Chuyện phát triển thể thao !
Xem qua chuyện làng cờ để bổ sung !
1/ Đặc điểm cờ vua và cờ tướng thì đại ý là (mình đã có thêm bài viết mời xem blog):
1.1/ Cờ tướng tính kế thừa lớn, trong khi cờ vua tính sáng tạo cao !
Hiểu nôm na là chơi cờ tướng thì khoang khoảng ảnh hưởng ván đấu 30% khai cuộc, 30% trung cuộc, còn lại tàn cuộc. Đó là khi so sánh đã kết hợp phong cách chơi và trí tuệ của những người chơi na ná nhau rồi nhé ! Cho nên cờ tướng khoảng dưới 10 nước đi đầu thường là do các bài khai cuộc chuẩn bị sẵn, khi chuyển các giai đoạn sang trung cuộc và tàn cuộc thường chậm rãi hơn ở vài nước rồi mới thấy thay đổi khác dần ván cờ.
Còn cờ vua nước biến lớn nên chuyển trung cuộc nhanh, chuyển sang tàn cuộc lại càng nhanh ‘thế chuyển’ và biến hoá cực lớn.
Cho nên, với những người chơi cờ tướng mức khá (cấp Quốc gia) thì dưới 15 nước đi ban đầu rất khó thắng họ.
Những người dẫn đầu tốp đánh cờ tướng Trung Quốc thì khoảng 50 người.
1.2/ Ta phân tích trong tốp 50 top50 người này.
Thường họ thắng nhau sẽ do rất thạo khai cuộc, siêng luyện trung và tàn cuộc rồi.
Ai nghiên cứu bí quyết ‘một nước đi’ khai cuộc ở nước thứ mấy ván cờ sẽ dễ tạo bất ngờ lợi thế mà duy trì.
Còn lại là chiến thắng do: (lý do 1) phong cách chơi; (lý do 2) trí tuệ tích lũy được đồ sộ cách luyện của nhiều thế cờ tàn cục mà tổng hợp được áp dụng cả ván đấu để chọn nhanh được về biến sẽ có tàn cục nào, cho dù tàn cục đó có thể 15 nước đi tiếp mới thắng, nhưng biết chắc chắn đưa được về cục đó sẽ thắng. Từ đó cũng tăng tốc độ tính toán.
Ví dụ:
Có ván cờ đang đi tới nước 15 nhưng trong đầu cao thủ sẽ nhìn nhận được mà sẽ có 3 diễn biến khác là: ‘diễn biến 1’, hai bên đấu quân những nước bắt buộc sẽ đi mà dễ đưa được về thế cờ pháo tốt sĩ tượng toàn sẽ thắng bên kia sĩ tượng toàn; ‘biến 2’ còn mã 2 tốt thắng tốt sĩ tượng toàn với vị trí tốt nữa; ‘biến 3’ hai bên sẽ còn xe và một số quân mã pháo...nữa mà sau nước thứ 40 còn phải chạy đua tàn cục nữa....Thế thì top50 họ sẽ ‘chủ động lái’ chudonglai biến nào để duy trì thế thắng hay cố thủ hoà.
chudonglai phụ thuộc trình độ khai cuộc tạo ra, trình độ trung cuộc tạo ra, còn duy trì được sao của mọi biến phức tạp là do trình độ tàn cuộc kỳ thủ, cao thủ.
Tích lũy đồ sộ, trí tuệ siêu, đam mê...thì mới ‘chủ động biến’ là thế.
Tích lũy mà cũng giúp tính toán nhanh bù theo trí tuệ (2 thần đồng học toán như nhau mà người dành 5 tiếng chơi cờ sẽ thắng người dành 3 tiếng).
Lại còn nói, ‘thời gian’ dành cho một ván đấu rất quan trọng, giả dụ 20 phút hay 50 phút. Thế thì khi đấu 20 phút sẽ ít biến được chọn hơn 50 phút, cho nên thể loại cờ nhanh 10 phút thì Trịnh Duy Đồng nhỉnh hơn Vương Thiên Nhất là thế. Thời gian ván đấu ngắn thì khai cuộc thạo lợi thế.
Tích lũy đồ sộ mà tăng tính toán sẽ như làm ván cờ của họ chỉ cần 20 phút trong khi mình 30 phút.
10 phút tới 20 phút thì khai cuộc cực nghiên cứu là lợi thế, còn tàn mức cao thủ như Trịnh Duy Đồng là ok tranh tốp, còn 30 phút tới 40 phút thì Vương Thiên Nhất thống trị vì tàn cục Nhất sáng tạo hơn, Nhất chuyên tâm tàn cục, Đồng chuyên tâm khai cục hơn.
Ván cờ càng dài thì người tàn cục giỏi càng lợi thế vì họ có thể đưa ván cờ nhiều biến phức tạp. Phức tạp thì thời gian không đủ nghiên cứu tại trận đấu (phải về nhà thẩm máy tính).
Thường khoảng 50 phút một ván cờ chậm thì đủ chính chắn cả ván cờ, vì vừa đủ trí tuệ, phong cách, tích lũy trong khai cuộc, trung cuộc, tàn cuộc. Nhiều hơn 70 phút thì giả sử có 10 biến chọn sẽ ‘nhào đi nấu lại’ mất thời gian (khác thẩm sáng tạo ở nhà cả buổi 1 ván cờ).
1.3/ Thế thì với thời đại 4.0, với lối sống đam mê, với tư chất con người, với ‘lối sống nghề nghiệp cờ’ thì sàn sàn vươn cao cờ như Vương Thiên Nhất khoảng 50 người ở cả Trung Quốc.
Giả sử, 20 điểm 20diem xét đánh giá cao cờ của tổng thể mọi mặt chơi cờ tướng thì Vương Thiên Nhất có thể đạt 19, Trịnh Duy Đồng 18, Mạnh Thần 17...Ai nhỉnh hơn ai một tí ‘điểm gì’ do tích lũy được gì hơn lúc nào đó, chẳng hạn Trịnh Duy Đồng lúc bận học đại học Thanh Hoa sẽ hơi kém hơn gì, Vương Thiên Nhất đạt thành tựu sớm hơn mà các cầu thủ khác gặp sẽ ‘ke’ hơn gặp Mạnh Thần...
Thực tế, lực cờ Vương Thiên Nhất thì khoảng dẫn top50 Trung Quốc mà cách hiện thực ‘hoàn cảnh thống kê‘ mọi người đều thừa nhận.
2/ Phân tích trên cho thấy thời hiện tại Vương Thiên Nhất là dẫn top50 như trên.
Nhưng vì sao có nghi án bán độ? mà Vương Thiên Nhất VTN bị cảnh sát bắt để làm trong sạch môn cờ tướng? Bởi:
Vì để duy trì khoảng trong 20diem thì phải ‘chọi’ nhiều cầu thủ ở nhiều giải, mà có nhiều cầu thủ ‘không cần -khả năng khó chạm giải’ thì mục tiêu thủ hoà VTN là về khoe được cả tỉnh rồi, cầm chân rồi mức...Thế là gặp tình trạng như clb Hoàng Anh Gia Lai khi lứa cầu thủ mới nổi mà đội nào gặp cũng quyết chiến, hay như Lại Lý Huynh được đồng đội tạo sức nhàn thắng Trịnh A Sáng sức mệt tranh cả đồng đội Sài Gòn trong giải A1..., đơn giản như dặm dài đường đua xe đạp...
Mạnh Thần giải lớn, giải bé đều nổi bật mà đường tranh vô địch Trung Quốc thì cầu thủ nào gặp cũng đề phòng, khác Uông Dương dấu mình chờ lúc bứt phá dành vô địch giải.
Được đi tiên mà chủ động thủ hoà thì ‘bên đi hậu cũng mệt lắm gặm cho thắng’...của top50 tới 100 top50100...Đi tiên đứng thứ top80 vẫn dễ chủ động thủ hoà người đứng thứ top40.
Cho nên top50100 cũng nhiều, cũng gây mệt mỏi giải dài mà anh A1 trong top50100 biết công lực yếu hơn VTN thì anh VTN chắc chắn dọa ‘ăn gỏi’ một A1 nhưng ‘luộc’ cho được mươi anh như A1 thì nếu sau này gặp Uông Dương mà gặm cho được cũng ‘trầy da tróc vảy’.
Phấn đấu cả giải để đội mình vô địch Giáp Cấp Liên Tái cũng na ná đội bóng đá đường dài vô địch chuyên nghiệp. Đội nhiều cầu thủ hay dễ đi đường dài. Mình tỏ ‘rất hay’ thì giá chuyển nhượng cao là đương nhiên. Muốn tỏ hay thì tăng elo.
Tìm mọi cách tăng elo là cầu thủ nào đã chuyên nghiệp cũng đều ‘khát’.
Cách ‘xoa’, cách ‘dọa’ những cầu thủ tốp dưới là một trong nhiều mưu mẹo, vừa dễ dồn dưỡng sức công lực đọ công lực tốp đầu, vừa hạ chủ soái thêm uy danh, vừa tốp dưới cho là đương nhiên cả làng cờ (Vương Thiên Nhất hạ Mạnh Thần danh vang bao xóm ‘tù và hàng tổng’).
Khả năng VTN có đôi khi vi phạm là ‘ở cách khía cạnh đó’.
3/ Lại nói chuyện Vương Thiên Nhất thời mới nổi, thì Hứa Ngân Xuyên đang ‘trấn áp quần hùng’, là thần tượng làng cờ. Khi đó, Vương Thiên Nhất tranh lên vô địch Trung Quốc ở giải 1 năm sẽ cũng ‘hơi lựa được’ như kiểu Uông Dương, bởi cầu thủ mọi tỉnh đang bị Húa Ngân Xuyên danh trùm thiên hạ ngáng đường, hạ gục.
Hứa Ngân Xuyên chứa được đầy đủ ‘đạo cờ’ trong nghiên cứu, phong cách chơi, cách tích lũy, là thần tượng ‘quốc tuý’ Trung Quốc, biết đủ thong dong lối sống vật chất mà thiên hạ cho, thiên hạ nuôi đủ...
Vương Thiên Nhất thì chỉ có một cách tích lũy elo, luyện tàn cao siêu để tự hạ gục các cầu thủ tranh kỳ đài, mà mọi người không biết cách ‘đạo cờ’ ra sao, bị xã hội ‘đòi hỏi’, thúc ép chỉ còn cách ‘chiến thần’, chiến thắng mà vươn, mà làm giàu...
So cách Vương Thiên Nhất và Hứa Ngân Xuyên khác nhau là vậy.
Tội nghiệp Vương Thiên Nhất phải nóng vội elo, phải elo bằng mọi giá, phần nào bị ‘đồng tiền’ xã hội bắt thúc ép.
Thời Hứa Ngân Xuyên mới chớm công nghệ vi tính mà sang thời Vương Thiên Nhất mới nổi lên thịnh hành phần mềm, đòi hỏi người chiếm lĩnh kỳ đàn với cách tiếp cận mới, kèm theo Tôn Dũng Chinh kiện cáo nghi Nhất gian lận mà các yêu tố đó càng thúc đẩy Nhất nóng vội, mất ‘tự nhiên’. Cách ‘tự nhiên’ theo đạo cờ mới không nóng vội, không bị chứng tỏ...
Vương Thiên Nhất tự giỏi, không thầy mà cơ chế Trung Quốc bao đời không ưa lắm kiểu đó, Hứa Ngân Xuyên thì cách đi lên kiểu chỉ bảo và phấn đấu (kiểu mưu sĩ tầm thầy rồi ra giúp vua).
Lại còn đôi khi mượn danh thầy thêm, như học trò thầy giỏi đó thì đương nhiên mình sẽ được coi trọng giỏi gì, hay mình chưa nổi mà nhờ thầy nổi nên làm trò tự nổi. Trò cũng hay nổi kiểu đó.
Vương Thiên Nhất phải học cách ta (Lê Thanh Đức) đây này, để mà tự thân giỏi, để tự biết cách tự mình ra tranh thiên hạ, chẳng cần ai làm thầy.
4/ Khi mới nổi thì Vương Thiên Nhất cũng như mọi người phải đề cao Hồ Tư Lệnh, mà nóng vội muốn vượt lên phải có những chuyện ‘khó nói’ bất công dìu nhau làng cờ, như Vương Gia Lương hậm hực cả đời bị lúc ‘đì’ trượt kỳ vương.
Thời đi ngủ cũng tự thẩm cờ trong đầu như Hồ Vinh Hoa xưa rồi, mà nay thời 4.0 có phần mềm thì luôn ‘núi cao có núi cao hơn’ ở máy tính mà luyện, khác xưa chỉ thắng giỏi nhất các tỉnh là ok.
Xưa, ‘triệu’ thế cờ, dạng cờ ra sao là có thể phải đi tầm nhiều ngày, nay entơ cấy ‘tụt quần che’ ra ngay, tha hồ hình dung.
Cho nên thời giờ, sàn sàn top50 cao lắm, nhiều lắm, cách đấu cũng phong phú lắm...
Càng lên con đường ‘tỷ phú’ cờ, càng chông gai gấp nhiều lần thời Hồ tư lệnh...
Cho nên, nói Hồ tư lệnh toàn tâm với Vương Thiên Nhất cũng khó, chỉ đạt khi cá nhân ‘hiểu đắc đạo’, xã hội ‘hiểu đắc đạo’.
Cho nên chuyện khen chê của làng cờ, của người cao cờ mà Vương Thiên Nhất chưa thể hiểu để vượt qua, vươn lên. ‘Dập dìu’ là ‘dìu dập’ chi con bướm vờn hoa, trăng sáng đêm rằm mới thong dong đây đó năm châu bốn bể...
5/ Địa chính trị Trung Quốc là có khác châu Âu mà cờ vua cũng có khác cờ tướng nhiều thứ lắm.
Hàng ngàn năm cờ vua đã mở rộng bên châu Âu, khác Trung Quốc bó hẹp. Cho nên hiểu biết cách chơi cờ vua ‘nhìn thế’ chứ đã có tích lũy đồ sộ hơn cờ tướng.
Cách đồ sộ khác nhau mà Magnus Carlsen sẽ có những hơn Vương Thiên Nhất là đương nhiên.
Phương thức sản xuất, và cơ chế tác động lớn tới chơi cờ.
Thời 4.0 nhưng cờ tướng vẫn đang chạy theo sau cờ vua là thế.
6/ Sự đồ sộ cờ vua hơn cờ tướng mà elo cờ vua sẽ có tiến bộ, văn minh hơn cờ tướng, nhỉnh hơn cờ tướng.
Cách tạo elo mà tác động rất lớn tới sự tiến bộ, văn minh của cờ.
Vương Thiên Nhất đang bị cách elo nó đè xuống những gì, khác elo cờ vua không ngừng giúp làng cờ tiến bộ.
Phong phú, đặc sắc, thú vị mà bách gia tranh tiếng, trăm hoa đua nở mới là văn minh, tiến bộ.
Liên đoàn cờ Trung Quốc nên mời mình bằng danh dự cách lên chăng !
(Lê Thanh Đức, 11/9/2024; mình con người tự do, phấn đấu cho thành công Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc UNDP)
Bình chú tin thể thao:
Tin thể thao ?
Trong xã hội có rất nhiều người chơi thể thao với nhiều môn như cờ, bóng bàn, bơi...mà ở nhiều cách tham gia như chuyên nghiệp, thú vui, rèn sức khoẻ..v.v...
Nhưng có 1 tin tức về thể thao ở Trung Quốc đưa trong bản tin hàng ngày (như ở ta là khoảng 8 h kém 15 buổi tối trên VTV1) rất quan trọng, có thể bạn không quan tâm, nhưng bạn nên xem qua để hiểu nôm na vấn đề phát triển xã hội, đến phần nào sự phát triển bạn là:
Vận động viên cờ tướng Trung Quốc Vương Thiên Nhất vừa bị cảnh sát bắt vì bán độ !
1/ Thứ nhất, có thể bạn không chơi cờ tướng thì bạn không quan tâm chứ anh Nhất này ở Trung Quốc nổi như anh Magnus Carlsen cờ vua thế giới.
Mà ước ao cờ vua thì nhiều lứa học sinh thích lắm, nhiều trường cũng phong trào hào hứng lắm !
2/ Thứ nhì, mình (Lê Thanh Đức) xem các bài viết của bển truyền thông Trung Quốc nói về vấn đề đó, vấn đề Vương Thiên Nhất thì mình đã biết là người ta chưa hiểu hết, chưa rõ phần nào về ‘cờ tướng’ như vậy.
Khi chưa hiểu rõ ‘cách của cái gì’ thì sẽ khó cho chiến lược phát triển đúng đắn.
Không nêu được, thì sẽ rất khó phát triển môn cờ, mà rộng ra là nhiều môn thể thao nữa.
Ai cũng mong trong sạch mà đạt văn minh, tiến bộ thì còn gì bằng !
3/ Thứ ba, vấn đề bản tin Vương Thiên Nhất có thể là thoảng qua với bạn vì bạn không chơi cờ, có thể bạn chỉ chạy thể dục.v.v..nhưng xã hội không chỉ ra đúng chiến lược của nhiều môn thì sẽ khó đó, bạn cũng bị hạn chế môn khác đó.
Như chơi bóng đá ở Trung Quốc khó phát triển với thế giới thì ‘gián tiếp’ nhiều thứ qua lại này nọ mà bạn chỉ chạy thể dục cho khỏe cũng sẽ ít thuận lợi hơn đó nhá (chẳng hạn, tỉnh bạn đầu tư bóng nhiều mà lẹt đẹt thì tốn phải đầu tư mà phong trào toàn dân cái khác cũng kém...). Chiến lược sai thì cho dù huy chương vàng thể dục dụng cụ Trung Quốc đạt nhiều, nhưng phong trào toàn dân rèn luyện sức khỏe cũng bị ảnh hưởng đó nhá !
4/ Thứ tư, cái chi chi chưa biết thì học kiểu xưa mời Lã Vọng nói cái đó chăng, xã hội thiếu chi người biết cách nói chiến lược phát triển cái gì, mức tầm hiểu biết họ sao ?
Thế là tiến bộ chung xã hội.
Mình sẽ có lúc trình bày về phương pháp kiểu vấn đề như thế cho UNDP, để người năm châu bốn bể biết mà ‘ờ nhỉ’, ‘tiến bộ, văn minh’ cũng phải biết cách làm như thế, như thế ! chung nhiều thứ nhân loại nữa cần bàn ! Các thể loại cờ vua, cờ tướng..v.v...chiến lược đúng cũng góp một phần riêng trong tổng thể văn minh, tiến bộ kinh tế xã hội ! Xã hội là phức tạp lắm nhiều thứ.
(Lê Thanh Đức, 8/9/2024)