GASTFRIJE BERLTSUMERS

Ûnder de tachtichjierrige oarloch (1568-1648) kamen grutte streamen migranten fanút de Súdlike Nederlannen nei it Noarden. It waard hieltiten dúdliker dat de Súdlike Nederlannen Spaansk besit bliuwe soenen en dat der mar in bytsje hope wie foar de Protestânske ynwenners. Foaral nei de Spaanske ferovering fan Antwerpen yn 1585 kaam der in stream op gong fan Protestanten en Nederlânsk gesinde Roomsken nei it Noarden. Ek Frânske Protestanten, de Hugenoaten, kamen nei it werroppen yn 1585 fan it Edikt fan Nantes (dat de godtsjinstfrijheid regele) massaal nei de Nederlannen. De migranten dy’t ús lân ynkamen wienen faak betûfte fak- of hannelslju mei goede kontakten yn ferskate lannen. De ynpuls dy’t migranten joechen oan de Nederlânske ekonomy wie grut. Grutte groepen migranten lutsen nei Nederlân op’e siik nei bettere omstannichheden. De grutte stêden hienen in tige grutte migrantenbefolking, sa blykt út histoarysk ûndersyk. Yn 1622 wie 30 prosint fan de befolking fan Amsterdam migrant. Yn stêden as Leien (foaral tekstylyndustry, de Lakenhal) en Middelburch wie mear as de helte fan ‘e befolking migrant.

In spesjale groep foarmen de sa neamde Sefardyske Joaden. Hja wienen ôfkomstich út Spanje en Portugal en waarden troch de oerheid dêr ferfolge. Hja kamen nei Amsterdam, yn it Hebriuwsk Maqoom (it plak) neamd en letter ferbastere ta Mokum. (de Portugeeske Synagoge) It gie faken-tiden om goede betûfte faklju, hannelslju en wittenskippers. Joaden út Dútslân en East-Jeropa (Asjkenazim) wienen minder suksesfol en spilen in minder grutte rol yn de Nederlânske Gouden Ieu. Hja libben yn Amsterdam yn relative frijheid.

Nei de ynfal fan de Dútsers yn it Belzenlân yn 1914 ( de Earste Wrâldoarloch) kaam der in tige grutte flechtlingenstream op gong. Úteinliks flechten, foaral nei de bombardeminten op Antwerpen, mear as ien miljoen Belzen as gefolch fan oarlochsgeweld nei Nederlân. Yn ús lân wennen doe sa’n 6 miljoen minsken.

Yn 1949 waard Nederlânsk Ynje ûnôfhinklik en kamen 300.000 Yndonesiërs nei Nederlân. Dêrnei kamen yn 1975 de Surinamers nei ús lân. (de Bijlmer) Op 28 juny 1951 ûndertekene Nederlân dêrom tegearre mei mear as 100 oare lannen it Ynternasjonaal Ferdrach oangeande de Status fan Flechtlingen. Yn it ferdrach waard fêststeld of’t immen wol of net definearre wurde koe as in flechtling en dat elts lân dêrnei ferplichte wie asyl te ferlienen oan soksoarte persoa- nen. Yn 1987 gie de Regeling Opfang Asylsikers yn wurking, wêryn besletten waard aparte asylsikerssintra op te rjochtsjen wêr’t flechtlingen terjochte koenen. Dizze sintra falle sûnt 1994 ûnder it bestjoer fan it Sintraal Orgaan opfang Asylsikers. ( it COA)

FRÂNSKEN YN BERLTSUM

Doe’t yn 1914 lannen ien foar ien elkoar de oarloch ferklearren, kundige Nederlân oan neutraal te bliuwen. De regearing keas gjin partij foar Ingelân, Frankryk en Ruslân - de allieerden- noch foar Dútslân en bûnsgenoaten. Dy neutraliteit moast ferdigene wurde: op 31 july 1914 waard it leger mobilisearre. Want sa’n neutraliteitsferklearring allinne joech gjin garânsjes. Buorlân België hie him ek bûten de oarloch hâlde wollen, mar waard binnen fjouwer dagen nei de mobilisaasje binnenfallen troch Dútslân. It oarlochsdriigjen wie dus serieus. Twahûnderttûzen Nederlânske mannen waarden oproppen om de lânsgrinzen te bewaken. De militêren soenen fjouwer jier lang op harren post bliuwe om net de yndruk te wekken dat de befeiliging ôfswakke wie en Nederlân de neutraliteit net mear ferdigene. Myn pake (Watse) hat al dy tiid yn Amersfoort sitten as ûnderoffisier. Guon Berltsumer dy’t yn Seelân en Súd-Limboarch sieten hawwe dêr ek oan de grinzen harren froulju fûn. Yn dy fjouwer jier moasten al dy mannen ûnderdak hawwe. Yn ‘t earstoan wie it de bedoeling al de militêren yn te kwartierjen by boargers. Gemeenten selektearren geskikte adressen. Partikulieren krigen in fergoeding: tweintig sinten per dei foar in gewoane sodaat. Ûnderdak biede oan in offisier levere mear op: in gûne. De húsfêsting gie tige muoisum, lang net ien woe in soldaat yn hûs nimme. Praktysk wie it ek net, omdat de militêren dan te ferspraat (te fier útinoar) wêze soenen. In oplossing wie gau fûn. Fabrykshallen wêr’t de produksje as gefolch fan de mobilisaasje stil kommen wienen te lizzen, waarden ynrjochte as sliepplakken. It hie grutte gefolgen foar de Nederlânske maatskippij en ekonomy. In protte wurknimmers hienen it wurk ynienen dellizze moatten. Wurkjouwers setten advertinsjes yn ‘e kranten wêryn’t hja om ferfanging fregen. Myn beppe, en in protte oare troude froulju mei bern, krige fan ‘e Steat in lytse útkearing omdat de manlju thús de kost net mear fertsjinnen. Mei de neutraliteitspolityk bliuw Nederlân fjouwer jier sparre foar geweld en ferwoasting. Dat dy neutraliteit gruttendiels respektearre waard, kaam ek omdat oare lannen dêr belang by hienen. Sa wie Dútslân oarspronklik fan plan troch Súd-Limboarch te lûken op wei nei Frankryk. Generaal Helmut Graf von Moltke naam lykwols it beslút ûnder Súd-Limboarch troch te lûken en sa de Nederlânske neutraliteit te respektearjen. It lân hie nammentlik mear oan in neutrale buorman: Nederlân koe ommers sa moai in buffer wêze tsjin Ingelân en tagelyk in trochfierhaven fan alderhanne guod. It moast “ûnsere Luftröhre bleiben, damit wir atmen können” hie Moltke sein yn 1909.

Yn de Earste Wrâldkriich (1914 - 1918) binne in protte Frânsken en Belzen nei Nederlân flechte. De Dútsers wienen yn opmars. Hja hienen grut sukses yn de opmars troch it Belzenlân en Noard Frankryk nei Parys. De Dútsers hienen in strategysk plan betocht wêrby it Frânske leger omsingele wurde soe. It leger soe in snelle opmars troch Begië meitsje (yn earste ynstânsje ek troch Nederlân mar dat waard hersjoen), dan foar in part westlik om Parys hinne lûke en fierders om de Frânske haadmacht dy ’t de Dútske stellings yn ‘e Elzas oenfoelen yn ‘e rêch te ferneatigjen. Op 5-9-1914 stienen de Dútske legers al op sa ’n 100 km fan Parys. In protte Belzen en Frânsken kamen as flechtling yn it Noarden fan Fryslân telânne. Yn 1918 wie it al net better. De Ingelske legers driuwen de Dútsers wêrom. Op 8- 8 -1918 stienen de Britse legers oan de rivier de Somme. Doarpen en stêden leinen ûnder fjoer. Wer in stream flechtlingen dy ’t de Belgisch/Nederlânske grins oerflechten. Krekt as yn 1914 krije de boargemasters ek no wer in skriuwen fan de Kommisaris fan de Keninginne mei it fersyk om flechtlingen op te nimmen. It is in swiere tiid, der is net folle te krijen en in protte artikels binne op de bon. Mar de earme flechtlingen moasten holpen wurde want guon wienen al twa moanne op de flecht. Sa binne yn BERLTSUM ek flechtlingen opnommen en wol yn it eardere Earmhûs hjir oan de Lytsebuorren. Op ferskate plakken, wêrûnder yn BERLTSUM, binne nei it slúten fan de wapen stilstân op 11-12-1918 opstannen útbrutsen ûnder de flechtlingen. Hja woenen sa gau as mooglik wie wer op nei hûs ta, mar dat blyk altyd net samar te kinnen. Der sieten stokeljende eleminten ûnder it ûntefreden folk. It gie der omwei hjir yn it Earmhûs. Doarren waarden yntrape en persoanen dy ‘t op harren ta seagen waarden bedrige. Hja stjoerden in brief nei de Ingelske konsul (* en skriuwen dat it allegearre tige min wie mei de opfang, it iten wie net goed, de ferwaarming te min en gean samar troch. Om te bewiizen dat dit net sa wie stjoerde de boargemaster fan MENAMERADIEL in brief wêryn hy útliz joech oer hoe it yn werklikheid wie. De stokeljenden (it wienen mar in pear) wienen fier besiden de wierheid en fertsjinnen it om oppakt, en yn aparte romten opslúten te wurden oant hja wer nei hûs ta koenen. Al gau nei de wapenstilstân koenen de earste flechtlingen wer nei hûs. It wie noch net foar allegearre tastien, want de omstannichheden wienen noch net oeral gelyk yn dy gebieten. Om in pear getallen te neamen: Yn dizze oarloch wienen yn 4 jier tiids hast 70 miljoen soldaten mobilisearre. Sa ’n 9 miljoen sneuvelden, 20 miljoen waarden ferwûne en der waarden 3 miljoen fermist. Neffens guon statistieken folle miljoenen mear: oant 20 miljoen deaden. Nei skatting kamen sa ’n 200.000 boargers om. Allinne yn Frankryk al waard ûnder dizze oarloch 4850 km2 bosk, 20.000 km2 lânbougrûn en 250.000 gebouwen ferneatige. Letter, yn de Twadde Wrâldoarloch, kamen hjir yn BERLTSUM ek wer évakuees út it Súden fan ús lân en út Rotterdam en omkriten.

Op 21 jannewaris 1945 wienen hjir ûnder barre winterske omstannichheden 280 flechtlingen oankommen, foar in part út Tiel en Venlo. Hja binne doe ûnderbrocht yn ‘e trije legere skoallen. It wienen meast froulju, bern en âldere minsken. Se moasten yn it strie sliepe wat op ‘e grûn lein waard. De bedoeling wie dat hja, nei keurd te wêzen, by partikulieren ûnderbrocht wurde soenen. Guon minsken seagen der alderbelabbers, deawurch en ferklomme út omdat hja bytiden wol fjouwer wiken omdoarme hienen. Op 2 maart kamen der wer 85 by, dy’t direkt ûnder de boargers ferdield waarden. Ek kamen hjir in protte minsken út de grutte stêden om wat itensguod op te heljen. Yn Hollân hearske in grutte hongersneed. Men moast it dêr dwaan mei blombollen, sûkerbiten en in protte minsken dêr stoaren de hongerdea.

Dan noch wer letter, n. o. f. de ûnôfhinklikens fan Suriname, de Surinamers yn de eardere túnbouskoalle (no doarpshûs “It Heechhout”) en de flechtlingen, oeral wei, yn it eardere rêst- en fersoargingstehûs “Berlingahiem”. (no stiet op dit plak “Berlinga State.”) De Berltsumers hawwe altyd gastfrij west foar minsken yn de ferdrukking en dat moat ek sa bliuwe.

*) Fuotnoat

BRIEF FRACHMINTEN

Menaldum, den 30 December 1918

Vluchtelingen

Bij uw apostille d. d. 24 dezer l. l. werd in mijne handen gesteld etc. ....... ....... om bericht en raad een aan den Engelschen Consul te Leeuwarden gericht schrijven d. d. 22 dezer van madam Lefèbre, tydelyk te BERLIKUM, houdende verschillende klachten die de in het armenhuis te BERLIKUM vertoevende Fransche vluchtelingen vermeenen te hebben over de hun aangedane behandeling en verstrekte voeding. Onder terugzending van bedoelden klachtenbrief, heb ik de eer U het volgende te berichten.

Reeds eenige dagen na hun komst in deze gemeente, op 29 October j. l. bleek dat onder de te BERLIKUM vertoevende vluchtelingen elementen schuilden, die er steeds op uit waren, de meer bezadigden op te ruien en waar mogelijk ontevredenheid te stichten. Bij een ingesteld onderzoek werd ik gewaar, dat bedoelde personen meenden niet genoeg vrijheid te bezitten. Zij wenschten vry te zijn om dans- en braspartijen te houden. Enkele uren na de eerste geldelyke uitkeering moest reeds een totaal beschonkene worden opgeborgen. Zij wilden, hoewel ongehuwd, samenhokken en gaven door onzedelijke handelingen aanstoot, zoowel aan hun landgenooten als aan ingezetenen. Dit werd met kracht tegengegaan. Hun werd onder het oog gebracht, dat zij zich hadden te onderwerpen aan de regels van het huis. Hiervan waren ze echter niet gediend en zijn toen begonnen klachten te fingeeren. Men kreeg wel genoeg te eten, eigenlijk te veel. etc. ....... .......

Naar aanleiding hiervan heb ik dan ook reeds machtiging verzocht de oproerige elementen over te doen brengen naar het interneeringsdepôt te Bergen. etc. ...... ......

Resumeerende heb ik de eer U te adviseeren, den klagers te doen weten, dat naar uw meening de ingebrachte klachten ongegrond zijn.

Aan den Heer Commissaris der Koningin in de Provincie Friesland.

(Ek woene hja de moarns op bêd lizzen bliuwe en útsliepe omdat hja, sa’t hja seinen, dochs neat te dwaan hienen en ek woenen hja de bêden net opmeitsje. Der waarden troch harren doarren yntrape. Der waard trijeris deis iten en moarns waard op tiid de kachel oanset. As der net op tiid yngrepen wie, wie it tehûs ek yn ien grutte Augiasstâle feroare. )

Sjoch ek de filmkes oer asylsykers nei Berlingahiem:

"Asylsykers nei Berltsum" en "Protest yn Berltsum"

L. C. 14-6-1971

Tuinbouwschool loopt leeg.

Menaldumadeel. - B. & W. stellen voor tot opheffing van de tuinbouwschool te BERLIKUM over te gaan wegens gebrek aan leerlingen met ingang van het nieuwe cursusjaar. De 16 leerlingen kunnen geplaatst worden op de lagere landbouwschool in Leeuwarden. Het nieuwe schoolgebouw is in 1965 gesticht en heeft toen fl. 400.000,- gekost.

L. C. 23-9-1972

Moment opname van Menaldumadeel:

Onder meer: In de gemeente 185 woningen op stapel ...... ...... In 1972 is de voormalige tuinbouwschool ingericht als keurig centrum (mei de namme “Linquenda”) voor bejaarden die iets meer verzorging behoeven dan in een gewoon bejaardentehuis. Er worden op dit moment tussen de 20 en 25 bejaarden verzorgd.

L. C. 24-6-1975.

Ook in BERLIKUM opvangcentrum van Surinamers.

De tuinbouwschool (no doarpshûs “It Heechhout”), die laatstelijk heeft gediend als opvangcentrum mei de namme “Linquenda” (* voor bejaarden van “Berlingahiem” i. v. m. verbouwingen, biedt plaats aan 40 à 50 mensen. In de loop van het najaar worden de Surinamers verwacht. De groep bestaat voornamelijk uit Hindoestaanse en Javaanse Surinamers, die bevreesd is na de onafhankelijkheid van Suriname door de Creoolse meerderheid onder de voet gelopen te worden. Het zijn eenvoudige mensen die altijd hard gewerkt hebben en nu bang zijn een soort koelies van de Creolen te worden. Secretaris S.(ieds) Dijkstra (destiids beheerder fan it kantoar fan de Friesland Bank oan It Skil yn BERLTSUM) van de Stichting Berltsumer Belangen reageerde scherp op het nieuws. “Stel dat het je buren worden. Het zijn practisch analfabeten en die moeten wij hier opvangen? De huizen in de omgeving worden ook meteen de helft minder waard”. Jetze Koster, gemeenteraadslid, bezag de zaak positiever en meende dat het dorp deze mensen in nood de hulp moet bieden die nodig is. De opvang zal van tijdelijke aard zijn, zo is gesteld van de kant van C. R. M. (It Ministearje fan Cultuur, Rekreaasje en Maatskiplik wurk.) Het is de bedoeling dat deze rijksgenoten daarna verspreid zullen worden over verscheidene dorpen in N. O. Friesland.

(* De spreuk is ôfkomstich fan Horatius. Linquenda tellus, et domus, et placens uxor, oerset: Ienkear moatte wy dizze grûn, dit hûs en de dierbre oare helte ferlitte.

L. C. 8-7-1975.

Tuinbouwschool in BERLIKUM nu als opvangcentrum van Surinamers aangewezen.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

KORT BERIGT OMTRENT DEN SLAVENHANDEL

(Bron: Nieuwe Nederlandche Jaarboeken, Juny 1789 Hof 180 octavo)

Veel wordt thans over den Slavenhandel geredeneerd, getwijfeld, voor en tegen getwist, of die handel en het gebruik der slaven geoorloofd is, of niet; of men der zelver dienst in de Volks-plantingen zoude kunnen missen, of men den zelfden dienst van hen zoude kunnen genieten, indien men hen tot vrije lieden en gehuurde daglooners maakte etc. ..... .....

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

BERLTSUMER BELANGEN

Op 12-5-1894 komme in groep Berltsumers byinoar mei it doel om in feriening fan “Doarpsbelangen” op te rjochtsjen. De leden fan de earste oere binne Sape Andries de Haan, de widdo Pieterzen, Klaas J. van den Akker, de bruorren van der Meer, (notaris) H. Alma, de widdo Mulder van Leens, (kantonrjochter) mr. J. H. Dull, Dirk L. van der Meij, (dokter) B. G. Bruinsma, Joh. Brouwers, Leendert P. Runia, Lolke G. Boomsma, Ruurd S. Braaksma, (griffier) mr. F.(rederik) L.(uppo) J.(ohan) G.(ottlieb) Dikema, Lourens G. van der Meij, de widdo Gerhard A. van der Meij, Arjen Baukes- en Bauke Arjens Roorda, de widdo Schonegevel en juffer K. van der Goot. De earste bestjoersleden binne A. B. Roorda (foarsitter) H. Alma (siktaris), D. L. van der Meij (skathâlder), L. P. Runia en R. S. Braaksma.

It doel fan ‘e feriening is om (yn it foarste plak) de earmoede te bestriden ûnder oare troch it braakjen fan flaaks wat yn net bewurke steat oankocht wurdt. In oantal minsken soenen sa wurk fine kinne. De widdo fan kastlein K. B. Osinga (oan it Skil) stelde foar it bergjen fan it flaaks harren skuorre hjirfoar beskikber. Mr. J. H. Dull stelt yn de gearkomste fan 10-4-1895 foar om hjir in help- of foarskotbank te krijen. It hat yn it begjin in hiele toer west om foldwaande (begoedige) leden te krijen. Der wurde 77 nammen neamd. Der soe in aksje ûndernommen wurde, mar it waarden der mar 10. Der waard letter konstatearre dat somtiden it útbetelle “braaklean” yn ‘e herberch útjûn waard oan sterke drank. Dêrom waard oandrongen om der skerper op ta te sjen, dat de “bedielden” hjir mei ophâlde soenen. Der waard oerweage om it “braaklean” by de froulju oan hûs út te beteljen. Allinne dejingen dy’t in gesin ûnderhâlde moasten kamen foar de wurkferskaffing yn oanmerking. Frijfeinten foelen hjir dus bûten.

Master Floris Visser hat letter fan alle notulen in ferslach makke.

L. C. 27-6-1975.

BERLIKUMER bang BELANG.

Volgens de Leeuwarder Courant van 24 juni j. l. zal de voormalige tuinbouwschool in BERLIKUM tijdelijk gaan dienen als opvangcentrum voor Hindoestaanse en Javaanse Surinamers. Deze mensen zijn bang om na de onafhankelijkheid als minderheid in de verdrukking te komen. De Raadsleden van de gemeente MENALDUMADEEL hebben hun verantwoordelijkheid hierin getoond en zich terecht positief opgesteld. Dat is duidelijke taal. De “Stichting Berlikumer Belangen” reageerde bij monde van secretaris S. Dijkstra als volgt: Stel dat het je buren worden. Het zijn practisch analfabeten en die moeten wij hier opvangen. De huizen in de omgeving worden meteen de helft minder waard. Ook dat is duidelijke taal. Ongegeneerd duidelijk zelfs. Een staaltje van schaamteloos racisme. Het domme vooroordeel, waar de heer Dijkstra het slachtoffer van is, is daarom zo gevaarlijk omdat het als een gretig gif om zich heen grijpt. Het is een stuk onzindelijk denken, dat mensen met een andere huidskleur en levenswijze “best zijn” als ze ons maar niet te dicht op de (blanke) huid komen. Dat deze mensen practisch analfabeet zouden zijn – wat nog de vraag is – heeft alles te maken met zoveel eeuwen Nederlands koloniaal bestuur, dat meer geinteresseerd was in wat er te halen viel, dan wat er aan de mensen bijgebracht kon worden. Dat de bevolking van Suriname zo is samengesteld komt, omdat Nederland op het laatst zijn slaven bijvoorbeeld zelf uit Indië haalde. Dat wij daarvoor als moeder (!) – land nu de rekening gepresenteerd krijgen, is niet alleen niet verwonderlijk, het is ook zeer rechtvaardig. Maar de ware aap komt uit de mouw als de heer Dijkstra vreest, “dat de huizen in de omgeving ook meteen de helft minder waard worden”. Dat is het dus. Zijn geweten zit in de rechter achterzak. Zijn mening rinkelt uitsluitend mee met de kassa. Daar en daar alleen liggen kennelijk de Berlikumer Belangen. Dat worden dan wel zeer bange belangen. Het is God-geklaagd. Ik roep hierbij dan ook alle Christenen, alle kerken en mensen met een hart–op-de-juiste-plaats in BERLIKUM op om zich hier openlijk tegen te keren. Want zulke woorden kunnen alleen met een slechte adem gezegd worden. Dat is met geen tandpasta te verhelen. Want het wijst op een bedorven maag.

Sint Annaparochie.

L. J. de Leeuw.

L. C. 2-7-1975.

RIJKSGENOTEN.

Sjoch it wjerwurd troch Klaas Pieters Looijenga, dy it opnimt foar Syds Dykstra en de S. B. B.

L. C. 16-8-1975.

BERLIKUMER kinderen zorgden voor vlotte integratie van Surinaamse gezinnen.

...... ...... het gewennen aan Nederlandse gewoonten en integratie met de bevolking van BERLIKUM staan voorop. Van dat laatste zijn de kinderen van onschatbare waarde. Zonder enige terughoudendheid zijn de Berlikumer kinderen naar de tuinbouwschool gegaan en komen daar nu elke dag om met hun Surinaamse leeftijdsgenootjes te spelen. “Vaak zijn hier evenveel Nederlandse als Surinaamse kinderen en soms tref je hier ‘s avonds meer jongelui uit BERLIKUM, dan er Surinamers aanwezig zijn”, zegt de maatschappelijk werker, de heer Eddy Brandt. ........... ........... ............

NIEUWSBLAD van het NOORDEN. 30-7-1975.

Het Centraal Bureau Rijksgenoten (C. B. R.) is momenteel druk doende een onderdak te vinden voor rijksgenoten die na de onafhankelijkheid van Suriname niet in hun geboorteland willen wonen en nu naar Nederland komen. Massaal, want rekening houdende met de capaciteit van de vliegtuigen, schat de heer Van Lienden het aantal op 1400 per week. En al deze mensen moeten ergens ondergebracht worden. In het Noorden zitten we momenteel in Drachten, Leeuwarden, BERLIKUM en Ureterp en we gaan binnenkort in Sneek van start, aldus de heer Van Lienden.

L. C. 27-1-1976.

Voor het eerst in de SNEEUW.

BERLIKUM. - De Surinaamse kinderen in het opvang centrum in de voormalige tuinbouwschool (no doarpshûs “It Heechhout”) te BERLIKUM hebben gisteren voor het eerst in de sneeuw gespeeld. Er werd een grote sneeuwpop gemaakt en natuurlijk werden er hevige sneeuwgevechten gehouden. Het witte goedje was wel koud vonden de kinderen, maar veel plezier hadden ze er wel mee.

(Doe’t Suriname ûnôfhinklik waard, binnen tusken 1970 en 80 in protte Surinamers nei Nederlân tein wêrûnder fan de 300.000 in soad opfongen binne yn BERLTSUM.)

L. C. 1-7-1996.

IMPORT.

Met zijn buren in BERLIKUM is de 9 jarige Hasan Gosgabar erg blij. “Ze zijn aardig”, zegt hij. Ook krijgt hij flippo’s van ze. Verder is BERLIKUM ook een leuk dorp, meld de jongen met een serieuze blik: “Het is hier gewoon veel rustiger dan in Leeuwarden. Hasan zit op de Openbare school “Lyts Libben”. In Iran woonde Hasan in Teheran. Samen met zijn moeder ontvluchtte hij dat land in 1993. Zijn vader kwam een jaar later. De aankomst in Nederland herinnert Hasan zich levendig: Het was zijn eerste keer in het vliegtuig en ik vond het heel erg leuk”. Voordat hij met zijn ouders in BERLIKUM ging wonen, zat het gezin 2 jaar in asielzoekerscentrum “De Bonkevaart” in Leeuwarden. Nederland beviel goed. “Patat en frikandellen vond ik lekker”, vertelde Hasan over een van zijn eerste indrukken. “Maar frikandellen nu niet meer”. De taal had hij snel onder de knie. ....... ........ Het liefst speelt hij buiten. Hutten bouwen, eierzoeken en flippo ‘en zijn zijn favoriete bezigheden. Daarnaast kan hij zijn energie kwijt in sport. Hasan zit op voetbal. “Ik ben goed in doelpunten maken”, vertelt hij glunderend. “En ik zit ook op gymnastiek”. Het is even stil. “En ik wil op tennis”. Afgelopen winter heeft hij voor het eerst in zijn leven geschaatst. De school organiseerde wedstrijden. “Ik had de 2e prijs”. In de zomervakantie etc. ....... ........

L. C. 10-10-2006.

TUSSEN WEGGEJAAGD EN OPGENOMEN.

De zingende SuriFries. Hij zingt bij het Goutumer shantykoor, kaatste in BERLIKUM en schaatste wat af. Joy Kisoenpersad (39) is in feite een superallochtoon. Hij woont 31 jaar in Nederland en kan vloeiend Fries spreken. In november 1975 zijn we naar Nederland vertrokken. Dit was een paar maanden voor de onafhankelijkheid van Suriname. Op de basisschool in BERLIKUM waar we toen woonden, heb ik echt ALLE VORMEN VAN DISCRIMINALITEIT ervaren. Van scheldkannonades tot uitsluiting van de groep. Mensen keken in de eerste periode op ons neer. We waren NIET WELKOM. Dat maakt je wel hard. Die problemen duurden kort. Mijn broer sprak na een week al Fries. Dat hielp. Ik dacht ook: als ik hier met de mensen wil praten, moet ik zo snel mogelijk Fries leren. Want taal is communicatie en dus macht. DAT zorgde voor integratie in het dorp. De Berlikumers WAARDEERDEN dat. Je moet er ZELF iets van maken. Als Friezen je eenmaal in het hart sluiten ben je binnen. Als je de taal beheerst neemt dat AFSTAND weg. Ik woon nu prettig in Zuiderburen buiten Leeuwarden met mijn vrouw. Als Surinamer heb ik me AANGEPAST in Friesland, maar verloochen mijn achtergrond niet. DAT IS INTEGRATIE.

SÂWN STJERREN NIJS.

==============

d. d. 5-4-2000.

Vluchtelingewerk Noord-West Friesland zet zich in voor de opvang en begeleiding van asielzoekers en vluchtelingen in onze gemeente. Wij vinden dat mensen die in ons land asiel aanvragen recht hebben op humane opvang en een faire juridische procedure. Zo ’n opvang wordt ook mogelijk gemaakt door de inzet van een aantal beroepskrachten en talloze vrijwilligers. (Der wienen sa’n 125 flechtlingen opfongen yn “Berlingahiem”)

De Stichting Vluchtelingen Werk Noord - West Frieslandzoekt voor A. V. O. – “Berlingahiem” in BERLIKUM zoekt voor 8 uren per week een COÖRDINATOR ( M./V.) juridische begeleiding voor taken op het gebied van rechtsbescherming en dagstructurering. De taken zullen het volgende omvatten:

Rechtsbescherming.

Dagstructurering. etc. ....... ........

In protte Berltsumer frijwilligers hawwe harren ynset foar dizze minsken. Ek de diakonijen fan de Berltsumer tsjerken hawwe dit wurk (fan Asyl/Flechtlingen/Opfang) mei jild stipe en de minsken hjir oantrúnt om frijwilliger te wurden.

..................................

L. C. 17-7-2002.

Usmaeva’s als eerste uit opvang asielzoekers uit BERLIKUM.

Verhuizing van alle 110 asielzoekers begonnen. Ze worden overgeplaatst naar centra elders in het land. etc. .... .... (foto).

Hja sieten yn foarhinne it âlderein- en fersoargingstehûs “Berlingahiem”.

L. C. 22-2-1902.

BERLIKUM, 20 Februari.

Het Chr. fanfarecorps “De Bazuin” maakte Dinsdag j. l. een wandeltocht door het dorp en hield daarbij een collecte langs de huizen ten bate van de Boerengezinnen, (“Boeren”-oarloch yn Súd-Afrika, de Ingelsken tsjin de Súd-Afrikaanske Boeren.) opgesloten in de concentratie kampen. (in Ingelske útfining) Deze collecte bracht op de som van fl. 43,57 Den vorigen avond was in de Hervormde Kerk eveneens eene collecte gehouden voor bovengenoemd doel, nadat de heeren Steenekamp en de Villiers, twee oud-commandanten der Boeren, een en ander van den huidigen oorlog hadden medegedeeld. Deze collecte bracht op fl. 76,01½.

L. C. 15-2-1982.

Bazuin, BERLIKUM, met trombonist ‘Concertgebouw’

De eerste langspeelplaat van de “De Bazuin” werd zaterdagavond aangeboden aan burgemeester Jaap Goeman Borgesius. ......... ..........

L. C. 5-10-2007.

GEEN CAPRIOLENMUZIEK VOOR DE ALTE KAMMERADEN.

De term “bejaarden orkest” viel niet in goede aarde, dik 25 jaar geleden. Niemand hapte toen Freerk (Dirks) Lautenbach (út BERLTSUM) als voorzitter van de Chriselijke Bond van Harmonie – en Fanfarekorpsen in Friesland de interesse peilde voor een orkest van 60 plussers ........ ....... De eerste repetitie op 15 september 1982 in de Pelikaankerk te Leeuwarden trok 12 muziekanten. Al spoedig volgden er meer. Nu telt het 77 spelende leden. ....... Een hoogtepunt in het bestaan van het F. S. O. was de reis naar de V. S. en Canada, drie jaar geleden samen met de “Bliid Boad- skipsjongers” uit BERLIKUM. Helaas ging niet iedereen mee om medische reden of vanwege vliegangst, maar 43 leden en dirigent maakten de grote oversteek met 5 gastspelers op de opengevallen plaatsen etc. ..... ......

Sjoch ek de L. C. fan 23-9-1982. Fries seniorenorkest blaast met plezier. (foto)

L. C. 18-11-2002.

Voldoende personeel glastuinders BERLIKUM.

De glastuinders kunnen gekwalificeerde mensen genoeg krijgen.

In artikelen in deze krant is de indruk gewekt, dat de tuinders in BERLIKUM grote moeite hebben om aan geschikt personeel te komen. Niets is echter minder waar etc. ........ ........

L. C. 13-10-2007.

POOLSE helpers in de kassen.

Er is in Nederland nog sprake van werkeloosheid, 3.3 procent zeggen Europese rekenmeesters. En toch is er sprake van een arbeidstekort. Poolse werknemers hebben inmiddels de reputatie deze leemte te kunnen vullen. Vaak blijven ze voor een periode van 6 tot 8 weken en trekken dan weer verder of voor even huiswaarts. Gelijk vroeger de hannekemaaiers hielpen bij het oogsten. Tot tevredenheid van bijvoorbeeld tomatenteler Aart Conelissen in BERLIKUM. Ook paprika-telersbedrijf Simon Pepper (Simon Jan’s van den Beukel) weet zich verzekerd van buitenlandse werkkrachten. Ze werken hard, hebben het werk snel onder de knie en zijn vaak ook nog eens multi-inzetbaar. Dan zit paprika- en komkommerteler Harm Schiphof te BERLIKUM in een bevoorrechte positie. Op het drie hectare grote kassenbedrijf weten hij en zijn broer het te rooien met werknemers uit de eigen regio, vier vaste krachten en vier deeltijdwerkers. “Dat heeft ook weer wat extra waarde voor de omgeving”, constateert Schiphof. En in het zomerseizoen is het de schooljeugd die helpt, “al wordt dat wel ieder jaar moeilijker omdat ze na een tijdje de motivatie verliezen”. Het zijn de Poolse werkkrachten die met hard en vlijtig werken de klussen doen waarvoor Nederlanders de neus ophalen.

L. C. 1-9-2007.

Poolse werklust in BERLIKUM.

Op termijn zal misschien wel een vijfde van alle banen in Friesland worden ingevuld door buitenlandse werknemers, voorspelt Wiebe Jelsma van uitzendbureau “A B Fryslân” in de tweedelige documentaire: “Túnkers om útens“ en “Hopenlijk nemen ze me niet kwalijk dat ik hun werk inpik”. Omrop Fryslân volgt in dit programma voor Nederland 2 enkele Polen en ondernemers uit het Westland die in de kassen van BERLIKUM werken. Zo ’n 10 jaar geleden trokken tuinders uit het Westland naar BERLIKUM vanwege aantrekkelijke subsidies, de goede gronden en om werkeloze Friezen aan de slag te helpen. Tegenwoordig moeten Polen komen om de Friese tomaten en paprika ’s te plukken. Het blijkt een groeimarkt. “Voor Fryslân is dit iets wat de komende jaren alleen maar zal toenemen”stelt Wiebe Jelsma. Marzena werkt al sinds 2004 het grootste deel van het jaar in Fryslân, sinds twee en een half jaar als tomatenplukster voor de famile Cornelissen in BERLIKUM. Haar dochter blijft bij oma in Polen. Even later toont Marzena met trots de kavel waar zij en haar vriend het allemaal voor doen: “Hier gaan we ons huis bouwen”. Dank zij Nederland hebben we daar de centjes voor.

Totale kosten 75.000 euro.

Nederland 2. 14.00 uur. André Horjus.

L. C. 1-4-2004.

TUINDERS TONEN HUN TROTS.

Het gebied bij BERLIKUM is nog volop in ontwikkeling, dus is de open dag ook een goede gelegenheid om informatie in te winnen over arbeidsmogelijkheden. Ook de grote waterpartijen in het gebied zijn de moeite waard om te bekijken. De kern van het Friese Kom in de Kas-gebied is BERLIKUM. Hier komt van oudsher al tuinbouw voor. De laatste 7 jaar is tussen BERLIKUM en Beetgum een nieuw kassengebied ontwikkeld tot een oppervlakte van 86 hectare. In totaal telt Friesland 100 hectare kassen. etc. ........... ............

Bij paprikabedrijf DE TÚN aan de Bûtenpôle húsnûmer 5 in BERLIKUM is de op afval gestookte ketel een bijzonderheid. Op de bedrijven zijn tuinbouwproducten te koop. Een deel van de opbrengst gaat naar het in aanbouw zijnde MAC DONALDS HUIS in Leeuwarden. etc. .......... ...........

(2 foto’s: Besikers fan de kassen.)

L. C. 7-12-1963.

Aangesloten Bij Of Stichting Electro Acviesraad.

MIKPUNT voor de jongeren.

Amearika o, lân fan dream en winsken.

Meindert Fokkes Kooistra (fan Fokke en Hinke) út BERLTSUM oer syn Amearikaansk ferbliuw op in kwekerij yn Ohio en in blommesaak yn Indiana en oer wat him dwers sit oer it rasse-fraachstik dêr. Hy hat yn Ohio mei in tsiental negers wurke. Freonlike kollega’s wienen it. Ek bûten it wurk as kammeraten. Hy hat ek op in fekânsjetrip troch de U. S. A. in negertsjerke besocht, tegearre mei fiif oare blanken. “Wy waarden freonlik ûntfongen en makken de tsjinst dêr mei. In ûnderfining op himsels, dit bywenjen”. etc. ....... ........

Meindert Fokkes Kooistra is letter nei Switserlân emigrearre, wurke op in túnkerij en wennet dêr no noch.