Mycoplasma pneumonia
Mycoplasma pneumonia
Qx Dx: pneumonia เด็กอายุ 5-10 ปี อาการไม่รุนแรง
Qx Rx: Erythromycin 40-50 mg/kg/day แบ่ง qid หรือ
Azithromycin 10mg/kg/day ตามด้วย 5mg/kg/day 4-5 วัน หรือ
Clarithromycin 15mg/kg/day แบ่ง bid
Mycoplasma pneumonia
เป็นเชื้อแบคทีเรียขนาดเล็ก ขนาดอยู่ระหว่างไวรัส กับ แบคทีเรีย ไม่มีผนังเซลล์ จึงมีรูปร่างได้หลายแบบ
ไม่สามารถดูได้ด้วยกล้องจุลทรรศน์ธรรมดา
ทำให้เกิด URI, LRI ในเด็กเล็ก
ทำให้เกิด primary atypical pneumonia อาการไม่รุนแรง เดินมาได้ : Walking pneumonia
Atypical pneumonia คือ ปอดบวมอาการไม่ชัดเจน ไม่เสมหะปานกลาง
ไม่พบconsolidation WBC ไม่สูงมาก ไม่พบ alveolar exudates
สาเหตุ AP : M. pneumonia, virus(Influ.A,B, RSV, adenovirus, rhinovirus, rubeolar, varicella), Chlamydia pneumonia, Q fever(Coxiella burnetii)
พยาธิ จะเด่นที่ interstitium ที่ผนังถุงลม ผนังถุงลมกว้างและบวมมีเซลล์อักเสบ mononuclear cell อยู่มาก
เชื้อ genus Mycoplama
มี 3 ตัว
M. pneumoniae
M. hominis
M. genitalium
ทำให้เกิดโรคในระบบทางเดินหายใจ
ก่อให้เกิดโรคในระบบทางเดินหายใจ สามารถตรวจพบในเลือด ส่วนใหญ่ทำให้เกิดโรคติดเชื้อหลังคลอด
เป็นสาเหตุของโรคท่อปัสสาวะอักเสบ แบบหนองในเทียม
เชื้อ ไม่มีผนังเซลล์ จึงทนต่อ Penicillin, cyclocerine
แหล่ง พบทั่วไปในธรรมชาติ เป็น facultative anaerobe อาศัยอยู่แบบ free living
เซลล์มีขนาดเล็กมาก มีรูปร่างไม่แน่นอน
ระบาดวิทยา
อายุ พบบ่อยใน เด็กเล็ก-เด็กโต 5-25 ปี อายุที่พบบ่อยสุด 5-10 ปี
ระยะฟักตัว
1-4 สัปดาห์
การติดต่อ
-มักระบาดเป็นกลุ่มเล็กๆ ครอบครัว สถานเลี้ยงเด็ก โรงเรียน โรงพยาบาล ค่ายทหาร
-ผ่านละออง การไอ จามของผู้ป่วย
อาการ
ไข้สูง 38C ไอแห้งๆ ไอเรื้อรัง เจ็บคอ ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ส่วนใหญ่หายได้เอง
ตรวจร่างกาย crepitaion, wheezing เกือบทุกราย มักเป็นนานกว่า 1 สัปดาห์
มักไอเรื้อรังมากกว่า 3 สัปดาห์ อาการจะค่อยๆหายได้เอง
ยกเว้นกรณีเกิดภาวะแทรกซ้อน สมองไขสันหลังอักเสบ , pericarditis, endocarditis
การวินิจฉัย
ประวัติ ตรวจร่างกาย CXR
การวินิจฉัยทางห้องปฏิบัติการ
Cold agglutination : สูง 7-9 วันหลัง ติดเชื้อ สูงสุด 4-6 สัปดาห์
จะสูง> 1:64-128 [คนปกติไม่เกิน 1:32] ทดสอบนี้ไม่เจาะจงอาจพบใน ไข้หวัดใหญ่ ซิฟิสลิส infectious mono, lymphoproliferative dis.
Bed side cold agglutination ดูดเลือด 3 ml ใส่ในหลอดที่มี anticoagulant แช่น้ำแข็งหรือใส่ตู้เย็น 4 C
ผลบวกคือ พบ macroscopin agglutination หายไปเมื่อทำให้อุ่นขึ้น
Mycoplasma IgM, IgG : เริ่มสูงขึ้นในสัปดาห์แรก สูงสุด สัปดาห์ที่ 3
หากตรวจในสัปดาห์แรกให้ ผลลบ อาจตรวจห่างจากสัปดาห์แรก 2 สัปดาห์จะสูงชัดเจน
การตรวจทั้งสองแบบถ้าสงสัยไม่ชัดเจนอาจต้องทำสองครั้งห่างกัน 2 สัปดาห์
การรักษา
หายได้เองใน 2-3 สัปดาห์
ยารักษา
Erythromycin, tetracycline, fluoroquinolones ยับยั้งการทำงานของการสังเคราะห์โปรตีน
Erythromycin 40-50 mg/kg/day แบ่ง qid หรือ
Azithromycin 10mg/kg/day ตามด้วย 5mg/kg/day 4-5 วัน หรือ
Clarithromycin 15mg/kg/day แบ่ง bid
Ref.
http://webdb.dmsc.moph.go.th/ifc_nih/a_nih_1_001c.asp?info_id=933