HPV vaccine
HPV: Human papilloma virus vaccine
Qx Rx: Cervarix, Gradasil
sig 0.5 ml im 0-1 เดือน-6 เดือน
HPV vaccine
วัคซีนป้องกันการติดเชื้อ HPV ซึ่งเป็นสาเหตุทำให้เกิดมะเร็งปากมดลูก การฉีดจึงช่วยป้องกันการติดเชื้อและมะเร็งปากมดลูกด้วย
มะเร็งก้นในชายรักร่วมเพศด้วย
การศัึกษา model HPV ตล้ายกับ HBV
HPV ทำให้เกิด มะเร็งปากมดลูก
HBV ทำให้เกิด มะเร็งตับ
ซึ่ง HBV ใช้มา 22 ปีแล้วให้แบบ universal สามารถลด carrier ในเด็กอายุน้อยกว่า 10 ปี เหลือเพียง 0.1 %
น่าจะให้มีการฉีดแบบ universal
เชื้อ HPVมีประมาณ 15 สายพันธุ์ ทำให้เป็นมะเร็งปากมดลูกได้
แต่ที่พบบ่อยคือสายพันธุ์ 16,18 เป็นสาเหตุถึง 70% จึงนำสองสายพันธุ์ นี้มาผลิตเป็นวัคซีน
โดยปกติผู้หญิงติดเชื้อมักไม่ได้ติดสายพันธ์ุเดียว แต่หากส่งตรวจตามLab มักรายงานแค่ 1-2 สายพันธุ์เท่านั้น
หากตรวจที่labร.พ.แพทย์ให้รายงานมากกว่าเช่น อาจถึง 5 สายพันธุ์
ชนิดวัคซีน มี 2 ชนิด
1.Quadrivalent vaccine ได้แก่ Gardasil® ผลิตจากสายพันธุ์ HPV 6, 11, 16, 18
2.Bivalent vaccine ได้แก่ Cervarix® ผลิตจากสายพันธุ์ HPV 16, 18 สาเหตุประมาณ 70% ของมะเร็งปากมดลูก สามารถสร้างภูมิคุ้มกันสูงสุดในเดือนที่ 7 คือ 1 เดือนหลังฉีดเข็ม 3 และค่อยๆลดลงจนถึงเดือนที่ 18 และจะค่อนข้างคงที่
ทั้งสองตัวป้องกันได้เหมือนกัน เนื่องจากมี 16, 18 ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของมะเร็ง
ใครบ้างที่ควรฉีด
- ควรฉีดในสตรีที่ยังไม่มีการติดเชื้อ HPV คือ วัยก่อนที่จะมีเพศสัมพันธ์ หรือ ก่อนมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรก อายุประมาณ 9-26 ปี
- การฉีดในผู้ที่เคยมีเพศสัมพันธ์แล้ว ซึ่งไม่แน่ใจว่าเคยได้รับเชื้อมาแล้วหรือยัง การฉีดอาจจะช่วยป้องกันได้หรืออาจไม่ได้ก็ได้ ผลที่ได้อาจไม่แน่นอน
-ผู้ชายสามารถต่อได้โดยเฉพาะรักเพศเดียวกัน อาจทำให้ติดที่กล่องเสียงได้
**ควรฉีดตั้งแต่อายุ 9 ปีไปเลย**
ให้ดีก็ ทั้งหญิงทั้งชาย(แท้/ไม่แท้)
ประสิทธิภาพ
- ก่อให้เกิดภูมิคุ้มกันแบบ persistent ปลอดภัยสูง สามารถป้องการการติดเชื้อ HPV16-18 ได้ 90-100% ย้ำในผู้ที่ไม่เคยติดเชื้อมาก่อน แม้ป้องกันการติดเชื้อได้สูงเกือบ 100% แต่ก็ป้องกันมะเร็งได้ 70% เท่านั้นเนื่องจากป้องกันได้แค่สองสายพันธุ์ 16, 18
- ป้องกันการติดเชื้อ HPV และการเกิดโรคจากเชื้อ HPV (cervical cancer, genital warts, CIN)
- หากฉีดในผู้เคยได้รับเชื้อ 16,18 แล้วจะไม่ได้ผล หรืออาจได้ผลน้อยหากติดเชื้อสายพันธุ์อื่น
จำนวนครั้งที่ฉีด
0.5 ml im ที่ต้นแขน ฉีด 3 ครั้งที่ 0-1-6 เดือน
ข้อห้าม
-แพ้ส่วนประกอบของวัคซีน เช่น ยีสต์และ adjuvant ต่างๆ หรือ เคยแพ้ต่อการฉีดวัคซีน HPV ครั้งแรก
-ไม่แนะนำให้ฉีดในผู้ตั้งครรภ์
ภาวะแทรกซ้อน ค่อนข้างน้อย
1.ปวดบวมแดงคันเฉพาะที่
2.อาการไข้ พบได้ประมาณ 10% และหายได้เอง อื่นๆเช่น ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน ผื่นคันตามร่างกาย
การฉีดในกลุ่มประชากรโดยทั่วไป
เนื่องจากวัคซีนมีราคาแพง จึงก็มีการศีกษาว่าหากนำมาฉีดในกลุ่มประขากรทั่วไปจะคุ้มค่าหรือไม่
คำตอบเบื้องต้น สำหรับประเทศไทยแล้วน่าจะมีความคุ้มค่า เนื่องจากมีอัตราการเกิดมะเร็งปากมดลูกสูง
Ref.
http://www.pharmacy.mahidol.ac.th/thai/knowledgeinfo.php?id=173
http://www.tmwa.or.th/new/lib/file/20120730223103_1.pdf
http://medinfo2.psu.ac.th/cancer/data/news/hpv_vaccine.pdf
http://rh.anamai.moph.go.th/all_file/meeting/10-13Jul/12july55-l2.pdf