لزوم تشکیل بازار مشترک کشورهای فارسی زبان منطقه

نیمروز شماره ۱۹۱ - ۶ آذر ماه ۱۳۷۱

وزرای خارجه ترکیه، ایران و سوریه در کنفرانسی که هفته گذشته در آنکارا تشکیل شد به کردهای شمال عراق شدیداً هشدار دادند که دست از خیال جدا شدن از عراق بردارند. این حمله به دنبال اعلامیه ماه گذشته کردهای عراق مبنی بر علاقه انها به تشکیل یک حکومت فدرال که در ان خودمختاری کردستان تضمین شود صورت گرفت.

ترس این سه دولت که هر سه دارای اقلیت کرد می باشند بیشتر متوجه امکان استقلال کردستان عراق و در نتیجه آن تقویت موج استقلال طلبی در مناطق کرد نشین کشورهای خودشان است.

ترکیه در پنجاه سال گذشته با ممنوع کردن زبان و فرهنگ کردی سخت سرگرم سیاست ترکی کردن حدود هشت میلیون کرد ساکن جنوب شرقی این کشور بوده است.

در سالهای اخیر به علت خفقان بیش از حد در مناطق کردنشین نیروهای آزادی طلب PKK دست به مبارزات مسلحانه علیه حکومت ترکیه زده اند. این مبارزات باعث گسیل واحدهای بیشتری از ارتش ترکیه به این ناحیه و حملات هوایی و زمینی به مناطق کردنشین و پایگاه های PKK شده است. این حملات حتی به خاک ایران و عراق نیز کشیده شده است.

با توجه به این مطالب عدم علاقه دولت ترکیه نسبت به ایجاد یک دولت خودمختار و یا مستقل کرد در انسوی مرزهایش کاملاً روشن است.

سوریه نیز که دارای نزدیک به نیم میلیون کرد در مناطق کردنشین خود هست نگران آزادی طلبی آنان بوده و در نتیجه ایجاد یک دولت خودمختار یا مستقل کرد در مرزهای خود را عملی در جهت منافع ملی خود تشخیص می دهد.

در این میان واکنش دولت ایران نسبت به مسئله تجزیه عراق و ایجاد یک حکومت خودمختار یا مستقل کرد قابل تعمق است. کردهای عراق از اقوام ایرانی هستند که سالهاست در یوغ اسارت و بردگی حکومت های نژاد پرست بغداد بوده اند. ستم ملی اعمال شده به آنها در نتیجه رفتار وحشیانه حکومت عراق در دنیا کم سابقه است. حکام عراق در طول برنامه عربی کردن نقاط کردنشین خود تعداد بیشماری از دهکده های آنها را ویران کرده ساکنان آنان را به زور به بیابانهای خشک جنوب غربی عراق کوچ داده اند. در عین حال از نسل کشی کردها نیز غفلت نکرده این کار ضد انسانی را بصورت وسیعی در سالهای اخیر انجام داده اند. فاجعه حلبچه و کشتار پنج هزار زن و کودک، پیر و جوان بوسیله بمباران شیمیایی یکی از وحشیانه ترین اعمالی است که فقط با فجایع هیروشیما و ناکازاکی قابل مقایسه است.

در اینجا سئوالی پیش می آید اینست که آیا ما با توجه به تمام این فجایع هنوز ترجیح میدهیم که کردها در یوغ استعمار حکومت بغداد باقی بمانند و یا باید به ندای وجدان پاسخ گفته به یاری آنها شتافت. تردیدی نیست که یک دولت مستقل کرد متحد طبیعی ایران در مقابل ناسیونالیزم عربی در خاورمیانه خواهد بود. جنگ هشت ساله ایران و عراق ثابت کرد که دشمنی حکومت های عرب با ایران و ایرانی و چمشداشت آنها به منافع حیاتی ایران در منطقه یک مسئله گذرا نیست. در این میان تجزیه عراق نه تنها به تضعیف دشمن بلکه همانطور که اشاره شد به ایجاد یک متحد طبیعی برای ما منتهی خواهد شد.

در گذشته به علت ترس از امکان جدایی طلبی مناطق کردنشین ایران و ملاحظات سیاسی دیگر نظیر حفظ روابط حسنه با ترکیه و عراق حکومت های ایران از حمایت بی دریغ اقوام ایرانی انسوی مرزهای خود دریغ ورزیده اند. حمایت ایران از کردها یک حمایت طبیعی است و در درازا مدت روابط ایران و همسایگانش را به خطر نخواهد انداخت. نباید فراموش کرد که فقط گروه معدودی از طرفداران حکومت اشتراکی در پنجاه سال گذشته رویای ایجاد یک حکومت مارکسیستی در کردستان و الحاق آن به شوروی سابق را در سر می پروراندند.

اکثریت مردم کردستان هیچگاه خواستار جدایی کردستان از ایران نبوده و نیستند. کردها بخوبی می دانند که در ایران هیچگاه تفاوتی بین شیرازی، مشهدی، اصفهانی، کرمانشاهی، سنندجی و غیره وجود نداشته همه آنها در گذشته و حال از حقوق یکسان برخوردار بوده اند.

نزدیکی ایران با اقوام ایرانی آنسوی مرزهای ایران از طریق ایجاد تشکیلاتی نظیر بازار مشترک اروپا، که در سالهای اخیر باعث نزدیکی هر چه بیشتر کشورهای اروپایی شده است، میسر است. لازم به توضیح نیست که کشورهای عضو بازار مشترک با از بین بردن موانع گمرکی، یکسان کردن مقررات مختلف، هماهنگ کردن سیاست های اقتصادی و سیاسی و ایجاد یک پارلمان اروپایی قدمهای بسیاری در راه یکپارچگی کشورهای اروپایی برداشته اند.

در آینده نزدیک شاهد اتخاذ واحد پول مشترک و از میان بردن بقیه موانع در راه ایجاد یک اروپای فدرال نیز خواهیم بود. این همه نه در نتیجه جنگ بلکه در اثر وجود منافع مشترک کشورهای اروپایی ایجاد شده است. این مدل در منطقه ما نیز قابل اجراست و می تواند نزدیکی و یکپارچگی هر چه بیشتر اقوام ایرانی را تضمین کند.

دکتر فرزاد وحید