Phương pháp để đạo Hồi không bị lệch hướng cực đoan:
1/ Quan trọng nhất:
"Hãy phát triển phương thức sản xuất theo hướng khoa học kỹ thuật và hãy dùng tích lũy dầu để tạo lợi thế cho đầu tư sản xuất".
Nước nghèo nàn thì không có tích lũy sản xuất nhưng nếu giàu mà chỉ dùng tài nguyên dầu để phần phối thu nhập cho người dân thì người dân còn xa vời với tiếp thu khoa học kỹ thuật.
Nước giàu và nước nghèo ở Trung Đông nên có chiến lược tiếp cận khoa học kỹ thuật để làm cho đạo Hồi được phát triển theo hướng tiến bộ, không bị các đối tượng cực đoan làm lệch hướng.
Nước giàu thì chỉ cần bán dầu chia cho dân ư? trả lời: Như thế lối sống của người dân không phát triển tốt. Sự khám phá, sáng tạo trong lao động mới thúc đẩy con người hoàn thiện.
2/ Ổn định sự điều hành ở các nhà nước.
3/ Giải quyết xung đột giữa Israel với Palestine và xung đột giữa những người theo đạo Hồi dòng Sunni với người dòng Shia.
4/ Không để tranh dành hùng mạnh giữa các nước trong khu vực Trung Đông thành đối kháng.
Bình chú:
Mục 2 tới mục 4 đều phải có để đạt cho được mục 1.
Mục 2: 'ổn định sự điều hành ở các nhà nước': hãy để các nước tự 'kiên trì con đường dân chủ' bằng phát triển sản xuất và cạnh tranh các đảng phái một cách công bằng.
Thế giới giúp đỡ bằng cách vậy chứ không 'nóng vội' can thiệp (kiểu phe phái, mâu thuẫn trong ngoài, tranh dành ảnh hưởng các nước lớn nhỏ can thiệp...làm méo mó).
Hãy vì cái lợi ích 'tổng thể' là ổn định các nhà nước mới chống lại được các tư tưởng cực đoan lợi dụng đạo Hồi.
Mục 3: Cộng đồng Quốc tế lấy cái tổng thể giúp đỡ tồn tại hai nhà nước Israel với Palestine làm mục tiêu chính phải đạt, mà hai nước có những thỏa thuận, nhượng bộ lẫn nhau vì lợi ích người dân, quyền phát triển mọi con người trong hòa bình.
Những xung đột nhỏ khác sẽ tự kiềm chế ở trong được.
Vấn đề người theo đạo Hồi dòng Sunni với người dòng Shia: Tôn trọng đúng sự phát triển của Iran mà không tác động làm méo mó Iran (ổn định được phần lớn người Shia ở Iran).
Tập trung mạnh mẽ cho cơ chế chính quyền ở Iraq (nơi dễ xung đột giữa đạo Hồi dòng Sunni với người dòng Shia) bằng cách: trước nhất ổn định lại chính quyền (sau khi đánh bại Isil), giám sát, đầu tư, giúp đỡ (ưu tiên của cộng đồng Quốc tế), 'đảm bảo cuộc sống người dân', phát triển giáo dục - văn hóa xã hội, công bằng - bình đẳng....
(những người theo đạo Hồi dòng Sunni với người dòng Shia ở các khu vực ngoài Iran và Iraq là tương đối 'hòa bình' - do số lượng, do chính quyền).
Mục 4:
- Các nước lớn không tranh dành ảnh hưởng (làm méo mó - từng nước trong liên đoàn Arab phải biết lợi ích chung mới hòa bình thịnh vượng chung).
- Liên đoàn Arab phát triển tốt.
- Phấn đấu 'dân chủ' ở các nước để không 'tồn tại' kiểu các nhà lãnh đạo đẩy mâu thuẫn nội tại người dân ra ngoài bằng cách che lấp đối kháng các nước.
- Những thỏa thuận phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội để các cạnh tranh, tương trợ...giữa các nước diễn ra công bằng và hướng tiến bộ (không lợi dụng kìm hãm).
- Giảm dần chênh nhau sự phát triển giữa các nước.
......
Lê Thanh Đức - làm cho Chương trình UNDP; 4/9/2015