Kiel oni diras esperante?

Oni ne diru: "Kiel oni diras ĜIN esperante".

"Ĝi" estas persona pronomo. Ĝia funkcio estas, ke en la teksto oni ne devu ripeti substantivon aŭ propran nomon, ĉar la vorto "ĝi" povas roli anstataŭ substantivo aŭ propra nomo.

Sed la vorto "ĝi" ne povas roli anstataŭ verbo, adverbo ktp. kaj ne povas roli anstataŭ sintagmo aŭ tuta frazo.

En PIV: Ĝi: pronomo uzata por REFERENCI aŭ al senseksa realaĵo, aŭ al estaĵo, kies sekson oni ne bezonas precizigi. Ekzemploj:

La tranĉilo tranĉas bone, ĉar ĜI estas akra.

La infano ploras, ĉar ĜI volas manĝi.

Konsideru, ke la substantivoj aperas pli frue, nur poste oni povas REFERENCI al ili.

Kiam iu demandas "kiel oni diras", oni ne scias eĉ tion, ĉu la respondo estos unu aŭ du vortoj. Ofte eĉ tio ne estas klara ankoraŭ, ĉu temos pri vorto, sintagmo aŭ frazo.

En inicata demando, oni kompreneble povas referenci al nenio pli frua. Por aludi al io, kio ankoraŭ neniel estas difinita, aŭ por referenci al frazo (sekva), oni uzas la neŭtralan montran pronomon: "tio".

Komparu: "Kio estas tio?" kaj ne "Kio estas ĜI?"

Do ĝuste: "Kiel oni diras tion esperante?" aŭ simple: "Kiel oni diras esperante?"

Komenti en Ipernity