Bầu cử Mỹ 2020, lý do ông Trump thất bại

Bầu cử Mỹ 2020, hai ứng cử viên ông Biden và ông Trump đuổi nhau sát nút phiếu bầu, phản ánh nguyện vọng của người dân Mỹ ở các chính sách lãnh đạo nhiệm kỳ tổng thống tiếp theo. Sự chênh nhau số lượng nhỏ phiếu ủng hộ của cử tri rất khó đoán, thăm dò trước bầu cử cũng khó nói, những yếu tố nào tạo sự biến thiên giữa phiếu bầu cho hai ứng cử viên mà 'thăm dò dư luận' và 'ban vận động bầu cử' của mỗi đảng khó chỉ ra để áp dụng sách lược? Đó là các yếu tố:

1/ Phụ nữ được lên ngôi, tăng cử tri nữ ủng hộ (bà Kamala Harris sẽ là nữ tổng thống).

2/ Những năm gần đây dân Mỹ sợ 'con em' phải đi lính tham gia chiến tranh ở các khu vực trên Thế giới.

Ông Obama khi ra tranh cử tuyên bố 'nếu làm tổng thống sẽ rút quân khỏi Iraq...", xa hơn nữa thời chiến tranh vùng vịnh 1991 thì năm 1992 ông Bill Clinton đảng dân chủ sau đó trúng cử.

Ông Trump nêu 'nước Mỹ trên hết' nhưng lại có vẻ tự để nước Mỹ leo vấn đề nóng như Iran...(có lúc sự kiện tạo bất an), dân Mỹ có vẻ ngộ rằng; 'nên có đồng minh mạnh mẽ vẫn đề quốc tế'.

Thời chiến tranh lạnh Mỹ cũng ủng hộ 'ngầm' là chủ yếu chứ ít trực tiếp đưa quân tham chiến (đã xa lầy chiến tranh Việt Nam).

3/ Ông Trump đề ra đưa 'nước Mỹ vĩ đại trở lại' nhưng qua một nhiệm kỳ người dân Mỹ thấy 'không có sáng kiến, đột phá lớn', chỉ có điểm nhấn là 'cạnh tranh, thương lượng kinh doanh lại với Trung Quốc'.

Trong khi 'sự vĩ đại' phải có mạnh mẽ hướng văn minh, khám phá tiến bộ...thì phải có văn hóa, những sách lược tiến bộ như chống biến đổi khí hậu, tham gia thỏa thuận hiệp định thương mại toàn cầu...là những vấn đề mà chính sách của ông Trump đi ngược, 'văn hóa Mỹ' không có gì nổi bật mới....

'Yếu tố này' ông Trump chỉ thu hút được cử tri vấn đề 'tạo thêm việc làm'.

4/ Ông Trump tạo thêm việc làm nhưng lại chống dịch kém làm khó khăn kinh tế, làm giảm cử tri ủng hộ (cộng hai vấn đề tạo việc làm và bị đại dịch thì lượng cử tri ủng hộ không tăng).

5/ Khi có việc làm (chính sách ông Trump) thì người dân lại đòi thêm chính sách xã hội tốt cho đời sống (của ông Biden).

Ông Trump đáng ra nên bổ sung chính sách xã hội gì nhiệm kỳ tiếp theo?

6/ Ông Trump bị rớt phần nào cử tri vì các 'mỗi quan hệ cá nhân' như mâu thuẫn báo chí....bị hiểu lầm nhiều lúc cá nhân lạc với những tiến bộ thể chế.

Người dân Mỹ có vẻ thích quay lại nề nếp nền dân chủ hàng trăm năm.

7/ Kiểu chính sách của chính quyền thời ông Trump về vấn đề Triều Tiên bị vấn đề dân chủ xã hội làm giảm những đột phá, mang dấu ấn cá nhân ông Trump quá lớn chứ chưa phải cả ý thức hệ xã hội Mỹ.

Có những lúc 'cá nhân' bị hiểu lầm' sang lấn át cả thể chế xã hội Mỹ.

Ghi điểm ở vấn đề Israel ký hòa bình với các nước Ả rập nhưng bị quan tâm sát ngày bầu cử che lấp, biến đổi khí hậu che lấp...

8/ Đổi 'màu bang'.

Yếu tố thống đốc là người của bang nào, đã cống hiến ra sao...chưa được ban bầu cử chú ý lớn trong sách lược tiếp theo với cử tri bang đó.

9/ Có lẽ những 'người ủng hộ ông Trump' không đeo khẩu trang nên dễ bị dịch covid-19 và bị dịch nhiều hơn trong quá trình bầu cử, khi bị sẽ 'đổi ý' bầu cho ông Biden.

10/ Người da màu ủng hộ ông Biden vì có gắn mật thiết với ông Obama (cả bà Kamala Harris ).

11/ Khẩu hiệu của ông Trump 'nước Mỹ trên hết' nhưng dân Mỹ thích có 'đồng minh' mạnh mẽ (ngược với ông Trump ít củng cố đồng minh).

12/ Năm 2020 khác năm 2016 vì người dân Mỹ muốn khám phá cái lạ của khẩu hiệu 'đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại' 'nước Mỹ trên hết'.

Hơi đùa: 'sao ông Trump không mời mình làm trong ban vận động bầu cử' để thu hút thêm cử tri nhỉ ?

Vì sao bầu cử xong mình mới nói được? vì chênh nhau ít phiếu bầu (phản ánh phần nào kết cấu xã hội Mỹ), không thực tế ở sát được mọi dân Mỹ thì không hiểu được vấn đề mức quan tâm, không có đủ số liệu thống kê... và vì khi thua cái gì, khi sai cái gì thì ta tìm hiểu lại những yếu tố của vấn đề đã bộc lộ ra đó sẽ dễ hơn là khám phá cái mới.

(Lê Thanh Đức - làm cho Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc UNDP; ngày 8/11/2020).

Tham khảo thêm: Thế giới (làm UNDP)