Bacillus cereus

BACILLUS CEREUS : FOOD INTOXICATION

Qx Dx:

1.คลื่นไส้อาเจียน หรือ ท้องร่วง ปวดเกร็งท้อง

อาเจียนหลังกิน 1-6 ชั่วโมง ท้องเสีย 6-16 ชั่วโมง

2.อาการไม่รุนแรง และ มักไม่เกิน 1 วัน

3.กินอาหารที่ทิ้งไว้นานๆ

QxRx: รักษาตามอาการ

สาเหตุ

-เกิดจากเชื้อ Bacillus cereus : positive bacilli

-สร้างสปอร์ และ สารพิษได้

-มีสารพิษ enterotoxin 2 ชนิดคือ

*แบบทนความร้อนได้ =>ทำให้เกิดอาเจียน : Emetic illness

อาการเกิด หลังกิน 1-6hr อาการมากและเฉียบพลัน

*แบบความร้อนไม่ได้ =>ทำให้เกิดอาการอุจจาระร่วง : Diarrhea illness

อาการเกิด หลังกิน 6-16 hr ปวดท้อง ถ่ายเหลว มักไม่เกิน 24 hr อาการจะดีขึ้น

คุณสมบัติ

เชื้อ เติบโตได้ดีในที่มี ออกซิเจน และ ในที่ไม่มีออกซิเจนจะสร้างสารพิษ

เติบโตที่อุณหภูมิ 30-37^o C บางสายพันธ์ 55^o C หรือ 4-5^o C ก็โตได้

pHเหมาะสมที่ 6-7

ลักษณะโรค

อาการเริ่มอย่างเฉียบพลัน

มีการคลื่นไส้ อาเจียน หรือ มีอาการปวดท้องเกร็งและอุจจาระร่วงในบางราย

โดยทั่ว ๆ ไป เป็นอยู่ไม่นานกว่า 24 ชั่วโมง อาการไม่รุนแรง

แหล่งพบเชื้อ

1.ธรรมชาติทั่วไป ดิน ฝุ่นละออง

2.พืช ข้าว ธัญพืช แป้ง เครื่องเทศ ผลิตภัณฑ์จากสัตว์ เครื่องปรุงรส

3.อุจจาระคนปกติพบได้ 15%

การติดต่อ

อาหารได้รับเชื้อมักเกิดจากสปอร์ปน จนเจริญเติบโตเป็นเชื้อ และ สร้างสารพิษ

กินอาหารที่มีเชื้อปนเปื้อน: อาหารแห้ง สำเร็จ ธัญพืช เครื่องเทศ เนื้อ สัตว์ปีก ไก่ อาหารทะเล

มันฝรั่ง ก๋วยเตี๋ยว ซุป นมผง ขนมหวาน ครีม คัสตาร์ด เป็นต้น

อาหารข้าวแป้ง: ข้าวผัด ก๋วยเดี๋ยว ขนมจีน มักกะโรนี ข้าวผัด เนยแข็ง ข้าวสุก หน่อไม้ ขนมไส้ครีม

ทำให้ มีอาการอาเจียนเป็นหลัก

อาหารผัก สลัด อาหารเนื้อสัตว์ เป็นส่วนประกอบ ซอส ซุบ และ แป้ง ครีม

ทำให้ มีอาการท้องร่วง

แหล่งเสี่ยง

แหล่งที่มีการจัดเตรียมอาหารปริมาณมาก

เตรียมอาหารล่วงหน้าเป็นเวลานาน ทำให้เชื้อเพิ่มปริมาณ

ป้องกัน

-ปรุงอาหารที่อุณหภูมิสูงๆ

-หลีกเลี่ยงการเก็บอาหารพวก โปรตีน รวมกับ พวกแป้งข้าว เพราะ ข้าวไปกระตุ้นให้เชื้อเจริญได้ดี

-อุ่นอาหารที่อุณหภูมิสูงกว่า 70^oC ทำลายสารพิษได้

การวินิจฉัยโรค

-C/S จากอาหารเลี้ยงเชื้อที่เฉพาะ เพื่อจะหาจำนวนเชื้อโรคที่ปรากฏอยู่ (> 10 ต่ออาหาร 1 กรัม)

-ตรวจหา Enterotoxin มีประโยชน์ต่อการวินิจฉัย เฉพาะห้องแลปบางแห่งเท่านั้น

ระยะติดต่อ ไม่ติดต่อจากคนสู่คน

อาการและอาการแสดง

คลื่นไส้อาเจียน หรือมีอาการปวดท้องเกร็ง และ อุจจาระร่วงในบางราย หลังกินอาหาร 1-16 ชั่วโมง

ระบาดวิทยา พบมากในแถบทวีปยุโรป แต่พบน้อยในสหรัฐอเมริกา

การรักษา

รักษาตามอาการ

Ref.

http://fic.nfi.or.th/foodsafety/upload/damage/pdf/bacillus_cereus_2.pdf