Bình luận vụ việc Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ máy bay SU – 24 của Nga:
- Máy bay Nga cả một quá trình thường xuyên ‘tung hoành’ dọc sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ làm cho chiến thuật phòng thủ của Thổ Nhĩ Kỳ phải căng ra và đã phải nhiều lần (nhiều ngày trước) cảnh báo, như thế là Nga cũng có lỗi.
Thổ Nhĩ Kỳ sau nhiều lần căng ra phòng thủ mà chỉ chờ máy bay Nga hơi xâm lấn để bắn hạ là cũng có lỗi.
- Chiến lược Quốc phòng của mọi nước trên Thế giới hầu hết là: Nếu một máy bay mà không ‘trêu ngươi’ dọc biên giới và chỉ một lần hơi ‘đi lạc’ lấn vào biên giới thì sẽ không bị bắn hạ. Ở đây, chiến thuật của Nga đã phá vỡ chiến thuật phòng thủ của Thổ Nhĩ Kỳ nên Nga cũng có lỗi.
Bàn về ứng xử của Nga:
- Nga đáp trả về mặt kinh tế xã hội mà không dùng quân sự thì chứng tỏ Nga có trách nhiệm về hòa bình và Nga thừa nhận giữ ‘hòa bình’ với NATO. Chiến lược của Nga là rõ ràng với NATO là ‘chỉ leo thang chiến tranh với NATO khi Nga và EU xẩy ra xâm lược ‘đất đai’ lẫn nhau’ (chú ý: từ ‘leo thang’ chỉ mức độ có kiểm soát chứ không chiến tranh tổng lực ngay).
Qua sự kiện SU- 24 thì người dân EU thấy ‘không quá lo lắng’ vấn đề an ninh với nước Nga.
- Nga tăng cường thêm ‘quân sự tối tân’ tới Syria là chiến thuật phù hợp khi hậu quả vụ việc xẩy ra.
Giải pháp tiếp theo giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga:
1/ Cả hai nên cam kết cùng chống khủng bố với cộng đồng Quốc tế để tìm được tiếng nói chung vấn đề đó.
Còn những vấn đề khác thì tùy mức liên minh riêng rẽ giữa Nga và các nước khác (như Nga tăng cường với Pháp…), giữa Thổ Nhĩ Kỳ với các nước khác (NATO tăng cường giải pháp thống nhất chống khủng bố, Thổ Nhĩ Kỳ tận dụng lợi thế kề bên để giúp EU…).
2/ Cả hai nên có trao đổi theo mức độ để giải quyết hậu quả của vụ việc. Có đánh giá ‘đúng sai’ giữa hai bên để không leo thang quá mức trừng phạt kinh tế lẫn nhau.
3/ Vấn đề Syria có bất đồng giữa các nước thì các nước liên quan ‘tôn trọng’ quyền và lợi ích của người dân Syria và giải quyết vấn đề theo Liên Hợp Quốc, theo hướng tiến bộ. Mục đích sự ổn định một Nhà nước dân chủ và tiến bộ làm chủ đạo để ổn định và hòa bình cho khu vực.
(Lê Thanh Đức - 29/11/2015)