Ra đi hay ở lại EU là bài toán nan giải mà nhiều người dân châu Âu nghĩ tới và có cái khó nữa là không được phép thử.
Mình nghĩ 'ra đi hay ở lại châu Âu hơi giống kiểu xã hội thời chuyển tiếp những năm trước đây là có nên để lại vua hay là chuyển sang chế độ 'dân chủ'".
Để đất nước có vua cai trị như rút khỏi EU và ở lại EU như chấp nhận xã hội dân chủ không còn vua.
Vậy rút khỏi EU mà nước đó tự lo việc làm cho một số nhóm lao động đang bị khó khăn thì sao? vấn đề đó có phải là vì nhân dân? vấn đề đó có phải là ngược với kiểu 'vua chỉ lo cho lớp quý tộc'? trả lời: không! Vấn đề ở đây là tầng lớp lao động đó chỉ phục vụ cho nhóm lợi ích kiểu 'tư bản' ngành nghề nào đó đang cần được trang bị thêm quyền lợi ((ví dụ như tổng thống Trumq lo cho tầng lớp công nhân Mỹ ở một số ngành công nghiệp bị nghèo khó, nhưng cũng chính ra là lo cho 'Tư bản' trùm (cá nhân tỷ phú, tập đoàn) một số ngành bị lép dần với thế giới)).
Cái chính nữa là quá trình hội nhập đất nước đó không cân được 'lợi ích - lợi thế' với cộng đồng chung (kiểu bảo hộ thương mại), kiểu tham ôm đồm nhiều lĩnh vực ở cách so sánh với nước khác (kiểu lĩnh vực nông nghiệp gì hơi non nhưng cũng muốn ít ra phải cân bằng để lĩnh vực trội hơn như sản xuất ô tô không phải san sẻ- khi so các nước).
Ra đi hay ở lại cũng như xã hội bảo thủ chịu vua cai trị hay xây dựng xã hội mới dân chủ.
Tất nhiên 'xã hội kiểu vua' có những quyền lực mạnh, những đề cao dân tộc, những thể hiện...
Nước Anh Brexit như quay lại tự tạo vua cho vương quốc mình (vùng đất mình); vua ở thời này khác kiểu vua thời phong kiến (kiểu thể hiện dành lấy quyền lực cho nhóm, cho vùng, cho lĩnh vực, sự cạnh tranh kiểu vì lợi ích dân tộc là trên hết...ít chịu chia sẻ - tức sự hợp tác...).
Thời đại mới, thế kỷ 21 với sự tiến bộ hãy xây dựng xã hội dân chủ, đừng luyến tiếc kiểu 'vua' (dưới nhiều hình thức).
Người dân châu Âu có dễ hình dung hơn về 'ra đi hay ở lại EU' không nhỉ?
Ghi chú: từ 'vua' ở đây bao hàm nước Anh chính quyền muốn tạo quyền lực và sức mạnh, tính dân tộc, thi thố cạnh tranh...qua bộ máy hành chính; gồm cả nhóm...(kiểu vua đó khác với 'vua' cá nhân thời phong kiến),
Một số vua (cá nhân) thực sự ở một số nước hiện nay mang ý nghĩa tượng trưng, thể hiện tính kế thừa, góp phần ổn định với chính quyền...
(Lê Thanh Đức 28/4/2017 làm chương trình UNDP)