Tương lai của châu Phi? Châu Phi với nhiều khó khăn có luôn bị thụt lùi so với Thế giới hay không? Trả lời, phương pháp cho châu Phi là:
1/ Phấn đấu theo công nghệ sản xuất hàng hóa thiết yếu phục vụ cuộc sống hàng ngày như TV, tủ lạnh, điện thoại...Bằng cách tạo các hãng nước ngoài vào đầu tư cùng sản xuất. Không phải đua theo công nghệ sản xuất những mặt hàng tiên tiến nhất (luôn làm được).
2/ Đầu tư khoa học kỹ thuật để cải tạo thiên nhiên giúp sản xuất nông nghiệp thực hiện được (làm được).
3/ Phát huy lối sống - văn hóa các cụm dân xen lẫn những vùng, với thiên nhiên tươi đẹp...(làm được).
Vài chục năm sau Châu Âu và nhiều nơi trên Thế giới rất thèm tới với những miền 'hoang dã' xen lẫn các cụm dân cư. Máy bay cá nhân của Thế giới phải tới là đơn giản dễ có… những con đường với phương tiện xe ô tô nối liền là dễ đạt được (dễ hơn rất nhiều so với nhà nước gắng tạo được xuất khẩu ô tô)....
Nếu châu Phi chạy đua các đô thị như các nước đã thực hiện thì:
Ta hãy xem xét thành phố A có 10 nhà ở phố mà (trị giá 'đắt đỏ') mỗi nhà có giá trị là 3 tỷ đồng (không tính giá trị kinh doanh mặt phố - trừ ra; nhà ở Hồng Kông hay nhiều thành phố lớn tư bản thì 3 tỷ đồng chỉ là trú ngụ). Khi đó quyền giá trị sở hữu của cá nhân nhà là 3 tỷ đồng. Xem 'giá trị của mỗi cá nhân có' thì có vẻ giàu, nhưng cái chính là 10 nhà đó không ai bán về nông thôn 'tươi đẹp để ở' mà sẽ có 3 tỷ đồng đó tha hồ tiêu dùng. Họ làm việc cật lực cả đời để chỉ được ngôi nhà 3 tỷ đồng mà sống hết đời hoặc truyền lại cho con cháu...Vậy giá trị lao động cả mấy đời người ở thành phố chỉ là căn nhà 3 tỷ đồng, nếu tính công năng phục vụ thì cũng chỉ để ăn nghỉ, phục vự gần nơi sinh hoạt...Giá trị đắt ở đây là nằm ở giá đất. Tất cả 'giá trị' nằm ở giá đất nâng cao thì theo 'quy trình' của tư bản đều gom về các triệu phú, các tư bản nhà nước...(cái này rất phức tạp ai thích hiểu thêm mình sẽ chỉ ra - rất trí tuệ của hiểu biết).
Vậy những cá nhân ở thành phố A thì hơn gì bạn? họ hơn ở chỗ 'khoe được cái xe sang có nơi kiểu thời trang đường phố đông người', có cái quán bar để vui chơi....Những thuận lợi, tiện nghi ở thành phố có hơn không? trả lời: khó hơn nơi bạn sống vùng quê lắm, bởi xu thế ngày càng tắc đường, ô nhiễm...có những thành phố lớn thì một người dân D có thể cả năm chỉ quanh quẩn ở vùng một quận thôi...
Chúng ta nói dân thành phố A bị nhốt trong cái giá trị sở hữu lớn mà không lớn, giá trị lao động bị gắn hết vào đất 'giá cao' mà quy trình đẩy cao thì tiền đó bị tích tụ vào các 'tư bản'...
Dân thành phố A chỉ có giá trị sở hữu thực là lớn khi thành phố đó đạt văn minh. Nhiều thành phố của các nước tiên tiến đạt, còn cực nhiều thành phố của các nước đi sau sẽ khó đạt - hay không bao giờ đạt được (Mỹ cũng có quá nhiều thành phố không đạt...).
Bạn là một người dân P của châu Phi khi sống ở một làng mà cả một vùng rộng lớn thiên nhiên bao quanh là gần như được nhà nước cho sở hữu thì 'giá trị' của bạn là rất lớn. Bạn P chỉ lo phát triển khoa học kỹ thuật như thế nào để phục vụ đời sống hiện tại nơi hẻo lánh đó so với thành phố A.
Thời đại Internet thì công nghệ sẽ dần dễ dàng phủ kín tới nơi bạn đó, bạn sẽ dễ tiếp cận đủ thông tin mọi thứ. Bạn dễ có đủ TV, máy giặt...Những cái này những nhà nước châu Phi dễ mục tiêu đạt được cho mọi chốn người dân. Còn lối sống văn hóa làng, sinh hoạt công đồng, phát huy văn hóa, được giao thoa nơi khác đến với thiên nhiên...thì lối sống đó của bạn P sẽ hơn công dân thành phố A tối tăm mặt mũi lao động và chỉ có giải trí đi bar và mua sắm (công viên thì sao bằng làng quê thanh bình)....
Chiến lược của châu Phi là những thành phố thì cứ giữ đúng là thành phố với tích tụ có, những vùng tài nguyên và 'địa chính trị' thì cứ để đúng phát triển...nhưng đừng sai lầm đua theo các nước khác (những nước đang ham giàu lên) là phấn đấu các 'đô thị nhà cao tầng' càng lấn át khắp nơi càng cho là tốt (đó là những sai lầm của tích tụ - của hoang phí).
Một châu Phi như thế rất dễ phấn đấu đạt, rất phong phú lối sống văn hóa và hạnh phúc cho mọi người dân.
Một người dân giàu D của thành phố A có nhiều nhà ngóng ra sông thì làm sao bằng anh P ở làng với cộng đồng đoàn kết có cả vùng rộng lớn thiên nhiên mà mở được với dân khắp nơi...Ở đây chỉ 'sướng' trong lòng là tự cho hơn nhau quyền sở hữu thôi mà (anh G kiểu sướng dở tiền ra đếm hàng ngày thấy nhiều).
Xu thế hiện nay của thành phố A là mọi công dân gắng tích tụ tư bản có (tiền) chỉ để đạt giá trị ngôi nhà ở chứ lối sống đô thị thì ngày càng 'ngột ngạt' rồi...
Hiện nay anh P thiếu thốn đủ thứ thì thèm khát được như ở thành phố A, nhưng cứ để anh P ở đó mà phấn đấu đạt nông nghiệp, khoa học sản xuất đồ dùng hàng ngày, tiếp cận công nghệ thời internet, lối sống văn hóa...thì anh P sẽ thỏa mãn và những nhà nước châu Phi cũng dễ phấn đấu đạt được
Nếu những nhà nước châu Phi thích hướng phát triển kiểu chạy đua theo công nghệ, có những đô thị lớn...thì rất khó đạt và những tích tụ thành phố sẽ càng làm trầm trọng chênh lệch khắp nước (do tiềm năng).
Nếu bạn ở một làng mà có đủ tiện nghi, lối sống văn hóa thú vị, phù hợp khả năng lao động, được giao tiếp với khắp nơi …thì bạn cũng chả ao ước gì thành phố A (ngột ngạt) phải không?
Lê Thanh Đức - nhật ký ngày 27/02/2016 làm cho Chương trình UNDP)