GoedOmWeten #GOW

De kracht van een ideaal ligt in zijn onbereikbaarheid. Als het bereikbaar was, was het immers geen ideaal maar een doel. Juist omdat het ideaal zover weg ligt, is het geschikt om de richting aan te geven, zoals de Poolster de zeevaarders het Noorden wijs.

Dat spotten met vegan, moet dat echt? - 5/6/2024

Eens goed lachen met de vegetariërs en de vegans: vleeseters doen dat graag. Ik vind het niet meer grappig en vraag me af waarom we daar nog niet voorbij zijn.

Niets kan mij nog verbazen als diereneters planteneters in het vizier nemen. Niets. Maar vorige week was het drie keer prijs. Op maandag maakte Jeroen Meus in Dagelijkse kost rodebietenburgers klaar, een vegetarisch gerecht. Die wilde hij kruiden met een sausje op basis van ansjovis toen hij bedacht dat ansjovis misschien een probleem zou zijn. “Dus voor de diehards, de vegans, dat er misschien uithalen.” Op woensdag vroeg Humo aan Nadia Naji (Groen) wat haar favoriete mop is. Haar antwoord: “Hoe weet je of iemand veganist is? Maak je geen zorgen, hij zal het je zelf wel vertellen.” Op donderdag stapten Sammy Mahdi (CD&V) en Petra De Sutter (Groen) in het VTM-programma Het conclaaf samen een slagerij binnen om biefstukken te bestellen. Omdat één persoon aan tafel (Bart de Wever, N-VA) geen vlees at, vroegen ze de slager of hij ook een alternatief had. “Je moet hem verdrinken”, antwoordde de slager. Algemeen gelach.

Drie politici en onze nationale knuffelkok. Geen conservatieve haatzaaiers, geen Jordan Peterson-types, maar vier mensen die zich aan de progressieve tot gematigde kant van de samenleving bevinden. En die vegetariërs en vegans toch weer in de hoek (laten) zetten als die drammerige wezens met hun ambetante eetgewoonten. Waarom eigenlijk?

Kaaskroket uit beleefdheid

Ik was een vegetariër, de laatste jaren ben ik een vegan in wording, omdat ik de dierenindustrie en haar uitwassen, de milieu-effecten en het dierenleed op geen enkele manier nog kan verzoenen met hoe ik in de wereld wil staan.

Over die laatste zin heb ik alweer veel te lang getwijfeld. Omdat uw neiging om mij een vervelende trut te vinden nu mogelijk met een paar procenten is gestegen. Vegans hoeven maar zo weinig te zeggen of te doen, en ze werken al op de zenuwen. Er is een tijd geweest dat ik om die reden zweeg en beleefd mijn stukje vlees of mijn kaaskroket at op plekken waar mijn keuze anders tot discussies zou leiden. Soms doe ik het zelfs nog. Omdat ik het moe ben dat mijn bord altijd weer het onderwerp van gesprek is.

Het is ook de perfecte patstelling. Je leeft in een wereld waarin vlees en vis, of op zijn minst kaas en eieren, de norm zijn. Zeg je als vegan niks, dan krijg je dus een van die dingen te eten. Vraag je een plantaardig alternatief, dan komen de vragen waarom je dat zou willen (en waarom een kaaskroket niet vegan is). En geef je dat woordje uitleg, dan voel je dat mensen zin krijgen om het weg te lachen, klein te maken of je op een fout te betrappen. Maar je draagt wel leren schoenen. Maar je hebt een kat. Maar je eet wel graag dingen in de vorm van vlees. Maar je doodt de slakken op je groenten. Al dat spartelen om te bewijzen dat vegans niet perfect zijn. Heeft iemand dan beweerd dat je perfect moet zijn voor je ergens in mag geloven?

Roos Vonk, hoogleraar Sociale Psychologie, schreef er in 2019 een rake column over in de Volkskrant: “Waarom vinden we do-gooders irritant?” Haar verklaring: we houden wel van dwarsliggers, mensen die voor hun ideaal durven op te komen, alleen niet als dat ideaal onze keuzes lijkt uit te dagen. Als anderen ons door hun gedrag een spiegel voorhouden, ervaren we dat als een stil verwijt, en zien we dwarsliggers al snel als pedante betweters.

In het beruchte experiment van Milgram, waarin deelnemers elektrische schokken konden uitdelen, had een groep het vertikt om dat te doen, ondanks aandringen van de onderzoeker. Voor die groep zouden we nu, vanop afstand, alleen maar respect hebben, toch? Maar voor de deelnemers die wel schokken hadden uitgedeeld, lag dat anders. Soms zeiden ze: “Als iedereen zo moeilijk doet, kan de onderzoeker zijn werk niet doen.”

Vertaald naar de vegetariër of vegan: zelfs als die helemaal geen kritiek uitspreekt over wat diereneters op hun bord hebben, voelt het voor hen vaak wel zo. “Het voelt alsof hij (of zij) zegt dat zij moreel minder zijn”, schrijft Vonk. “Dat roept een defensieve behoefte op om het eigen ego te beschermen en de ander af te kraken.”

Ik ga het nog wat stouter vertalen: misschien is al dat uitlachen een recalcitrante manier om te zeggen dat die vegan misschien toch wel een beetje gelijk heeft.

Die welgestelde lieden en hun moreel superieur gedrag

“Heb je een hekel aan iedereen die niet vegan is?” Vegan auteur en activist Ed Winters, bekend van zijn Youtubekanaal Earthling Ed, kreeg de vraag van een leerling nadat hij net veertig minuten had gepraat over de ethische redenen om plantaardig te eten. De vraag maakte hem verdrietig, schrijft hij in zijn boek How to argue with a meat eater, maar ze kon hem nauwelijks verbazen. Het is een hardnekkig cliché dat vegans onuitstaanbare snobs zijn die een hekel hebben aan iedereen met een ander voedingspatroon. Mia Doornaert heeft ze in deze krant ooit omschreven als die mensen die reizen naar dure “vegan resorts op paradijselijke eilanden waar welgestelde lieden zich kunnen vermeien in moreel superieur gedrag.”

Hoeveel vegans kent u eigenlijk die dat doen, zich terugtrekken op paradijselijke eilanden? Waar ze in alle rust mensen kunnen haten die vlees en vis eten? Kijk, zolang de dierenindustrie ons blijft vertellen dat het normaal is om vlees te eten, noodzakelijk zelfs, dat er alleen lachende varkentjes en dansende koeien zijn, is de stap naar een ander voedingspatroon voor veel mensen groot. En uiteraard hebben vegans geliefden, vrienden en familie die een ander voedingspatroon kiezen, en die ze toch doodgraag zien, en blijven zien. Veel vegans maken hun keuze net omdat ze zo zacht mogelijk in de wereld willen staan, ze slikken vaker dan hen lief is hun woorden in om de sfeer niet te verpesten. En al zal er altijd een vegan zijn die graag een hamburgerrestaurant in brand zou willen steken: het slaat nergens op om ze allemaal af te schilderen als een bende onverdraagzame extremisten.

“De makkelijkste manier om niet te moeten nadenken over waar vegans voor staan, is een beeld van veganisme creëren dat vervreemdend en weinig aantrekkelijk is”, schrijft Winters. “Ze extreem noemen, is een manier om dat te doen, terwijl vegans allesbehalve extreem zijn.”

Het probleem is dat die polarisatie leidt tot verstarring. Je voelt hoe de hakken in het zand gaan, en soms bereik je dan precies wat je niet wil: dat mensen gewoon een extra stuk vlees nemen om je te jennen. “De paradox is dat dit níet komt doordat ze de ethische waarden van de goeddoener flauwekul vinden”, schrijft Roos Vonk. “Integendeel: het morele voorbeeld is juist bedreigend voor hun ego ómdat ze die waarden delen. Om die dreiging af te wenden, degraderen ze de goeddoener. Dat leidt ertoe dat ze de zaak minder belangrijk vinden, hetgeen weer tot gevolg heeft dat ze bij een volgende gelegenheid opnieuw niet de ethische keuze maken – en dus in strijd met hun éigen morele waarden handelen. Een zorgwekkende spiraal.”

Vegan Jezus

Hoe raken we uit die spiraal? Roos Vonk pleit voor empathie. De planteneters kunnen het ego van de vleeseters met wat meer liefde behandelen, en hun keuze voor hen minder bedreigend maken door iets te zeggen als: vroeger waren er nog geen goede vleesvervangers, die zijn er nu wel. Of ze kunnen op een andere manier zoeken naar die punten waarover ze het eens zijn, om van daaruit het gesprek verder te zetten.

Het is precies wat Ed Winters doet: een punt zoeken waarop het gesprek kan starten, vragen stellen, luisteren, argumenteren. In How to argue with a meat eater reikt hij vegans en nieuwsgierige diereneters niet alleen een schat aan informatie aan, maar ook een paar gesprekstechnieken die altijd weer neerkomen op: nieuwsgierigheid, empathie, openheid. Niet om alles kapot te relativeren onder het mom van ‘ieder zijn keuze’, maar om tot een echt gesprek te komen. Leg contact, laat je niet meeslepen, wees zacht – de man heeft zijn troetelnaam ‘vegan Jezus’ niet gestolen. “Een van de belangrijkste dingen die we kunnen doen om de mening van mensen over veganisme te verzachten, is niet te beantwoorden aan het stereotype dat ze van ons verwachten”, schrijft Winters.

Voorwaarde is dan wel dat degenen die beter zouden moeten weten ook een beetje op hun woorden letten. Dat ze erkennen dat plantaardig eten een volwaardige keuze is, dat mensen redenen hebben om daarvoor te kiezen, en dat je dus ook nieuwsgierig kunt zijn naar die redenen zonder ze meteen onderuit te halen. Er is namelijk niets zo “normaal”, niets zo weinig “lastig” als de keuze om dieren niet langer te herleiden tot een product dat je naar believen gevangen zet, verhandelt, uitmelkt en doodt, vooral omdat we dat helemaal niet meer hoeven te doen.

Bron:
Kaat Schaubroeck
https://www.standaard.be/cnt/dmf20240605_93343678

Schadelijke stoffen plastic drinkflessen: wat kun je beter wel of niet meer gebruiken? - 14/06/2024

Drinken uit plastic drinkflessen kan schadelijk zijn voor je gezondheid, zeker wanneer je deze in de vaatwasser doet. Maar hoe zit het met plastic bakjes of roestvrijstalen flessen? Radar zocht het opnieuw voor je uit.

Hoe vermijd je schadelijke stoffen in plastic herbruikbare materialen?

Radar besteedde tijdens een eerdere uitzending al aandacht aan resultaten uit het onderzoek van Stichting Tegengif over schadelijke chemicaliën in herbruikbare flessen. De resultaten? Sommige schadelijke stoffen kunnen hormoonverstorend en reprotoxisch werken.

Naar aanleiding van de uitzending van Radar over plastic flessen, stroomde de mailbox van Radar vol met vragen over het gebruik van plastic voedselbakjes, roestvrijstalen flessen en spenen. Hoe vermijd je schadelijke stoffen in plastic herbruikbare materialen? Radar vroeg het opnieuw aan stichting Tegengif.

Wat zijn de effecten van weekmakers?

De schadelijke stoffen in de herbruikbare flessen zijn zogenoemde weekmakers, beter bekend als stoffen die het plastic materiaal zacht maken. Deze stoffen kunnen in de vloeistof in de flessen terechtkomen, deze drinken kinderen vervolgens tijdens gebruik op.

De weekmaker die Tegengif aantrof tijdens het onderzoek was di-isobutylftalaat. De stof kan hormoonverstorend werken en kan schadelijk zijn voor voortplanting en de ontwikkeling van de ongeboren vrucht.

De conclusie van Tegengif luidt dat plastic flessen die in de vaatwasser worden gewassen meer chemicaliën afgaven aan de vloeistof in de fles. Ook de tijd dat de vloeistof in de fles zat was van belang voor de hoeveelheid afgegeven chemicaliën: hoe langer hoe meer stoffen.

Hoe krijg je zo min mogelijk chemicaliën binnen?

Om zo min mogelijk chemicaliën binnen te krijgen, kun je de volgende tips volgen:

Gebruik zo min mogelijk plastic. Dit geldt vooral voor het bewaren van eten of drinken.
Kies voor een roestvrijstalen fles. Ook glas is aan te raden.
Doe geen melk in een plastic waterfles. Melk bevat vet, er zouden meer schadelijke stoffen terechtkomen hierin dan in water.
Ververs het water in de fles regelmatig.
Was de fles met de hand, en stop deze niet in de vaatwasser.

Bron
https://radar.avrotros.nl/artikel/schadelijke-stoffen-plastic-drinkflessen-wat-kun-je-beter-wel-of-niet-meer-gebruiken-60646

Google Sites

Report abuse