Met opgeheven hoofd en meer zelfliefde de zomer in? Het kan. Vijf weken lang geeft psychologe en personal trainer Gudrun Hespel, bekend van ‘Kamp Waes’, op Billie tips uit haar boek Genoeg, waarin ze de strijd aanbindt tegen het hardnekkige schoonheidsideaal. Want jawel, jezelf accepteren kun je leren. Vandaag: zo sterk bepalen negatieve gedachten je gedrag, en met deze oefening ga je er tegenin.
“We staan er te weinig bij stil dat wat we denken ook fout kan zijn. Een eyeopener voor mij was een experiment uitgevoerd door de faculteit Psychologie van de universiteit van Dartmouth. Er waren twee groepen proefpersonen, waarvan de mensen uit één groep werd wijsgemaakt dat er een lelijk litteken op hun gezicht werd geschminkt. Beide groepen werden de straat op gestuurd. Ondertussen was er stiekem een acteur ingehuurd om op exact dezelfde manier in interactie te gaan met al deze mensen. Hoewel er geen fake litteken op hun gezicht stond, interpreteerde deze groep mensen de interactie als negatiever dan de controlegroep. Ze vonden dat ze anders bekeken en behandeld werden.”
“Herkenbaar? Voor mij alvast wel. Door mijn bril van ‘niet goed genoeg zijn’ heb ik als kind tien jaar lang alle situaties in mijn leven geïnterpreteerd. Op een feestje waar ik niemand kende, ging ik er altijd van uit dat er niemand tegen me zou spreken omdat ik nu eenmaal lelijk, raar en niet leuk was. Daardoor nam ik nooit zelf het initiatief om met iemand te praten, met als gevolg dat ik vaak naar huis ging zonder iemand gesproken te hebben. Dat sterkte dan weer mijn overtuiging dat ik lelijk, raar en niet leuk was. Dit heet een selffulfilling prophecy. Je gelooft je eigen gedachten en gaat je ernaar gedragen, waardoor je bevestigd wordt in die gedachten.”
“Te vaak denken we dat we de gedachten van anderen kunnen lezen. We vullen de gedachten van anderen in en gaan ervan uit dat die invullingen de waarheid zijn. Besef dat wij als mensen graag bevestigd worden in ons gelijk. Daardoor gaat ons brein continu op zoek naar bewijs voor onze gedachten. Wanneer jij onzeker bent over jezelf en iemand op de bus je vervolgens vreemd aankijkt, dan concludeer je dat die persoon ook vindt dat je er vreselijk uitziet, terwijl die persoon wellicht gewoon met zichzelf bezig is, misschien een moeilijke dag achter de rug heeft of wat aan het dagdromen is.”
“Wees je dus bewust van de gedachten en veronderstellingen die je dagelijks maakt over jezelf. Die zitten vaak zo diep, dat we er niet meer bij stilstaan of ze ook kloppen. Neem eens een groot blad en schrijf al jouw negatieve gedachten over je lichaam neer. Bekijk of ze wel kloppen. Ga na hoe ze jouw gedrag, jouw invulling van de gedachten en het gedrag van anderen beïnvloeden. Als jij gelooft dat je dik en lelijk bent en niemand je ooit graag zal zien (wat onmogelijk te voorspellen valt voor de hele wereld, laat ons eerlijk zijn), is de kans groot dat jij in contact met nieuwe mensen een muur om je heen bouwt, waardoor het moeilijk wordt om verbinding te maken. Op die manier worden je gedachten continu bevestigd. Probeer voor elk van die negatieve gedachten ook een milder alternatief te formuleren. Bijvoorbeeld: ik ben dik(ker), maar dat wil niet zeggen dat ik lelijk ben en het hoeft ook niet te betekenen dat niemand me goed genoeg vindt.”
“By the way: herhaling is bij deze oefeningen een must! Besef dat als jij al je hele leven negatieve gedachten hebt over jezelf, je daar niet van verlost zal zijn wanneer je dit een keer doet. Elke keer wanneer zich een negatieve gedachte over jezelf in je brein nestelt, moet je die tegenspreken en herkaderen.”
Met opgeheven hoofd en meer zelfliefde de zomer in? Het kan. Vijf weken lang geeft psychologe en personal trainer Gudrun Hespel, bekend van ‘Kamp Waes’, op Billie tips uit haar boek Genoeg, waarin ze de strijd aanbindt tegen het hardnekkige schoonheidsideaal. Want jawel, jezelf accepteren kun je leren. Vandaag: zo maak je komaf met vermijdingsgedrag.
“Wees je bewust van je gedrag. Vermijdingsgedrag is ook mij niet vreemd. Zo was ik er vroeger een kei in om op het juiste moment weg te duiken wanneer iemand een foto wilde nemen. Mezelf op een foto zien was telkens een enorme trigger. Ik zag alleen maar minpunten, ik zag alleen maar ‘lelijk’. Het resultaat is dat er voor een periode van vijf jaar amper foto’s bestaan waar ik opsta. Jammer toch? Want geen foto’s, dat betekent minder herinneringen.”
“Alleen door ons bewust te zijn van ons gedrag, kunnen we ervoor kiezen om ons gedrag aan te passen. Waarom doe je iets? Doe je botox voor jezelf of omdat anderen het normaal vinden dat een gezicht niet meer beweegt? Ga je niet mee naar het strand omdat je niet durft in bikini zijn bij je vrienden? Bepaal zelf hoeveel plaats je uiterlijk mag innemen, hoe groot je iets laat worden in je leven.”
“Stel jezelf stap voor stap bloot aan situaties die je vermijdt. Ga naar die pool party, ook al ben je bang van wat anderen denken wanneer ze je in bikini zien. Bestel op restaurant waar je echt zin in hebt en niet enkel slaatjes uit angst voor het oordeel. Ga naar die fitness. Vrij met het licht aan. Zolang je iets niet probeert, weet je ook niet wat het resultaat zal zijn. Door iets anders te doen, creëer je op z’n minst de kans om een andere ervaringen te hebben. Zo kun je bijvoorbeeld aan zelfvertrouwen winnen wanneer je merkt dat je partner je heel mooi en sexy vindt in je blootje, en je kunt ook ontdekken dat je seks met het licht aan misschien erg lekker vindt.”
“Het is doorgaans niet voldoende om iets één keer uit te proberen, al kan het wel een goede start zijn. Er is geen quick fix: als je 20 jaar lang tegen jezelf hebt gezegd dat je pas gelukkig zal zijn als je x aantal kilo weegt, zal het heel wat moeite en energie kosten om die indoctrinatie terug te draaien. Ook ik heb nog steeds moeilijke dagen. We zijn allemaal een work in progress. Maar blijf weerstand bieden en blijf je gedrag in vraag stellen.”
Met opgeheven hoofd en meer zelfliefde de zomer in? Het kan. Vijf weken lang geeft psychologe en personal trainer Gudrun Hespel, bekend van ‘Kamp Waes’, op Billie tips uit haar boek Genoeg, waarin ze de strijd aanbindt tegen het hardnekkige schoonheidsideaal. Want jawel, jezelf accepteren kun je leren. Vandaag: stop met negatieve rituelen.
Wat je aandacht geeft, groeit. Datgene waar je continu mee bezig bent, verovert alle ruimte in je hoofd en gaat onvermijdelijk ten koste van andere, veel belangrijkere dingen. Als je jezelf te dik vindt en elke dag meerdere keren op de weegschaal staat, zal je je alleen maar slechter voelen, terwijl het niets verandert aan je gewicht. Sta stil bij jouw rituelen die je constante gevoel van ‘niet goed genoeg zijn’ in stand houden. Dingen die je herhaaldelijk doet en je de illusie geven dat je je lichaam onder controle hebt. Het resultaat is echter dat je continu getriggerd voelt om je nog slechter te voelen over jezelf. Wees eerlijk, wat doe jij? Altijd naar jezelf kijken als je een spiegel, raam of etalage kruist? Vijf keer per avond naar het toilet om te controleren hoe je eruitziet? Tien keer van outfit veranderen voor je de deur uitgaat, omdat je niet tevreden bent over je looks? In je vetrolletjes knijpen om te zien of ze dikker zijn geworden?”
“Het gaat om gedrag dat je herhaaldelijk stelt en dat je zelf moeilijk kunt tegenhouden. Natuurlijk checkt iedereen zijn haar weleens voor ze de deur uitgaan, maar het wordt een probleem wanneer dit gedrag zich continu herhaalt, compulsieve trekjes krijgt en een negatieve impact op je leven heeft. Wanneer jij voortdurend te laat komt omdat je dagelijks twee uur voor de spiegel staat (bedenk eens wat je zou kunnen doen met al die tijd!?), wanneer je op een evenement slightly overdressed bent en daardoor je hele avond om zeep is, wanneer je jezelf uithongert omdat je jeansbroek een tikje spant. Op de hoogdagen van mijn eetstoornis stond ik wel 20 keer per dag op de weegschaal (wanneer ik wakker werd, iets kleins had gegeten, naar toilet was geweest …). Dat triggerde constant het idee dat ik moest afvallen, dat het nog beter kon, dat ik niet genoeg was. Tien jaar geleden bezorgde het idee me van die weegschaal te ontdoen alleen al angstzweet, maar het is een van de beste beslissingen geweest die ik ooit heb gemaakt.”
Identificeer dus de dingen die jij doet met betrekking tot je uiterlijk, en waar je geld, tijd en energie in investeert, en die je toch het gevoel geven dat het nooit genoeg zal zijn. Wanneer je die rituelen achterwege laat, zal het belang van de negatieve gedachten die je over jezelf hebt verminderen, en zal er in je hoofd meer ruimte ontstaan voor andere, belangrijkere ervaringen.”
“Als ik afval, zal ik gelukkig zijn”: waarom deze gedachtegang allesbehalve succes oplevert
“‘Als ik afval, zal ik gelukkig zijn.’ Een herkenbare uitspraak? Maar het klopt niet, want een positief lichaamsbeeld begint bij het lichaam dat je nu hebt. Wat niet wil zeggen dat je niet mag willen vermageren, maar de basisovertuiging moet er wel zijn: dit is het lichaam dat ik heb en respecteer. Of het tien kilo minder of meer weegt. Als jij jezelf uithongert of pijnigt, behandel je het als een stuk sh*t. Hetzelfde als je jezelf voortdurend bekritiseert. Je kunt geen liefdevolle relatie met je lichaam aangaan zolang jij er op een haatdragende manier mee omgaat. Punt.”
“Wanneer jij een ander slecht behandelt, niet naar die persoon omkijkt en voortdurend neerhaalt, zal er geen liefdesrelatie ontstaan. Wanneer je daarentegen met respect en warmte met je medemens omgaat, is de kans groter dat de ander jou wel graag zal zien. Liefde is een werkwoord en dat geldt net zozeer voor de liefde tussen jou en je lichaam. Liefde voor je lichaam is niet wachten tot de liefde vanzelf komt, maar is nú je lichaam graag zien, het met respect behandelen, het verzorgen en het naar waarde schatten, ook al ben je niet met alles tevreden.”
“Behandel jezelf dus zoals je je kind of je liefste vriendin zou behandelen. Geef het (voedzaam) eten wanneer het honger heeft, slaap voldoende, beweeg als je minder energie hebt … Begin vandaag al voor je wondere lichaam te zorgen. En probeer als oefening deze week eens om een liefdesbrief aan je eigen lijf te schrijven, waarin je beschrijft hoe je het in het verleden soms slecht behandeld hebt, excuseer je bij je lichaam en vertel hoe je van plan bent om het anders aan te pakken en er in de toekomst wel goed en liefdevol voor te zorgen. Vertel hoe jij je lijf zult behandelen als een beste vriendin.”