو هغوی ته د پښتانه تل خپل کار ووکړي. دغه نو دې یوې ورځې یا یو کال خبره نه دی.

۲ ــ ځیرپام:

په ځیرپام او سنجش باندې سړی خپل ټاکل شوي پلان سر ته رسوونو کې بري ته ور رسیدلی شي، نه په پټو سترګو باندې.

۳ ــ کار یا خپله اینرژي لګوونه:

خپله اینرژي لګوونه په یو څه باندې تر یو پلان لاندې بري خواته په رسیدنو کې یو لوی ګام دی، چې اینرژي بې ځایه او خوشې ونه لګیږي. دلته نو بیا د ځیر پام ور اړونو بنسټ په ډاګه کیږي، چې اینرژي پخپل ټاکل شوي ځای باندې وولګوول شي.

۴ ــ خرڅ :

خرڅ لګوونه ټیټې او جګې لري، لکه د پښتون وولس پوهوونه په پاڼو، په ژبې، یو بل سره مرستې کوونې، یو بل خبرونه.

۵ ــ یو بل په ننګې کې ټینګ دریدل:

یو بل سره بشپړه خواخوګې کوونه. دغه اړخ د خپل ځان، خپلې خیلخانې او خپلو، خپلوانو ساتنه هم دی، که پښتانه بیا دغه زده کړي، چې د یو بل ننګه وکړي، نو په پښتنو کورونو به بیا دوستم، ایسماعیل، خلیلي، مخقق، مسود او نوره غله، جنایت کاران نه ورخیجي. که چرې پښتانه د یو بل ننګه ونه کړي، نو په هر پښتون کور به اوزبک، تاجیک، پنجشیري، هزاره او نوره یې ورخیجي، لکه ورباندې وختتل .

۶ ــ پخپلو کورونو کې د خپلو ماشومانو پوهوونه په پښتنو تاریخ، پښتنو کلچر، پښتو ژبې باندې او پښتنو سره په خواخوګۍ کې، دلته دپښتنو میرمنو رول لوبوونه هم ډیره درنده بریښي، چې خپل ماشومان د پښتون وولس په دود او پښتني کلچر باندې وو روزووي او ټولنې ته یې چمتو کړي. مونږ په دې باندې هم ښه پوهیږو، چې پښتون وولس یې د لیکنو او لوستنو نه په بیلو ، بیلو پلمو وتلی پریښوولی دی او ګڼې پښتنې میرمنې په وینو او لیکنو نه پوهیږي، خو دغه کار هغه پښتانه د خپلو پښتنو خوییندو او وروڼو سره وکړي، چې دوی هم د یوې پښتني ټولنې په څیر ګته ور کې موندلی شي. پښتون وولس نن ورځ څوک پخپلې خاورې کې په کراره نه پریږدي، دې ته مو تل پام وي، که مونږ یو بل سره مرسته ونه کړو، یو بل ننګه ونه کړو ، نو مونږ پښتانه نوره هم تبا کوي. نن یوه سیلۍ په نمرلویده پښتونخوا یا افغانستان پښتنو باندې روانه دی ، د نمرخاته او سوهیلي پښتونخوا پښتنو وروڼو او خوییندو دې دی ته پام وي، چې دغه د ټول پښتون وولس په غلیمۍ کې دسیسې روانې دي. یوه ورځ یو پښتون وهي، بله ورځ بل پښون.

۷ ــ مونږ پښتانه د پخوا نه ډیرو او ژورو ستونځو سره مخامخ شوي پراته یو، که مونږ د موغولو جنایتونه ووڅیړو، چې دوی کوم بشري جنایتونه په پښتنو باندې نه دي کړي. موغولو یو بل نامتو جنایت کار بابر په کوه رمې کې چې تورزنو او تکړه پښتنو یې ماتې ووخوړله نو بیا یې پښتانه په بل پسې لمسوول، لکه تیمور لنګ او نورو یې دغه جنایتونه کول. بابر بیا په کوه رمې پښتنو سپین ږیرو باندې واښـــه خوړل. د خدای بښلي خوشال خان خټټک سره د موغولو جنایتونه او خیانتونه مو نوره پوهیره نشي، نو ځکه مونږ پښتانه اوس یو سم تاریخ لیکنو ته هم اړ بریښو، چې راتلونکي پښتانه په پټو سترګو نه وي. پښتون یوه لاره د ژغورنې لري او هغه د ځلمییو پوهوونه په اوسنییو پیښو باندې دی. زه پخپله یواځې د پښتنو ځلمییو نه دغسې یوه هیله لرلی شم. زه اوسنۍ پیښې د خپل پام نه نه غورځووم، چې ماته شورووي یرغل او امریکې یرغل په افغانستان باندې یو شاندې دي، شورووي هم سړکونه او پابریکې راته جوړه والې لکه امریکې غوندې، نوبیا مونږ ولې په شورووي خپل ځانونه ووژل، خپله خاوره مو ورباندې ویجاړه کړله، نو ځکه زه یواځې د راتلونکو پښتنو ځلمییو او جینکییو نه سمه تمه د پښتون وولس په یووکیدنو، پوهوونو او ویښیارونو کې لرم، نه په پیسو او څوکییو باندې خرڅ شوو میینو اړسنییو پښتنو باندې. د ما ټوله خواري راتلونکو ځلمییو پښتنو ته دی،چې دوی خپل پښتون وولس په ننګې کې وودریوي او دغه تل ځپل شوې، غولوول شوې، بې وابه شووی وولس پخپلو پښو باندې وودرووي، چې پخپلې خاورې کې د حپلې ژبې واک نه اري. ده غ پړاو ته به مونږ پښتانه د لوی څیښتن په مرسته ور رسیږو.دغه د مونږ طبعي حق دی، چې پښتانه پخپلې خاورې کې خپله پښتو ژبه رسمي ولري، خپل دود او کلچر د پښتونو ولې وپالي. خپله سپیڅلې خاوره د پردو لکه د ایران پرستونه ووژغوري، چې هغوی پښتنو خاورې نه یوه مستعمره جوړه کړې دی.

اروښاد حسن ګل ځاځی