Lactose

Lactose

คือ น้ำตาลโมเลกุลคู่ที่พบในน้ำนมมารดา

ธรรมชาติได้สร้างให้มีแลกโตสในน้านมของสัตว์ที่เลี้ยงลูกด้วยน้านม

เชื่อว่า ที่ต้องสร้าง lactose เพราะ ละลายได้ดี ทำให้น้านมไหลออกได้ง่าย มี osmolarity ต่ำ

Lactoseเป็นส่วนประกอบที่สาคัญในน้านมสัตว์ทุกชนิด ยกเว้นน้านมของสิงโตทะเล

ปริมาณ lactoseในน้ำนม

น้ำนมคน มี lactose อยู่สูงที่สุดคือ 7 %

น้ำนมอูฐ แพะ แกะ และวัว มี lactose 4-5 %

การย่อยและการดูดซึมของคารโบไฮเดรต

Carbohydrate แบ่งได้ 3 กลุ่ม

1. Monosaccharides –น้ำตาลโมเลกุลเดี่ยว ได้แก่

Glucose, fructose, galactose ดูดซึมที่ลำไส้เล็ก ผ่าน ผนังเซลล์ โดยมี carrier protein ขนเข้าเซลล์

2. Disaccharides – มี monosaccharide 2 โมเลกุลเชื่อมต่อกัน ได้แก่

Lactose, sucrose, maltoseต้องย่อยก่อนจึงเข้าเซลล์ได้

3. Polysaccharides – มี monosaccharide 3 โมเลกุลหรือมากกว่าเชื่อมต่อกัน เช่น แป้งต่างๆ (amylose, amylopectin)

การย่อย Disaccharides

1.Sucroseประกอบด้วย glucose กับ fructoseต่อกัน ย่อยโดย sucrose

ตำแหน่งเซลล์ที่ผลิตsucrase อยู่ตรงกลางความสูง villi จึงมักไม่กระทบต่อการสร้างในช่วงที่มีการติดเชื้อ

2.Lactoseประกอบด้วย glucose กับ galactose ต่อกัน ย่อยโดย lactase

ตำแหน่งเซลล์ที่ผลิตlactase อยู่ตรงยอด villi จึงมักกระทบต่อการสร้างในช่วงที่มีการติดเชื้อ

การดูดซีม monosaccharides

ต้องดูดซึมพร้อมกับ Na เข้าผิวเยื่อบุลำไส้ ไม่สามารถดูดซึมตามลำพังได้

อาหารทารก

นมเป็นอาหารหลักของทารก จนถึงอายุ 6 เดือน

อาหารเด็กตามวัยเริ่มที่อายุ 4-6 เดือน เนื่องจากเด็กต้องการอาหารที่มีพลังงานสูงขึ้น และครบ 5 หมู่

ทารกได้รับอาหารตามวัยได้มากขึ้นในขณะที่กินนมเท่าเดิมหรือกินนมน้อยลง

ดังนั้นเด็กทุกคนเกิดมาต้องมี lactase สำหรับย่อย lactose ในนม

lactase มีความต้องการใช้น้อยลงหลังหย่านม

วิวัฒนาการทางการสร้าง lactase

มีพันธุกรรมสืบมานานเป็นพันๆปี

-ในประชากรโลกที่ไม่ได้มีวัฒนธรรมกินนมต่อเนื่องหลังหย่านมแม่ เช่น ในเขตร้อนที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยอาหารต่างๆ ประชากรที่เกิดมามียีนที่กาหนดให้สร้าง lactase ลดลง

-เด็กก่อนวัยเรียน เด็กโตและผู้ใหญ่มักย่อยแลกโทสได้น้อยลง

-คนที่ไม่เคยกินนมเป็นประจำมาก่อน เมื่อกินนมปริมาณ 1 แก้วในทันทีจะเกิดอาการ intolerance

Lactase persistence

-พบในคนที่กินนมเพื่อความอยู่รอด กินมานานหลายชั่วคน ได้แก่ คนยุโรปเหนือ ทะเลทรายsahara, Arabia และซูดานตะวันออก etc. ส่วนในเขตร้อนทีมีพืชผักอุดมสมบูรณ์ไม่ต้องลำบากหานมมากินเป็นปกติจึงมี lactase น้อย

-ผู้วิจัยด้านนี้หลายคนเห็นว่าการที่ผู้ใหญ่มีแลกเทสลดลง ถือเป็นเรื่องปกติสาหรับคนและสัตว์ที่เลี้ยงลูกด้วยนม แต่ถ้ามีแลกเทสคงอยู่จนโต (lactase persistence) นับว่าเป็นความผิดปกติของวิวัฒนาการที่เกิดขึ้นกับพันธุกรรม หรือ กลายพันธุ์

Ref.

http://www.doctor.or.th/article/detail/1539

http://haamor.com/th/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B0%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%8B%E0%B8%A1%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%84%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AA/

http://www.pthaigastro.org/Document/rf0qed550cxcpq45jtxtsn45Lactose_Intolerance.pdf