Kulların Fiillerinin Kadim Veya Yaratılmış Olduğu

Soru:

Alimlerin önde gelenlerinin, din imamlarının-Allah hepsinden razı olsun- kulların fiilleri hakkındaki görüşleri nedir:

Kulların fiilleri kadim midir?

Yoksa insan yaratılırken fiiller de yaratılmış mıdır?

Kulların hareketleri gibi sair fiilleri de kaderin kapsamındadırlar. Ve bu da göklerin ve yerin yaratılmasından önce takdir edilmiştir, diyenlerin kanıtı nedir?

Şu kesinlikle hurma ağacıdır veya zeytin ağacıdır, diyen kimse gibi mazi fiille ilgili olarak herhangi bir şeyi istisna etmeyen ve bir şey dediğinde meşiyete müracaat eden kimseler hakkında ne söylenmiştir. Bu hususta geniş açıklama istenmektedir.

Cevap:

Hamd alemlerin rabbine özgüdür. Ümmetin ilk kuşağının ve imamlarının ittifakıyla kulların fiilleri mahlûktur.Diğer dönemlerde ortaya çıkan islâm imamları da bu görüşü ifade etmişlerdir. İmam Ahmed gibi,ondan önce ve ondan sonra gelen başka birçok imam gibi...

Hatta bazıları şunu söylemişlerdir:

Kulların fiilleri mahlûk değildir, diyen kimse, gök ve yer mahlûk değildir, diyen kimseden farksızdır. Yahya b. Said el-Attar şöyle diyor:

arkadaşlarımızdan hep, kulların fiilleri mahlûktur, sözünü duyardık.

Kaderiyeciler, kulların fiilleri Allah tarafından yaratılmamışlardır, dediklerinde ve fiilleri Allah’ın değil, kulların meydana getirdiklerini veya yarattıklarını ileri sürdüklerinde, selef uleması da kulların fiillerinin mahlûk olduklarını dile getirmişlerdi. Bu bağlamda selef uleması ve imamlar, kulların fiilleri de dahil olmak üzere her şeyin yaratıcısının Allah olduğunu açık bir dille ifade etmişlerdir. Kur'an lafızlarının mahluk olmaması