Ngày 14/5/2013
- Những mong muốn chính nào của quân nổi dậy ở Syria? đó là:
1/ Thành lập chính quyền mới không có tổng thống Syria Bashar al-Assad tham gia.
2/ Chính quyền mới được tài trợ phát triển của nhiều nước một cách 'công bằng' mà ít chịu ảnh hưởng của Iran, có thể không cần chịu ảnh hưởng của Mỹ như kiêu Syria với Iran hiện nay.
Bao nhiêu nước trên Thế giới sẵn sàng ủng hộ với 2 điểm trên? trả lời: hầu hết các nước đều mong muốn giải pháp đó mà chấm dứt xung đột.
Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã mỏi mệt chưa? trả lời: rồi, vì nếu duy trì được quyền lực khi đánh bại quân nổi dậy thì Syria cũng khó thoát khỏi sự kìm hãm phát triển trong một thời gian dài sau đó. Ông ta mong muốn nhất điều gì? trả lời: 'hạ cánh an toàn' và Syria thành lập chính quyền mới không chịu ảnh hưởng kiểu tranh dành của các nước lớn (kể cả Iran) và chính quyền đó không phải là thể hiện chiến thắng của phe nổi dậy, chính quyền đó 'dân chủ - tự lập'.
Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã mỏi mệt vấn đề với Israel chưa? trả lời: rồi. Sự duy trì chiến lược đối kháng chỉ vì liên quan đối kháng với kiểu Mỹ và kiểu 'phe nhóm' ủng hộ tại vị (được Iran ủng hộ, phe nhóm đối chọi kiểu phương tây ủng hộ...). Israel đàm phán tốt với Palestine để đạt hòa bình phát triển cho nhân dân hai nước thì cũng làm cho Tổng thống Syria Bashar al-Assad sẵn sàng thoái vị.
Vậy 'mục 1 và 2' khả thi được để thực hiện với tình hình hiện nay, không có chiến thắng cho phe nổi dậy và có sự nhượng bộ của chính quyền hiện nay để tạo bước đột phá cho nhà nước Syria mới, không bị lo 'lộn xộn' chính quyền mới (bởi không phải do chiến thắng phe nổi dậy lập nên).
Làm sao để xây dựng chính quyền mới thỏa mãn mục 1 và 2? trả lời:
1/ Tất cả các nước trên thế giới chấp nhận đàm phán và sẽ 'đảm bảo' chính sách với chính quyền mới thỏa mãn 'mục 1 2'.
2/ Những nước lớn, Iran, Liên đoàn Arab...đàm phán thỏa thuận chính sách để tạo sức ép lên cả 2 phía (chính quyền và phe nổi dậy ở Syria) thực hiện.
3/ Sự phối hợp của Liên Hợp Quốc. Liên Hợp Quốc đứng ra đại diện 'bảo đảm' đàm phán vì hòa bình phát triển với chính quyền và phe nổi dậy ở Syria để thực thi.
(Lê Thanh Đức; Nhật ký ngày 14/5/2013 làm cho Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc UNDP)