Vì sao khu vực Trung Đông, đạo Hồi bị đẩy hướng xấu? thống kê những nguyên nhân là:
1/ Tham vọng quyền lực…(phân cấp cá nhân trong đấu tranh danh nghĩa với đạo…).
2/ Thi thố…(kiểu coi ‘thành’ trong lối đạo; thiếu mọi sự thi thố cá nhân khác như học tập, sáng tạo…). Cách hiến dâng và thể hiện cá nhân…
3/ Cách phổ biến chưa phù hợp (khác với công giáo có Vatican dẫn lối).
4/ Phân chia giàu nghèo…Nhiều vùng nông dân gặp khó khăn môi trường sống (đất đai cằn cỗi).
5/ Khó tìm dân chủ.
6/ Mức tự chủ của chính quyền hiện tại
7/ Văn hóa sở tại và văn hóa bên ngoài.
8/ Bên ngoài chịu ảnh hưởng của khu vực đó những vấn đề gì?
9/ Chính quyền những giai đoạn yếu bị phần tôn giáo xu thế lấn át vào (như những nước châu Âu thời xưa, các ngai vàng phụ thuộc hệ thống nhà thờ).
10/ Dân trí, khoa học kỹ thuật…
Lối sống nhiều người bị phần thần học lấn át mạnh mẽ, thời gian biểu trong ngày dành nhiều cho tôn giáo.
11/ Bất ổn khi đấu tranh ‘dân chủ’ (trong quá trình đấu tranh), tồn tại những khu vực bất ổn…(tranh lấp chỗ trống).
12/ Kiểu ‘cá nhân’ cũng tìm thấy phần nào cái ‘dân chủ’ trong đạo Hồi.
13/ Văn hóa và tính nhân văn nhiều lúc bị che lấp ở một số nơi, một số sự việc…
14/ Có những phần người dân thiếu sự gắn kết tốt với cộng đồng và bị ‘môi trường ‘cực đoan’ dẫn lối…
Có những ‘môi trường’ kiểu khống chế sự phát triển nhóm dân khu vực…
15/ Có phần nào đó tranh dành ‘nổi’ hơn của đạo Hồi với đạo khác…
…..Có nhiều liệt kê khác nữa.
Liên Hợp Quốc thống kê ra được để xây dựng hòa bình và phát triển.
(Lê Thanh Đức 28/5/2016)