قرآن کریم لوست

(29 Mai 2020) پښتو ورځ،غبرګولي ۸،پښتو ویل پښتو لیکل او پښتو چلول

د ځمکې د چاپیریال ککړتیا

د الله (ج) پیرزوینه وه،چې انسانانو ته یې په سمسوره او له هر شانته نعمتونو ډکه ځمکې باندې د ژوند او پیدایښت لورینه وشوه. مونږ انسانان بایده وه چې د دې نعمتونو منندوی وای، او چاپیریال ساتنې کې خپل ایماني او اسلامي دنده پر ځای کړي وای.د ځمکې چاپیریال ککړتیا انسانانو طبعیي ژوند ، او ټولو ساه کښو ته لوی ګواښ ګرځیدلئ دئ. په ټولیزه ټوګه د چاپیریال چټلتیا یا ناولتوب لمړیتوب کې خځلې ، زهرجن غازونه ، د موټرو او فابریکو لوګي چې انسانانو روغتیا ، ژوو ، کرکیلو او ځنګلونو باندې بده اغیزه لري.

انسانان د ټکنا لوژۍ پرمختګ په درشل کې د مځکې چاپیریال سوچه والي او ژغورنې ته بې پامه مزل کاوه. ځیني ځناور او څاروي تر ورکیدو پورې ښکار کېدل. که کومې ځمکې ایبره ( فصل) نه کاوه ، نو د ځنګلونو په غوڅولو سره نوې ځمکه یې کرښت ته چمتو کوله. په ویالو، سیندونو او سمندر کې په شیمیایي توکو ککړ ې اوبو لار وموندله او سوچه اوبه یې هم زهرجنې کړې.د ټکنالوژۍ پړمخټګ سره د چاپېریال ککړتیا لوړې کچې ته وخوت.د فولادو، واسپنې او زیرو په ویلولو سره زهرجن غازونه نه یواځې د مځکې چاپېریال ، خو کرکیلې، ځنګلونو او د بنیادمو روغتیایي حالت باندې بده اغیزه پرېباسلې ده .ډاکترانو د زهرجن لوګیو بدې اغیزې څیړلي او په ډاکه کوي چې ډیر وګړي یې په سالندې او سږو ناروغیو اخته کړي دي.له نولسمې پیړۍ را پدیخوا د انرژي لګښت په ډیریدو سره چې په لمړیتوب کې ډبرې سکاره ؤ ، زهرجن لوګي یې چاپیریال کې له هوا سره په ګډیدو د باران او واورې سره بیرته په ځمکه را توییږي ، او کرکیلې باندې یې بد اغیز پریوزي. دې فابریکو خوا او شا مځکې ، کړکیلې او ځنګلونه په بیلا بیلو زهرجنو توکو لکه سرپ، سیماب او کادمیوم ککړ شوي دي. د ټکنالوژۍ پرمخټګ او وګړ شمیر زیاتیدو سره ښارونه پراخه ، میشت ځایونه او ترانسپورتي ټګ را ټګ ډیر او د ځمکې د اوبو کچه هم ښکته ولویده.د ځمکې چاپیریال ککړتیا پړه په پرمختللو صنعتي هیوادو لګیږي چې د چاپیریال ساتنه کې اوس هم جدي ګامونه نه پورته کوي. په افغانستان کې د ځمکې د چاپیریال ساتنې اداره خو هسې سمبولیکه اداره ده، چې کړنې یې نه تر سترګو کیږي. د تیرو پنځه لس کلو را په دیخوا کابل کې د ناولتوب او خځلو پرابلم د حل لاړ ونه موندله. ښار د پلاستیکو کڅورو ډیپو ګرځیدلئ دی.دا پلاستیکې کڅوړې تر اویا کالو پورې دځمکې لاندې له منځه نه ځي. د کابل سیند او نور ستر او کوچني لختي د پلاستیکو ډک دي. د افغانستان د چايیریال ساتنې اداره مسلکي ، وړ او با دیانته خلکو ته اړتیا لري چې د محمدي لارښوونې سره سم د ځان پرته د ښارو او چاپیریال سوچه والي او ساتنې ته هم په ځیر و ګوري. نوموړې اداره بایده ده چې د ښاروالې او روغتیا وزارت سره په ګډه کار وکړي او د ښارو او چاپیریال ساتنه کې همغږي واوسي.د خښتو بټۍ انرژي یا سون توکي چې دم ګړی د موټرو زاړه تیرونه او ډبری سکاره دي ،په ګاز اړول شي.کانالیزاسیون په نوو ښارګوټو کې اجباري شي، لمریزه او بادي انرژي دې پراخه شي او د اوبو بندونو په جوړولو سره به نه یوازي سوچه او پاکه انرژي تولید شي، خو د مځکې چاپیریال ساتنه به هم وشي. ځنګلونه به ډیر او د ونو بې ځایه وهل به ودریږي. افغانستان به د انرژي له اړخه په ځان بسیا وکړي او د پړمخټګ لیار به غوره کړي.د کابل ټول ورکشاپونه د تیلو، ډیزلو او مبلاینو په تلولو او ځمکو په ککړولو کې پړ دي. د کابل د چاپیریال ساتنې اداره باید ه ده چې خلک وپوهوي،چې تریل شوي تیل د ځمکې لاندې اوبو ته رسیږي او بیا دا اوبه انسانانو او څارویو څښاک سره د راز راز رنځوریو لامل ګرځي.د ځمکې د چاپیریال ساتنې اداره د کابل او نورو ښارونو سمسورتیا کې بایده ده چې لمړیتوب ګامونه پورته کړي وای، خو له بده مرغه دوی خپلې دا ملي دندې کې پاتې راغلي. د ځنګلونو وهل او سمسورې غونډۍ سپېره ګرځول په خوړو کې د تویونو(سیلابو) بهیدل د کلیو، ښارو او کرکیلو ته لوی ګواښ ګڼل کیږي.په اروپایې هیوادو کې د یوې ونې غوڅولو د پاره د چاپیریال ساتنې ادارې امر او اجازت لیک ته قانوني بڼه ورکړل شوې ده ، خو د کابل اداره نه د ځنګلونو او نه د ونو په وهلو سره کوم غبرګون ښودلئ دئ. د داسې ادارې شتون سره نه شتون یې ښه ګڼم.عام اولس بایده ده چې د الله(ج) د سمسورې مځکې دا نعمت ته په درانه سترګو وکسي او د ځمکې دچاپیریال ساتنې او ژغورلو ته یې ګړندي ګامونه پورته کړي.د ونو ، بوټو او بڼونو پراختیا د ساه کاژلو هوا په سوچوالي کې رغنده رول لري

فقیر اېپی مرزالی خان 1897 تر 1960