Rdz 50 Boża opatrzność ponad wszelkim złem

Jakub-Izrael przekazał błogosławieństwo przodków każdemu ze swoich synów. Może teraz odejść w pokoju. Patriarcha będzie zabalsamowany na sposób egipski, to znaczy zmumifikowany, "skamieniały". W kulturze egipskiej kamień jest symbolem wieczności. Poświęcimy kilka najbliższych odcinków na zrozumienie kultury egipskiej, która wywrze decydujący wpływ na całą obrzędowość żydowską, a więc pośrednio i na chrześcijańską.

Po śmierci Jakuba zachowano żałobę przez okres 70 dni, a więc tak, jak to czyniono po śmierci faraonów i wysokich urzędników państwowych.

Księga Rodzaju zbliża się do końca. W ostatnich wersetach mieszczą się dwa podstawowe wątki: definitywne pojednanie Józefa z braćmi oraz schyłek jego życia.

Pierwszy epizod jest trochę zaskakujący. Bracia, pozbawieni obecności ojca, lękają się zemsty za występek popełniony kiedyś przeciw Józefowi. Dwukrotnie błagają go o przebaczenie. Zaskakuje nas ten lęk, ponieważ z poprzednich rozdziałów wynikało, że został on zupełnie przezwyciężony w serdecznym uścisku pojednania.

Józef w ciepłych słowach potwierdza ostateczne pojednanie. Ze swoich doświadczeń wyciąga wnioski o opatrzności Bożej. Bóg potrafi wyprowadzić dobro także ze zła i radość z bólu, zgodnie ze swoim niezwykłym zamysłem, czyli planem zbawienia:

„Wy niegdyś knuliście zło przeciwko mnie, Bóg jednak zamierzył to jako dobro…” (Rdz 50,20)

Słowa te stanowią jakby przypieczętowanie ludzkich dziejów opowiedzianych w Księdze Rodzaju, a nie tylko opowiadania o Józefie. Dwukrotnie zapowiada braciom, że Bóg „okaże swoją łaskawość”.

Końcowa wzmianka o długiej i pogodnej starości Józefa, o jego śmierci w wieku 110 lat oraz o jego pogrzebaniu w stylu egipskim – wszystkie te elementy skłaniają nas do wierzenia w to, że Józef był postacią historyczną a nie tylko mityczną. Wzbudza to naszą ciekawość: czy uda nam się znaleźć w dziejach Egiptu wybitnego zarządcę, który by odpowiadał życiorysowi biblijnego Józefa? Temu zagadnieniu poświęcimy najbliższe odcinki.