Embedded Files
Yn 1880 op 23 septimber waarden de floreenplichtingen fan BERLTSUM oproppen om op in gearkomste yn de herberch “Het Metalen Kruis” fan kastlein D.(urk) Visser yn de Buorren 60 te ferskinen. (de namme “Vissersteech” docht noch oan him tinken) om de rekken fan 1879 op te nimmen en de begrutting foar 1881 fêst te stellen. Dêr soe ek in beslút nommen wurde oer in foarstel fan de tsjerkfâden fan doedestiids t. w. Gâtse Lolke ’s Boomsma, Egge Pieter ’s Pieterzen en Durk K. Mulder van Leens om it Pleatslik Reglemint te wizigjen en fierder om te beslúten oer in ynkommen foarstel fan de floreenplichtige Lourens Auke ’s van der Meij en cons. om te kommen ta it oprjochtsjen fan in TILLEGRAAFkantoor hjir yn BERLTSUM. In pear moanne letter blyk dat van der Meij in earnstich besykjen yn it wurk steld hie om ta de stifting dêrfan te kommen. Der wie al in gebou en it nedige kapitaal troch frijwillige bydragen en rinteleaze foarskotten fûn, mar hja stjitten op beswieren fuortkommende út de ferbining fan in partkulier kantoar mei dy fan it Ryk. Sadwaande bliuw de saak slepende en hja makken harren benaud, dat fan de ûndernimming wol net folle terjochte komme soe. Doe kaam der in ûnferwachte draai troch it inisjatief fan in Zeilmaker, in tillegrafist út Ljouwert, dy ’t hjir oer de tillefoan in foardracht hâlden hie, wat folge waard troch in mannichte besyksels mei dat ding. De minsken stienen ferbjustere, dat soks mooglik wie mei sa ’n ienfâldich stik ark, om in petear hâlde te kinnen mei immen út Ljouwert. Om it ferhaal net te lang te meitsjen, de swirrichheden binne úteinlik oplost en it Tillegraafkantoor is der op 2-10-1882 kommen. Tillegrambesteller waard R. Kiestra. Yn 1851 wie al in nije Ryks POST tsjinst iepene tusken Ljouwert en BERLTSUM. De postboade (û. o. Fedde Jarig ’s Winselaar) krige in brievebus oan syn hûs. De brieven koenen dêryn deponearre wurde. Boppe de ryksport moast noch 2½ sint betelle wurde as beleaning foar it besoargjen. Foar frankearre drukwurken of kranten wie it 1 sint. Brievesamlers wienen hjir û. o. oant 1860 in Sybrandus (Hermanus) Omans (ôfk. fan Harns) en oant 1889 in H.(endrik) J.(acobus) Hoft (hjir earder winkelman en troud mei Nieske Auke ‘s Tolsma, en earfol ûntslein) en dernei in J. Anema ( Joh. Anema wie ek foarsitter fan de Nederlandsche Bond van Brieven-gaarders.) en as syn plakferfanger D. van der Meij. Op 2-10-1882 is yn BERLTSUM in Ryks Tillegraafkantoar kommen mei in beheinde deitsjinst, ynrjochte mei in tillefoantsjinst foar it algemiene ferkear, ek mei it bûtenlân. Ta gelegenheid ta de ynwijinge is hjir doe in flinke keatspartij holden troch partoeren fan 2 persoanen. De 1e priis fan fl. 30, - mei rom waard behelle troch M. Kooistra fan Dokkum en G. Bouma te Pitersbierrum. De preemje fan fl. 20, - troch W. Kooistra fan Dokkum en R. van der Zee te Pitersbierrum. No hat BERLTSUM op it tillefoannet tsien nûmers. Yn 1915 hie BERLTSUM tsien tillefoan tastellen. Ien dêrfan wie Jouke Johannes Swart de oprjochter fan it steamsúvelfabryk “De Volharding” oan de Bitgumerdyk. Yn 1893 waarden yn BERLTSUM noch 2226 tillegrammen behannele. Der waard dus in protte gebrûk fan makke. Op 16-4-1892 waard Johannes de Vries hjir oansteld as assistint fan de Posterijen.
Yn de sântiger jierren naam it oantal tillefoan oanslútings tige ta. It oantal postbestellings dêr tsjinoer is letter tige ôfnommen. Om 1900 hinne fûnen op doarpen as bgl. BERLTSUM trijeris deis postbestellings plak en op de sneintemoarn nochris in kear. Wa’t om prinsipiële reden gjin post op snein ûntfange woe, plakte in stripke op de brievebus: Net bestelle op snein. Yn BERLTSUM waard yn dy tiid troch it Kristlike Wurkmansbûn “Patrimonium” hântekenings sammele foar in fersyk om de postbestellings op snein ôf te skaffen, mar dat stjitte op grut ferset fan de hannelers en de kommisjonêrs. Hja seinen de bestellings op snein net misse te kinnen.
L. C. 3-10-1932.
Onbekend. BERLIKUM, 2 October.
Vijftig jaar Telegraaf en Telefoon.
(Tusken BERLTSUM en Frjentsjer is destiids fan Rykswege in boppegrûnske tillefoanferbining ta stân brocht. Tillefoan en tillegraafpeallen wienen gauris it mikpunt trochdat baldadige jonges (hjir ek yn BERLTSUM) stienen tsjin de triedden smiten. De trieden en de porseleinen isolatoaren hienen der dan tige fan te lijen.)
It FRYSK DEIBLÊD 28-11-1998.
FRIESLAND ontdekt gemak van internet.
Gemeenten en provincie zijn straks 24 uur per dag bereikbaar.
Dorpen, steden, gemeenten en provincie ontdekken steeds meer de voordelen en gemakken van het wereldomspannende computernetwerk.
Hinne Bokma.
FRIESLAND gaat op internet. Een van de eerste dorpen op internet was BERLIKUM. In opdracht van de ondernemersvereniging verzorgt Algra kantoorservice al ruim een jaar de homepage van het dorp. BERLIKUM gebruikt de digitale snelweg voor de dorpsagenda, informatie over dorp en bedrijf en de allerlaatste nieuwtjes. “Ik sit yn de doarpskrante (Op ‘e Roaster), dat ik bliuw op de hichte fan de lêste nijtsjes”, aldus Ria Algra (- Alkema). “It is foar my in saaklike oangelegenheid. Ik meitsje ek foar bedriuwen thússiden. Sa ‘n 20% fan myn wurktiid stek ik yn ynternet”, zo zegt zij. Algra ziet het medium als een uitgebreide informatiebron, die in de toekomst steeds belangrijker wordt. Ze verwijst op haar ‘thússide’ naar verschillende homepages op het net. Afgelopen week werd de nieuwe homepage van de Christelijke Basisschool “De Fûgelsang” te BERLIKUM daaraan toegevoegd. Een onderdeel van de dorpspagina is het gastenboek. Dat boek leent zich voor serieuze en minder serieuze zaken. Zo zoekt dochter Anneke Tamminga, die jaren geleden met haar ouders vanuit Winsum (Fr.) naar de Amerikaanse staat Texas emigreerde, via het gastenboek van BERLIKUM contact met Friese gebruikers van het internet. En Albert van der Meer (soan fan Jan “Spar”) laat als oud bewoner van BERLIKUM weten dat de homepage van het dorp er goed verzorgd uitziet. In de jaren 60 zat van der Meer op de Hervormde school “Eben Haëzer”. Hij vraagt zich af of er nog oud-klasgenoten van hem in BERLIKUM wonen ....... ...... .......
(Ek de doarpsomropper is net meer nedich, alle nijs giet no fia ynternet op de BERLTSUMER SIDE.)
L. C. 9-10-1946.
De 16 October a. s. gedenkt de heer W. E. C. Bouman zijn 40 jarig Ambtsjubileum kth. (kantoor houder) P. T. T. Kruisstraat no. 109 BERLIKUM (Fr.).
Gelegenheid te feliciteren van half drie tot vijf uur.
L. C. 14-6-1946.
35 jaar bij de P. T. T. BERLIKUM.
Den 16en Juni a. s. zal het 35 jaar geleden zijn, dat onze dorpsgenoot dhr. T.(jisse) Westra, als besteller in dienst trad bij de P. T. T. ( (P.)ost- (T.)illegraaf- (T.)illefoantsjinst)
L. C. 3-6-1953
Kantoorhouder van BERLIKUM ging met pensioen.
De heer W. E. C. Bouwman, kantoorhouder te BERLIKUM is met ingang van 1 juni gepensioneerd. Hij werd op 22-5-1888 te Assen geboren en in 1904 te Assen als telegraafjongen benoemd. In 1943 kwam hij als kantoorhouder te BERLIKUM. In heer Bouwman verliest het dorp een altijd hulpvaardige vriendelijke kantoorhouder etc. ..... ...... Zijn zoon W. E. C. Bouwman zal hem opvolgen. (Oant syn penjonearring yn 1943 wie Johannes van Wigcheren kantoarhâlder P.T.T. )
L. C. 25-9-1962
Op 1-10-1962 viert (kantoorhâlder) A.(nne) Dijkstra het 25 jarig ambtsjubileum bij de P. T. T.. Gelegenheid te feliciteren van 8 - 9.30 in “Hof van Holland”.
Molenstraat 257 H. BERLIKUM.
September 1962.
(Fierders wienen hjir û. o. kantoarhâlder/Postbesteller P. T. T.: in Gerrit Stulp (1898-1900), in Hotze Rusticus (1900-1902) in sekere Bouma sûnt 1906 in Jacobus Joh. van Wigcheren, in Gerrit Abma, en in J. Meijer. Hjir ha ek lang, sûnt 1911, as besteller P. T. T. fungearre sûnt 1880 in Petrus v. d. Broek, in Auke Arjens v. d. Wal, in Joh. de Vries sûnt 1891, in Tjisse Westra sûnt 1911, sûnt 1906 in Jelle Theunis Kamminga oant 1913, in G. Wijnterp, in J. T. Grijpsma, in M.(arten) Kromkamp, in Rint (?) Elings, in Ale (Wopke ’s) Miedema, P. de Haan, Quirinus G. Feij en in Hein Travaille. etc. ....)
L. C. 7-6-1902.
De postbode A.(uke) (Arjens) v. d. W.(al) (38 jr.) alhier is heden wegens oneerlijke handelingen in zijn betrekking geschorst. (Uitspr. 3 mnd. gevangenisstraf) Hy stiel faak jild út in jildlaadsje.
IT FERFIER. (I.)
Op 14 oktober 1863 waard de earste spoardyk troch Fryslân feestlik iepene. De nije spoarline wie tige wichtich foar it ûntslúten fan de Harnser haven en it oanslúten op it Jeropeeske netwurk. Op 31-3-1868 fûn it earste ûngelok al plak. Flak foar it fuortgean eksplodearre de tsjettel fan de steamlokomotyf. De masinist waard meters fier fuortslingere mar rekke op in wûnderbaarlike wize mar licht ferwûne. De stoker dy’t op de masine stie wie lykwols op slach dea.
Ek op it mêd fan FERFIER feroare der in soad yn BERLTSUM en omkriten yn de ferbining mei de bûtenwrâld. Foar de aardichheid dit stik út de Ljouwerter Krante fan 27-10-1898. ------- --------
.........‘t gedeelte van den tramweg, gelegen tusschen het staatsspoorstation en het tramstation is gedeeltelijk ontworpen op den openbaren gemeenteweg, gedeeltelijk op eigen baan. Vervolgens gebruikt de tramweg in hoofdzaak den rijksweg van Leeuwarden (31.600 inw.) langs de dorpen Marssum (1000 inw.) en Beetgumermolen (800 inw.) tot Beetgum (1300 inw.), terwijl van af Beetgum langs de dorpen BERLIKUM (2000 inw.) en WIER (300 inw.) tot de z. g. “Mooie Palen”. De baan, op enkele afbuigingen na, ontworpen is op den berm van den weg, in onderhoud en beheer bij de gemeente MENALDUMADEEL. Van de “Mooie Palen” tot Sint Jacobi Parochie is de tramweg geheel op eigen baan ontworpen. De genoemde dorpen, welke alle in bloeienden toestand verkeeren, onderhouden een regel matig verkeer met de hoofdstad der provincie. In de omstreken van het dorp BERLIKUM wordt veel aan tuinbouw gedaan en ook de zuivelindustrie ontbreekt in deze buurten niet. Een en ander wettigt de veronderstelling, dat een regelmatige tramdienst het vervoer, nu meestal per omnibus, kar en schip geschiedende, grootendeels tot zich zal trekken en dit vervoer zal uitbreiden. Bij het ontwerpen der trambaan is uitgegaan van het beginsel de dorpen en bebouwde weggedeelten zo dicht mogelijk te naderen en verder met eene zo groot mogelijke veiligheid zoo snel mogelijk te kunnen rijden. Daarom is als minimum schaal der bogen 80 meter aangenomen en komen geen steilere hellingen voor dan 200 op 1. De snelheid waarmede gereden mag worden, is bij de wet bepaald op 20 km per uur, zoodat het tramstation te Leeuwarden bereikt kan worden: van Marssum in 15 min., Beetgum in 30 min., BERLIKUM in 35 min., Mooie Palen in 45 min. en St Jacobi Parochie in 50 minuten. Intusschen is een wetsontwerp ingediend, strekkende de genoemde maximum snelheid te vergrooten, zoodat mag worden aangenomen, dat bovengenoemde reistijden in de toekomst aanmerkelijk zullen worden verkort. Wordt als persoons-vrachtprijs gerekend 5 cent per km. in de 1e en 3 cent per km. in de 2e klasse, zoo zullen de personen - vrachten naar het tramstation (Tramstraat bij de Groene Weide) te Leeuwarden bedragen: Voor ..... ...... BERLIKUM 60 cent 1e klasse en 35 cent 2e klasse ....... ....... enz. Als spoorstaven zullen worden gebruikt Vignola rails van Bessemstaal, lang 12 meter, wegende 25.6 kg. per meter en gewalst bij de firma Krupp te Essen. Deze rails worden bevestigd op gecreosoteerde half ronde grenen dwarsliggers, zwaar 13 x 26 cm, bereid en geleverd door den heer C. Gips Cz. te Dordrecht. De locomotieven, in dienstvaardigen toestand wegende plusminus 10 ton, zijn afkomstig uit de fabriek van de firma Henschel und Sohn te Cassel, terwijl het overige materieel gebouwd wordt in de werkplaatsen der Nederlandsche fabriek van werktuigen en spoorwegmaterieel te Amsterdam. ...... enz. Het gedeelte der lijn Tramstation – Mooie Palen zal, naar men ons mededeelt, half December (1898) voor het publieke verkeer worden geopend. (De line nei St Jacob is op 7-7-1899 foltôge.) Wij hopen, dat deze lijn, die door de wijze van aanleg in staat is een druk vervoer, zoowel van personen als goederen, te beheerschen, moge voldoen aan de gestelde verwachtingen.
Tusken 2-1-1899 en 26-10-1899 hienen al 149.360 persoanen yn de gemeente MENAMERADIEL gebrûk makke fan de tram. (L. C. 26-10-1899) In jier letter yn 1900 wienen dat 199.140. No geane wy mei de bus of auto mei 80 en 100 km yn ’t oere nei Ljouwert en oare plakken ta. Ja sels mei de 120 derfoar. Dêr is in protte feroare de lêste hûndert jier en it giet miskien yn de takomst noch hurder.
Likernôch 15 jier dêrfoar wie yn de Ljouwerter krante fan 23- 4-1884 ek al it folgjende te lêzen:
Sedert lang werd er gesproken over de aan te leggen stoomtramlijnen in het Noorden van Friesland door de “Friesland Steam Tramway Company”, eene corporatie, die zich met dat doel te Londen gevestigd heeft. Volgens vertrouwbare mededeelingen is, door den concessionaris, den heer Stornebrink, voor eene belangrijke som deelgenomen in het maatschappelijke kapitaal, dat fl. 1.800.000, - bedraagt. Ook zouden de lijnen, die eene lengte van ongeveer 83 km. hebben, in de volgende drie sectiën worden verdeeld: 1e sectie: van Leeuwarden, via Stiens, Hallum, Wester-Nijkerk, Blija, Holwerd en Hiaure naar Dokkum. 2e sectie: van Harlingen via Midlum, Sexbierum, Minnertsga, BERLIKUM, Beetgum, Marssum naar Leeuwarden. 3e sectie: van Mooie Paal via Sint Jacobiparochie etc. ----- -----
Op sneon 11-4-1900 waard troch de (N. T. M.) Nederlandsch Tramweg Maatschappij (as lêste) de hynste tramline tusken BERLTSUM en St. Anne iepene. (De earste hynstetram line is yn Dokkum iepene.) De levering fan de hynders foar de hynstetram waard útbesteege oan de fuorman H. Schaap yn Ljouwert. Sa hoegde men sels gjin stâl te bouwen en wie men fan de fieding en fierdere fersoarging fan de bisten ôf. De line hat oant 1-1-1917 ta bestien. Stikken (fjouwer mappen 1899-1901, 1915) oer de hynstetram binne noch te finen by Tresoar yn Ljouwert.
Yn 1918 waard de line oer de Mulseleane nei de ierappelloadsen en it feilingsterrein ta lein. Yn it earste healjier al waarden mar leafst 1000 wagons laden. Nei 1927 al it meast mei frachtweinen.
Foar de oanliz fan de Rykswei yn begjin de fyftiger jierren fan de 19e ieu, (púnwei / strjitwei / keunstwei neamd) fan Ljouwert nei Frjentsjer en Harns gie hast alle ferkear oer BERLTSUM. BERLTSUM wie it in krúspunt yn de ferbining tusken Ljouwert, Frjentsjer en Harns. BERLTSUM wie dus fan strategysk belang yn tiden fan kriich. Hjir lei dan hast altyd wol in Kompanjy op de (Kompanjy ’s / Luitenant ‘s ) kamp. De ferbining mei de bûtenwrâld hat hjir altyd goed west mar hat dêrtroch ek altyd in protte ellinde meibrocht fan frjemd folk.
Yn 1983 waard de autodyk, de A 31 yn syn gehiel iepensteld tusken Harns en Mullum. Tusken 1992 en 1999 is de A 32 oanlein tusken Ljouwert en de provinsjegrins mei Oerisel, ynklusyf twa fiadukten.
De N. T. M. exploiteerde hjir yn Fryslân de hynstetrams op de linen Dokkum – Burgumerdaam, BERLTSUM – Sint Anne en Makkum – Harkesyl. Koetsiers op de hynstetram hjir û. o. in Pieter Boringa en in Folkert Klazes Smidt dy’t wenne yn Sint Anna by it Waaiesloatsje ûnder de wat deftiger namme d’Avila. Hy wie yn 1913 10 jier koetsier op de tram en is nea syk west en hie yn dy 10 jier ek nea in frije dei hân. (sa gie dat doe !) Stasonssjefs û. o. in Pieter Jans Klompmaker en in Willem Tangerink. Û. o. in Pieter Jans Volbeda en in Titus Nieuwenhuis wienen hjir as tramkontroleur.
IT FERFIER. (II.)
It ferfier fan frachten lykas grûn, sân, dong, hout, ierappels e. d. fûn earst plak mei kroaden, karren, hânkarren, hynder en wein, letter op gruttere skaal mear mei preamen, boaten en seilskippen. Mei de komst fan it spoar (op 20 sept. 1839 ride de earste steamlokomotyf “De Arend” yn Nederlân tusken Haarlim en Amsterdam mei in tuskenstop yn Halfweg) naam it ferfier oer de rails mei in grutte sprong ta. It earste diel fan de Steatsspoarline Harns – Nieuweschans (Dútske grins) wie yn 1863 as earste klear fan alle trajekten yn ‘e wet. Troch de nije spoarlinen waard Nederlân as it ware lytser. Yn 1850 kostte it noch mear as tolve oeren om fanút Útert yn Ljouwert te kommen, yn 1915 wie de trein der al binnen fjouwer oeren. Dêrnei gie it ek mear en mear mei frachtweinen. Steamskippen wienen net mear fan de wyn ôfhinklik. Fleanmasines fleane no op en oan. Yn BERLTSUM stienen hânkarren in protte ûnder in ôfdak. De lêsten yn BERLTSUM dy ’t hânkarren brûkten wienen de timmerlju, dy fan de reinigingstsjinst mei de privaattonnen (húsketonnen ek wol de “wikselbekers” neamd) en foar safier ik wit Oane Jelles Hoekstra út de Bûterhoeke húsnûmer 12 en Annigje Hager fan de Hôfsleane húsnûmer 6. Sybe Jan (Sybes)Osinga, de komelker, no gearwenjend mei Ida Homan út de Buorren op húsnûmer 21 wie hjir ien fan de lêsten, sa net de lêste, dy ‘t ik hjir kinnen ha mei in hynder en wein. Bakfytsen sjocht men hast ek net mear, of it moat al wêze dat der lytse bern yn ferfierd wurde nei it pjuttersplak.
Yn 2011 riden der sa ‘n lytse 300.000 auto ‘s rûn yn Fryslân. It Fryske autopark makket altyd noch mar sa ‘n 3.9 prosint út fan it lanlike. Foarich jier riden der yn Nederlân in goed 7.735.000 auto ‘s rûn. As wy yn ús legere skoaltiid om 1953 hinne op in woansdeitemiddeis mei in boekje yn BERLTSUM de dyk opgienen om autonûmers te notearjen koe it somtiden wolris, foar ús gefoel, tige lang duorje ear ’t dat der ris in persoanenauto oankaam. Dit notearjen duorre dan ek fakentiden net sa lang. It totaal oantal motorreauwen yn Fryslân berint no yn 2011 sa ‘n 470.800. It Fryske dikennet is no yn totaal 8825 km lang t. w. 318 km Rykswei, 671 km Provinsjale wei en 7836 km oare wegen.
BUSÛNDERNIMMERS.
Der binne yn Fryslân in protte lytse busûndernimmers west as opfolgers fan de eardere weintsjinsten en de trammen. Te folle om op te neamen. Yn BERLTSUM wie dat om 1925 hinne Hendrik Schat (earst te WIER) mei syn bus “Expres” en de hearen Johannes Kampen fan WIER (letter te Minnertgea) en Jacobus de Kant fan Sint Jabik mei Autobustsjinst W.A.B. letter neamd W.A.B.O.), Gebrs. De Jong fan Sint Anne, om sa mar in pear te neamen. Troch oernamen waard de ek yn 1925 oprjochte Nieuwe Autodienst der L.A.B.O. fan H. Tolman letter yn dizze omkriten de grutste ûndernimmer op dit mêd. Letter waarden dit de ferfiersmaatskippijen de F.R.A.M., Connexion, Arriva en wa sil dizze busûndernimmingen straks wer opfolgje?
L. C. 30-4-1892.
De vraag van den heer S. Hamelink te Heerenveen aan het Dagelijks Bestuur (B. & W.) dezer gemeente, óf en op welke voorwaarden de CONCESSIES zou kunnen worden verleend voor den aanleg eener tramlijn door deze gemeente, heeft 90 ingezetenen van BERLIKUM en Beetgum aanleiding gegeven zich met een adres te wenden tot den Raad, waarin ze verzoeken de concessies NIET te verleenen. Op voorstel van den Burgemeester is door den Raad besloten dit adres aan te houden tot eene aanvrage om concessie aan de orde is.
L. C. 23-1-1899.
Men schrijft ons uit BERLIKUM. Eindelijk is het dan werkelijkheid geworden!
Eerst fluisterend: “Zal zij er wel komen”; dan luider: “Zij komt er” en nu, juichend: “Zij is er!“ Ja, waarlijk, zij is er, de veelbesproken tram! Met haar is in één der meest welvarende gedeelten van ons arm Friesland een verkeersweg geopend, beantwoordende aan de geest, aan de eischen des tijds. En de stoom brengt ons schoone dorp meer in contact met de beschaafde wereld en weldra zullen wij, goede buitenlieden, lang zamerhand op velerlei wijzen den invloed beginnen te gevoelen, die de stoom op onze zeden en gewoonten zal uitoefenen. Misschien zullen onze dorpsgenooten met hunnen alouden eenvoud, straks meer beantwoorden aan de eischen des tijds! Angstig en schuw zien wij haar komen, het monster der beschaving, zoo wij haar leerden kennen uit dagbladen, uit de geschiedenis der volkeren, en met al onze krachten versperren wij haar den toegang tot ons eenvoudig dorp en drijven haar terug, verre, heel ver! Maar wijd, heel wijd openen wij, onze armen voor al het goede, dat de nieuwe tijdgeest op de vleugelen van den stoom ons zal brengen en onderwerpen wij ons gaarne aan zijn veredelende invloed! Wat eene beweging in ons dorp, toen de tram met hare nieuwe, keurig ingerichte personenwagens BERLIKUM binnenstoomde. Oud en jong was op de been. Allen dol nieuwsgierig om haar te zien en te begroeten, ONZE stoomkoningin! De oude Poort, die nog ditmaal het dreigend gevaar der vernieling was ontsnapt, stak haar grijze hoofd fier omhoog en zij, de aloude , die zooveel had gezien, die zoovele eeuwen had doorleefd, verbaasde zich op hare langen leeftijd over het vernuft, de vindingrijkheid der zwoegende, zoekende menschheid. Daar was zij! Daar aanschouwde zij met eigen oogen de onbekende, de gehate, die het gewaagd had haren ondergang in welwillende overweging te te nemen. Zij sidderde en beefde van toorn, als zij hare doods-vijandin, vroolijk luidend, dampend en snuivend, zich met edelen zwier om zich heen zag buigen en lachend en gierend voort zag snellen, de macht der eeuwen trotseerend en uittartend!
Tram by de âlde Poarte
En de oude Poort siste van kwaadheid door hare oude tanden; zóó ergerde zij zich over de dartelheid en weemoed, waarmede hare aartsvijandin de onbekende toekomst tegemoet snelde. Die oude Poort, is zij niet het beeld van dat gedeelte onzer dorpsbewoners, die door de nieuwelinge, de tram, zonder medelijden, zonder erbarming werden behandeld? Zij werden van hunne broodwinning beroofd, in hun bestaan bedreigd en angstig zien zij om zich heen en vragen: “Wat zal het morgen zijn”? Geen wonder, dat zij met woedende blik het monster aanschouwen, dat hunne levensbehoeften, hun levensgenot met zich meevoert, hunne werkkracht verlamt en honend lachende vragen zij: “Ten algemeene nutte”? Ja, wel is het hard, als men jaren lang zijne werkzaamheden trouw en ijverig vervullend, zich plotseling door eene overweldigende macht de levensader ziet doorgesneden! De ouderwetsche postwagens, op marktdagen vooral, volgepropt met reizigers, wij zien ze niet meer. Het is of bij elk opeens alle levensgeesten zijn geweken. Al weer het oude liedje: De een zijn brood, de ander zijn dood”. Eene oude, bekende waarheid.
Zoo gaat het ook met de tram. De een lacht, de ander weent. Maar nu is er iets, aan de tram verbonden, dat ons hoewel juichend bij hare komst, met angst en onrust vervult en luide klagen wij: Ja, daar niets aan te veranderen, is dat werkelijk noodig? Want zie, het gedeelte van BERLIKUM waar de tram passeert, is reeds absoluut onveilig geworden voor onze kinderen, en komt nu nog daarbij, dat de tram telkens met volle vaart ons dorp doorstoomt en vooral dáár gevaarlijk maakt, waar de oude Poort zich verheft, dan morren wij luide. Eerbiedig naderen wij haar, onze stoomkoningin, en vragen: “Voor het behoud onzer kinderen, voor ons levensgeluk, voor onze gemoedsrust, temper uwe vaart. Voorkom het gevaar zooveel mogelijk, waar gij het kunt. Een wenk uws hand, een woord uit uwe mond is wellicht voldoende om veel leed te besparen, om veel rust te herstellen. Wij hebben groote verwachting uwer welwillendheid. Worde zij niet teleurgesteld!
(Men wie yn Maaie 1898 begûn mei de oanliz fan de tramline Ljouwert – BERLTSUM / WIER.)
DE TRAM RJOCHTING MARSUM – BERLTSUM.
De yn 1900 oanleine tramwei startte by it Stasjonsplein, bûge oan it ein fan de Sophialeane nei lofts, rûn de Willemskade Súdside bylâns en passearde yn it ferlingde dêrfan de âlde Verlaatsbrêge, bûge dêrnei nei rjochts om yn in banaanfoarm fierder te gean yn de rjochting fan de doe saneamde stedsfiver (no it Fokseparkje neamd), Westersingel, Pier Panderstrjitte (wêr ’t in halte wie) om dêrnei fia de Harnsersingel nei de Harnserstrjitwei rjochting Marsum, BERLTSUM, Sint Jabik te gean. De bûge foarm fan dizze tramline fine wy noch altyd werom yn it strjitbyld fan de Elisabethstrjitte (*. De (âld Berltsumer oannimmer) Auke Gerhards van der Meij, troud mei Brechtje Klazes Wassenaar, bouwde yn 1902 in komplete strjitte lykop rinnende oan de bûgjende tramline. De strjitte krige de namme fan syn op 7-3-1875 te BERLTSUM berne dochter Elisabeth.
It Ljouwerter treinstasjon kaam yn 1863 ta stân en op 27 oktober fan dat jier steamde de earste (izeren lûkbealch) op it treinfak Ljouwert - Harns. Fia de spoarlinen nei Grins (1866), it Hearrenfean (1868) en Snits - Starum (1883) waarden de reistiden yn Fryslân behoarlik ynkoarte.
(* Fuotnoat:
Yn 1908 naam mr. Anne Dirks Wassenaar syn 33 jierrige efternicht Elisabeth Aukes van der Meij as syn ferloofde op yn syn testamint. Doe’t Elisabeth’s grut-oerpake yn opdracht fan Anne’s grut-oerpake in bouplan makke foar de nije tsjerke fan Sint Jabik, waard dit plan yn 1843 troch de wettersteatsarsjitekt Romein (nei alle gedachten op oantrún fan grytman De Kempenaer) ôfkard en ferfongen troch in moadieusk klassistysk ûntwerp. Krekt as Elisabeth’s grut-oerpake wie ek har heit oannimmer. It houlik duorre mar koart en der wie gjin fermogen. Sy wie de earste Ljouwerter frou nei wa’t by har libben in strjitte is ferneamd: de troch har heit yn 1902 oan de gemeente ferkochte Elisabethstraat.
L. C. 18-09-1900
DIENSTREGELING der Tramlijn Leeuwarden – Sint Jacobiparochie
Op somlike foto’s te sjen koe de dêrop hjir stilsteande fjouwerkante tram wolris it yn de folkmûle saneamde “Backerke” wêze, in soarte fan lokomotyf. Dizze steamtrams waarden makke yn Breda yn it fabryk fan Backer en Rueb, besteande út in tsjettelmakkerij en in masinefabryk.
Sjoch it boek: BERLIKUM BEELD VAN EEN DORP op de siden 189 en 190.
L. C. 20-3-1914.
Bij de Nederlandse Tramweg Maatschappij zijn verplaatst als conducteur 2e klasse H. de Jong van Dokkum naar BERLIKUM etc. ..... ......
L. C. 24-4-1915.
‘t KLEINE KRANTSJE 1-6-1974
Hemmema poarte, dit was 1909-1916. Nu een bar. De paardetram ging naar Sint Anna op een afstand van 3 à 4 meter bij onze ruiten langs. De stoomtram lag aan de overzijde van de straat. De stoomtram ging van Sint Jacob naar Leeuwarden en terug. Het eindpunt was eerst Mooie Paal maar is al spoedig doorgetrokken naar Sint Jacob. Dus die kwam wel te WIER en Sint Jacob. De paardetram behoefde hier niet achteraan, maar ging naar Sint Anna. Tijden van vertrek of aankomst weet ik nog wel. Nog eens, via BERLIKUM overstappen naar Sint Anna Parochie per paardetram. Het witte paard op de foto is mij nog bekend. Het was een rustig betrouwbaar dier en ik heb het wel eens op zijn hals geklopt. Veel weet ik er nog van maar tenslotte ik ben nog even naar ‘t rusthuis gegaan om te praten met de 95 jarige heer Douwe (Gerrits) Wiersma. Die heeft 89 jaar naast de “Âlde Poarte” en bij het kruispunt van de stoom – en paardetram gewoond. Ook deze bevestigde mijn gegevens.
B.(ouke) Zwart. (alias Tom)
L. C. 15-9-1920.
Door het Handelsagentschap van den Nederlandsche Spoorwegen (N. S.) is het volgende rondschrijven tot den Friesche handel gericht: De aandacht van den Friesche handel wordt erop gevestigd, dat door de directie der N. S. een aanmerkelijke verbetering tot stand is gebracht in het vervoer van wagonladingen vrachtgoederen tussen Leeuwarden en het westen van het land. Door het leggen van een bijzondere trein. .... .... Met het leggen van den nieuwe trein beoogt de spoorweg directie o. a. den AFvoer naar Holland te bevorderen van Friesche land- en zuivelproducten.
LEEUWARDER NIEUWSBLAD 25-1-1940.
Station BERLIKUM N. T. M. opgeheven.
BERLIKUM - 24 januari. Met ingang van 1 Februari a.s. wordt het station BERLIKUM van de Nederlandsche Tramweg Maatschappij opgeheven. De stationschef, de heer R. M. Markus, wordt overgeplaatst naar Leeuwarden en tewerkgesteld aan het station van de NTM aldaar.
(In eardere stasjonssjef (haltesjef N. T. M. ) hjir, t. w. in S. Postma, waard yn 1927 befoardere ta stasjonssjef 2de klasse en gie yn 1932 hjir mei pensjoen. Ek wie hjir earder yn 1909 û. o. in Pieter Jans Klompmaker as stasjonssjef N.T.M en yn 1913 in Jelle Lantinga.)
L. C. 19-12-1952.
Met het verdwijnen van de tram is de glorie van het station te BERLIKUM gaan tanen. Zo zelfs, dat het een ergernis geworden is; men schaamt zich voor zo ’n verwaarloosd oud gebouw op een der drukste punten van het dorp. Maar er is verandering in uitzicht. Burgemeester en Wethouders van MENALDUMADEEL stellen aan de Raad voor, het gebouw te kopen op afbraak en de vrijgekomen grond te bestemmen tot bouwterrein.
It tramstasjon is yn 1953 ôfbrutsen. De lêste (N.T.M) bewenner wie “Klaas Tram”, ofwol Klaas G. van der Veen, troud mei Jeltje Galema. Hja wennen letter yn de Molestrjitte.
(Foto: Tramstation en poartegebou oan It Skil)
It stik grûn soe bestimd wurde foar bouterrein. It foarstel wie om hjir in postkantoar mei in wente te bouwen. Hjir waarden wer beswieren tsjin ynbrocht mei as argumint, dat op it (doe) drokste punt fan BERLTSUM de âlde minsken hjirtroch wolris yn swierricheden komme koenen. In argumint wêr ’t wy hjoed de dei om laitsje soenen. Yn 1954 woe de gemeente it hûs fan de dames Schonegevel op de Schonegevelshoeke oankeapje om dêr it postkantoar mei hûs sette te litten troch oannimmersbedriuw Pieter Douwe ‘s van der Zee. Dit is ek net troch gien. Van der Zee hat hjir 2 dûbele wenten op set. Der wie doe noch yn de gemeente MENAMERADIEL, en dus ek yn BERLTSUM, noch in grutte wenteneed. It nije postkantoar is úteinliks, en yn gearwurking mei de Raiffeisen Bank fan Menaam, hjir yn BERLTSUM oan de doe noch Mulseleane, en no de Ir. C. M. van der Slikkeleane neamd, delset mei boppe op elts kantoar in boppewente. De Rabobank fan Menaam hâlde hjir foarhinne allinne mar sitting yn it doarp. (troch kassier J. L. Dykstra fan Menaam.)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
EARME LÛZEN en de BANK.
Der sieten twa swalkers hjir yn BERLTSUM op it bankje yn de Klompebuorren foaroer it hûs fan Wetting.
De iene lei in stoer neist him del.
Frege de oare: Wêrom dochsto dat?”
Antwurdet de iene: “Ik woe wolris witte hoe it fielt om it jild op de bank te hawwen.”
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
L. C. 3-11-1952.
LOCOMOTIEF ONTSPOORD BIJ BERLIKUM.
Zaterdagmiddag is bij BERLIKUM de locomotief van een goederentrein ontspoord. Daar de lijn de weg naar Leeuwarden kruist op de plaats waar het ongeluk gebeurde was het verkeer eenige tijd gestremd. ‘s–avonds had men de machine weer in de rails. Er deden zich geen persoonlijke ongelukken voor.
L. C. 10-4-1956.
De spoorbaan die naar de veiling te BERLIKUM loopt, verkeert nu niet in een al te beste toestand. Af en toe loopt er eens een wagon uit de rails. Zaterdag liep een zware diesel-locomotief uit de rails. Het heeft heel wat moeite gekost om het gevaarte weer op de het goede spoor te brengen.
(De grûn fan dizze letter opheven spoarbaan oan de Mulseleane is yn 1970 nei de gemeente Menameradiel oergien.)
ÛNGELOKKEN – OANRIDINGS – ÛNTSPOARINGS
Der kamen nochal ris in protte ûngelokken, oanridings en ûnspoarings foar op de noardlike lokale NFLS-spoarlinen yn Fryslân. Sa mar in pear yn ús omkriten: Op 4-11-1941 kaam in loc. konvooi út BERLTSUM yn botsing mei in loc. konvooi út Sint Jabik. Oarsaak: Ûnfoldwaande ôfspraak tusken de begelieders. Op 11-8-1942 riidt tusken BERLTSUM en Moaie Peal in ranzjeardiel tsjin in net frijsteande fuormanskarre oan. Op 9-12-1942 riidt in frachttrein út Bitgummole it fabryk fan de Leijempf te BERLTSUM yn. Oarsaak: In ferkearde wisselstân. Gjin persoanlike ûngelokken. Op 4-2-1943 wurdt in loc. konvooi tusken BERLTSUM en Bitgum besketten troch in Ingelske fleanmasine. De loc. rekket defekt. Op 11-5-1948 fynt hjir yn BERLTSUM in oanriding mei in net frijsteande auto plak. Op 16-3-1957 komt Freek Jans van der Meij efter hûs ûnder in efterút ridende frachttrein. Hy is op slach dea. Op 8-3-1963 fynt hjir yn BERLTSUM in oanriding plak mei in net frijsteande auto. De auto stie te ticht by de rails. De auto waard skeind. Gjin persoanlike ûngelokken. Yn WIER waard op 29-11-1947 in dakgoate fan in hûs ôfriden. In hynder waard op de Wiersterdyk dea riden, hjirop folge in needslachting. De slimste ûngelokken wienen wol dizze: Tusken Mitselwier en Ferwert foel in stoker fan de loc. en kaam ûnder de loc teloane. Syn skonk waard der ôfriden. Yn Seisbierrum lei in baanwurker yn it itensskoft it spoar bylâns te sliepen mei syn earm oer de rails lizzende. Dizze waard troch de locomotyf ôfriden. Oarsaak mei wie: Der soe gjin trein lâns komme, sa wie ôfsprutsen
L. C. 22-2-1964.
Tussen Tzummarum en Minnertsga wordt de lijn nu opgebroken.
(Steeds verder taant de glorie van het oude “lokaaltje.”)
L. C. 5-5-1967.
BERLIKUM - WIER - Mooi Paal.
Laatste dagen van oude tramlijn zijn geteld.
Op het terrein van de veiling in BERLIKUM is deze week een begin gemaakt met de afbraak van de railverbinding, een aftakking (fia de Mulseleane) van de voormalige tramlijn. Die tramlijn gaat er trouwens helemaal uit nu. Het resterende gedeelte wordt weggebroken van BERLIKUM over WIER naar Mooie Paal, waar de aansluiting is op de vroegere lijnen van de Noord Friesche Lokaal Spoorweg richting St. Jacobiparochie. De Noord - Friesche blijft in gebruik. Sedert vorig jaar is het baanvak Mooie Paal – BERLIKUM al gesloten. Voor het laatst rijden er nu spoorwagons, getrokken door een locomotyf voor de afvoer van de vrijkomende bielsen, rails en andere materialen. Het verdwijnen van de oude baan zal de gelegenheid geven de wegen en straten, waar hij langs liep te verbeteren of te verbreden, of er fietspaden aan te leggen, zoals het geval is geweest door Beetgumermolen en naar Beetgum, vanwaar nu ook een fietspad, pas aangelegd, loopt tot BERLIKUM. Daarbij is het wegverkeer ten zeerst gebaat. De baan werd hier al eerder gesloopt. Dat is ook gebeurd met het gedeelte van Minnertsga naar Tzummarum. Straks blijft alleen nog de herinnering aan de oude lijn, aan het goederenverkeer er langs en – nog langer geleden - aan de oude tram, die indertijd hierlangs zijn weg koos, van Leeuwarden, over Marssum, Beetgumermolen, Beetgum, BERLIKUM, WIER, Mooie Paal en zo verder.
De lêste rit BERLTSUM – WIER - Moaie Peal wie yn 1966. It persoanen ferfier wie om 1937 hinne al opholden. Konkurrinsje fan de bustsjinsten en frachtweinen.
(Sjoch ek: www. railromantiek.nl.)
L. C. 10-6-1975.
Ynstjoerd stik fan J. Galama út Bitgum, dy ’t in pleidooi hâld foar de oanliz fan in fytspaad tusken BERLTSUM fia Bitgum, BITGUMMOLE en MARSUM nei Ljouwert ta. Boargemaster mr. Durk Reitsma fertelde, dat de dyk tusken Marsum en Bitgummole no noch Rykswei is en yn koarten oan de gemeente Menameradiel oerdroegen wurde sil, dat dan ek dit gedeelte fan de dyk fan in fytspaad fersjoen wurde kin. (Hjir fûnen op dit stik dyk de measte deadlike ûngelokken plak)
‘t KLEINE KRANTSJE. 7-3-1970.
(Foto fan de lúkse auto (persoanenauto) nommen te BERLTSUM mei in protte minsken dêrom hinne.)
Een snelheidsmonster uit opa ’s tijd. Voor liefhebbers van oude auto ’s een plaat om je vingers bij af te likken: wat een wagen, wat een stijl, wat een grandeur! De foto is in april 1912 in BERLIKUM gemaakt en de jeugd van het dorp vond het wel wat leuk om tegelijk met deze bezienswaardigheid vereeuwigd te worden. Oudere bewoners van het dorp zullen er vast bekende gezichten op ontdekken! Trouwens de trotse eigenaar van de wagen zal wel door Friese veteranen worden herkend. Het is notaris Sloterdijk, die als een der eersten in Leeuwarden een automobiel bezat?
De Fahner ’s fan Ljouwert hienen as ien fan de earsten, sa net as earste, in frachtauto (frachtwein) yn Ljouwert. Der is in foto fan de auto yn myn besit, makke op de Oosterkade by de eardere houten Oosterbrug , de verbining tusken de Nieuwe Oosterstraat en de Wijbrand de Geeststraat te Ljouwert.) Dizze smalle ferbining tusken beide strjitten waard oanlein yn 1902, neidat men it âldste, út 1849 datearjende pontsje yn de stêd, út de fart nommen hie. Trije en tweintich jier soe dizze nije brêge de Ljouwerters oer de Ooster- of Soldatengrêft liede – doe waard it de heechste tiid, dat de ferbining opnij ferbettere waard. Sa ûntstie yn 1929 “de elektryske brêge”, dy ’t wy no noch as sadanich kenne. Hja stienen hjir op it Berltsumer feilingterrein mei in protte oaren gruthannelers mei appels, sinesappels en letter foaral mei bananen.
(Yn it Posthumus argyf: fotoboek nûmmer 17)
De earsten yn 1906 op 13 februaris mei in auto yn BERLTSUM wienen Pieter en Minne Ruurds Braaksma, fennoaten fan de firma Cultura, mei it auto nûmer B–69. en de Berltsumer hûsdokter dr. Jacob Kwast yn 1909 op 21 april mei nûmer B–390. De Provinsje Fryslân hie de letter B foar de nûmers op de nûmerboarden stean. Ruurd hie ek in Harley Davidson motorfyts
(Sjoch op GOOGLE: Argyf Erfgoed Fundaasje. Kwartierstaat Antje Fokkes van der Meer. Ûnder oare Ruurd Minnes Braaksma syn reisferslaggen as firmant fan Cultura en syn konneksjes mei de mede-firmanten Pieter Leenderts en Annes Leenderts Runia, D. A. van der Schaaf en de Hettema’s út Bitgum en Húzum.
KENTEKENPLATEN.
Twa jier neidat de earste auto yn Nederlân op ‘e dyk ferskinde, waarden yn 1898 de earste kentekenplaten (dy ‘t doe noch rydfergunnings hjitten) op de earste auto ’s montearre. Dêrmei wie Nederlân it earste lân yn ‘e wrâld dat in nasjonaal nûmerboerd yntrodusearre. De earste kentekennûmers wienen koppele oan in Provinsje, omdat automobilisten yn it begjin meastal binnen de provinsje bliuwen. Mar it ferkear gie hieltyd mear oer de provinsjegrinzen hinne en men naam it beslút de administraasje lanlik op in sintraal plak te regeljen. Dat wie it ûntstean fan de R. D. W. (doe noch de rykstsjinst foar it weiferkear hjitten). Fryslân krige de letter B tawezen mei dêrefter it auto nûmer.
L. C. 7-1-2006.
Oantal auto ‘s yn Fryslân om 1910 hinne yn Menameradiel 8 en op it Bilt 13 per 1000 ynwenners.
It kenteken B 1000 waard op 5 septimber 1913 fêstset oan it vehikel fan de Berltsumer Jan van der Meij.
Foto: Otto Kuipers
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
DE IISTAART
Frou A. de Vries- G. út de Bûterhoeke gie gauris op snein op besite by har pastor, dûmny van Reeuwijk, de Grifformearde dûmny fan BERLTSUM destiids wenjenje oan de Ir. C. M. van der Slikkeleane op húsnûmer 5. Dumny moast de middeis ek wer preekje, sa gie dat doe noch. As frou de Vries noflik siet fergeat hja fakentiden de tiid om wer nei hûs te gean. Dûmny en syn frou sieten dan op hjitte koalen en fûnen it ek net maklik om tsjin har te sizzen dat hja no wer op nei hûs tagien moast. Hoe moast dit probleem oplost wurde? Ynienen krige domineeske in ynjouwing. Har hannen gienen nei de doar fan it friesfak boppe op de kuolkast en pakte dêr in iistaartsje út en triuwde it frou de Vries yn hannen. Dit meie jo hjoed lekker opite. Frou de Vries wie der tige kontint mei, mar bliuw lekker sitten en begûn opnij fierder mei har petear. Oant domineeske tsjin har sei: “Ik wol net ferfelend wêze, frou de Vries, mar jo iistaartsje begjint te ranen”. Doe krige se ynienen hast om wer thús te kommen. My is net ferteld hoefaak him dit by de opfolgjende besites werhelle hat.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
L. C. 2-2-1830.
Wierd op den 21 Januarij j.l. ons ouderhart bitter geschokt, door het overlijden van ons eenigst en geliefd kindje Anna Catharina. Heden wierd onze smart enigszins geleenigd, door de geboorte van eenen welgeschapen Zoon.
21 Januarij 1830.
S. W. Osinga.
T. T. Dijkstra.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
L. C. 15-6-1830.
Het Kind, voor welke geboorte wij ons voor 2 maanden verblijdden, werd ons heden tot onze droefheid, door den dood ontrukt.
K. B. Hoogterp.
J. Hoogterp, geb. Wijtema.
Deze dient tot algemeene kennisgeving aan Familie en Bekenden.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
L. C. 19-2-1847.
HEDEN morgen overleed tot mijner Kinderen bittere droefheid aan de gevolgen eener hevige –zinkings-ziekte mijnen waarden en dierbaren echtgenoot den Heer KLAAS BARTELES HOOGTERP, in leven Genees- Heel- en Verloskundige, in den ouderdom van bijna 42 jaren, waarvan ik gedurende 20 jaren met hem in den gelukkigsten echt was verbonden; mij vier Kinderen nalatende, waarvan drie hun groot verlies nog niet kunnen beseffen.
BERLICUM, den 16 Februarij 1847.
J. Wijtema,
Wed. K. B. Hoogterp.
Eenige kennisgeving.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
L. C. 24-8-1830.
HEDEN morgen verloste zeer voorspoedig van eene welgeschapen Dochter, A.(ntje) (T.(jepkes) Hoekstra, Echtgenoot van L.(ieuwe) E.(ades) Hofstra, kastelein.
BERLIKUM, den 19 Augustus 1830.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
L. C. 21-10-1831.
HEDEN verloste voorspoedig van een welgeschapen Dochter, Janna Jans Posthuma, geliefde Echtgenoot van A. L. van der Meij.
BERLIKUM, den 7 October 1831.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
L. C. 10-3-1837.
BERLIKUM, den 6 Maart 1837. Onze geliefde Dochter JANNIGJE, werd ons heden namiddag ten één uur, na eene ziekte van eenige dagen, in den ouderdom van ruim achttien jaren, door de dood ontrukt. Wij met onze Kinderen betreuren dit zoo smadelijk verlies, doch wenschen nederig te berusten in den wil Gods, en hopen op een zalig wederzien.
A. L. van der Mei
J. J. van der Mei, Geb. Posthuma.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
L. C. 4-5-1849.
HEDEN overleed zeer onverwacht ons geliefd Zoontje AUKE, oud ruim 13 maanden.
BERLIKUM, den 8 Mei 1849.
L. A. van de Meij.
A. D. van der Meij, geboren Koopmans.
Eenige Kennisgeving.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
L. C. 12-6-1832.
HEDEN zijn getrouwd te Menaldum:
H. Kiestra, van WIER.
M. R. Koopmans, van BERLIKUM.
BERLIKUM, den 6 Junij 1831.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
L. C. 6-6-1834.
HEDEN morgen omstreeks 6 ½ ure, behaagde het de Voorzienigheid mijne Echtgenoot MAARTJE RINTJES KOOPMANS, in den ouderdom van ruim 48 jaren, na eene ongesteldheid van eenige dagen tot zich te roepen; nalatende ééne éénigen Zoon, welke haar gemis bitter betreurt.
BERLIKUM, den 31 Mei 1834.
H. Kiestra.
Koopman.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
L. C. 28-9-1838.
HEDEN avond te negen ure heeft ons een zware slag des levens getroffen, onze Zoon DOUWE, oud 20 jaren en 10 maanden, die zich door zijn deugdzaam gedrag, en goedhartig bestaan zoo beminnelijk maakte, heeft de Heer van leven en dood, in den bloei zijns levens tot zich geroepen; aan de gevolgen van eene pleuris, gal– en bijkomende zinkings-ziekte van slechts zeven dagen. De troostgronden de Evangeliums doen ons troosten, dat hij thans een beter leven smaakt.
BERLIKUM, den 19 September 1838.
H. Kiestra.
J. P. Wijnia.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
L. C. 15-3-1839.
De Kerkvoogden van BERLIKUM roepen bij deze op de Eigenaren van de grafsteenen op het Kerkhof te BERLIKUM, om voor den 25 dezer maand Maart, aangave te doen bij den Koster dezer plaats of over het regt van eigendom te raadplegen.
H. Kiestra, Adm. Kerkvoogd.
L. C. 24-2-1832.
Na een smartelijk lijden van 16 weken, overleed heden middag, mijn geliefde Man, SIJBE KLAZES OSINGA, in den ouderdom van bijna 57 jaren, na eene echtvereeniging van bijkans 19 jaren, mij nalatende 9 kinderen.
BERLIKUM, den 14 Februari 1832.
Jetske Nannes Cuperus
Wed. S. K. Osinga.
Mede uit naam mijner Kinderen.
Deze dient tot bekendmaking aan uitgestrekte Vrienden en Bekenden.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
L. C. 11-1-1848.
Heden nacht omstreeks half twee ure overleed mijne Echtgenoote RICHTJE Scheltes VELZEN, in den ouderdom van circa 40 jaren.
BERLIKUM, den 7 Januarij 1848.
D. K. de Jong.
Strekkende deze tott algemeene kennisgeving.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
L. C. 4-6-1920.
BERLIKUM, 3 juni.
Een droevig ongeval had hier hedenmiddag plaats.
De oude Krotje uit Oude Bildtdijk, een doofstomme man, die geregeld kruidenierswaren kwam venten, zou de rails oversteken, toen juist de tram van hier naderde. Hij werd gegrepen en een eindweegs medegesleurd. Het ongeval had den dood tot gevolg.
L. C. 10-12-1942.
Goederentrein botst tegen een muur van een ketelhuis.
Gisteravond om ongeveer 5 uur, kwam de goederentrein vanaf Beetgum en reed in de richting BERLIKUM. Even voor de zuivelfabriek de Lijempf, waar een zijlijn naar de fabriek loopt, reed de trein door een verkeerde wisselstand deze zijlijn op. Het krachtdadige remmen kon echter niet verhinderen, dat de locomotief door een muur van het ketelhuis der fabriek reed. Behalve eenige materieele schade, liep alles zonder persoonlijke ongelukken af. Het verkeer langs de Beetgumerweg was eenige tijd gestremd, doordat de trein dwars over den weg stond.
L. C. 18-3-1957.
Jongetje in BERLIKUM onder tram gedood.
Zaterdag heeft in BERLIKUM een ernstig ongeluk plaats gehad, dat aan de acht jarige Freerk (Jans) van der Meij het leven heeft gekost. Het jongetje was met zijn kameraadjes aan het spelen en raakte onder een achteruitrijdend tramstel. Het kind was onmiddelijk dood.
L. C. 16-6-1961.
Vrachtauto in BERLIKUM in botsing met tram.
In BERLIKUM is een vrachtauto in botsing gekomen met de tram, die juist steenkolen had afgeleverd aan de fabriek in BERLIKUM en op de terugweg was. De vrachtauto, die geladen was met aardappelen van de heer D. Lodewijk uit St. Annaparochie en bestuurd werd door de heer G. de Jong, reed in de richting Leeuwarden. De chauffeur had blijkbaar op dat uur van de dag geen tram verwacht. De vrachtauto werd een eindje meegesleept. Het ongeluk bleef echter beperkt tot materiële schade.
L. C. 16-6-1952
200 Friese gardeniers scheppen zich een nieuw bestaan in Suderleech. (N. O. P.)
(Berltsumers gienen yn it foarjier yn grutte “polderweinen” nei de N.O.P. om te súverjen. In protte túnkers út N. W. Fryslân brûkten grutte en lytsere stikken boulân om Marknesse hinne yn ‘e Polder. Omdat de ierappelwurgens hjir al rom 10 jier hearske hie, makke de Wet op de Aardappelmoeheid, dy’t de telers ta wikselteelt twongen hie, it der foar harren net makkelijker op om hjir in bestean te finen op de lytse stikjes boulân. De hearen Tjeerd Lautenbach út BERLTSUM en P. Hamer út Minnertsgea foarmen de fertrouwensrie dy’t mei de Polderdireksje besprekkings hâlde.)
Friese gardeniers in het Suderleech
L. C. 9-2-1952.
Vijfjarig jongetje gedood bij ongeval te BERLIKUM.
Gistermiddag omstreeks half vier had te BERLIKUM een droevig ongeval plaats, waarbij de vijf jarige Tjerk (Gerlof ’s) Tuinenga het leven verloor. Een aantal kinderen (wêrûnder ik sels) speelden op een muurtje bij de hulpbrug bij de veiling. (De brêge oer de Ljouwerterfeart wie yn oanbou) Tijdens het spel viel het vijf jarig zoontje van G.(erlof Jacob ’s) Tuinenga er af: het kwam op de weg terecht, juist op het moment dat een vrachtauto passeerde. Het jongetje geraakte onder één der achterwielen en was op slag dood. De deelneming in het dorp is algemeen.
(Tsjerk foel efteroer fan de muorre ôf nei ûnderen ta en kaam ûnder ien fan de efterste tsjillen fan in efterútridende frachtauto beladen mei modder te loane. Ik wie der mei oare bern by en sjoch dit byld nei al dy jierren no noch altyd foar my. Gelf en Feikje wennen yn de Buorren op húsnûmer 25 (“it Blaauwe hûs”) en binne letter ferhûze nei Markness yn de Noard-East Polder.)
L. C. 28-4-1958.
Jongetje te BERLIKUM aangereden en gedood.
Zaterdagmiddag omstreeks half zes is het 5 jarig zoontje Gerben van de arbeider K.(laas) (Gerben ’s) Siegersma te BERLIKUM, dat op de Achterweg speelde en plotseling de weg overstak, aangereden door een personenauto bestuurd door de heer B. uit Tzummarum. Hij werd zwaar gewond naar een van de ziekenhuizen te Leeuwarden vervoerd waar hij omstreeks 9 uur aan zijn verwondingen is bezweken. De politie onderzoekt de schuldvraag.
L. C. 18 en 19-8-1960.
Jongetje (3) uit BERLIKUM aan verwondingen bezweken.
Gistermiddag is in het Diakonessenhuis overleden de 3 jarige Auke de Jong uit BERLIKUM. De kleine Auke rukte zich woensdagmiddag los van zijn grootmoeder, stak plotseling de weg over om naar het huis van zijn grootvader te gaan en lette daarbij niet voldoende op het verkeer. Hij liep tegen de zijkant van een vrachtauto op bestuurd door H. Cramer uit Tzummarum en kreeg bij de botsing een schedelbasisfractuur en andere verwondingen. Het jongetje was het enige kind in het gezin van de aardappelhandelaar Tj.(itte) (Aukes) de Jong.
HEPKEMA ‘s COURANT.
no. 16. 40e jaargang. Zaterdag 22-2-1913.
NIEUWSBLAD van FRIESLAND. Heerenveen – Leeuwarden.
Bij BERLIKUM was de landbouwer A. de G. met zijn knecht bezig een boom te vellen, waarbij bakker R. een handje hielp. Voor de mannen er op bedacht waren, viel de boom, en bakker R. , die zich niet zo spoedig kon verwijderen, kwam er onder terecht en werd zo ernstig gekneusd, dat hij per rijtuig naar zijn woning moest worden vervoerd. De G. brak een pols en zijn knecht kreeg een ernstige hoofdwonde.
(Bouboer A. de Groot? en bakker R.(enzema? of R.(ispens?)
FRANEKER COURANT. 22-9-2010.
Mijlpaal De Deinende Dobber.
(foto: Foarsitter André Bosma felisitearret Freerk (Klazes) Siegersma, skathâlder Frans Temme sjocht ta.)
L. C. 3-9-1858.
De Raadscommissie kunstwegen in MENALDUMADEEL zal publiek aanbesteden: Het maken van de nieuwe brug in de plaats der Munnike tille by BERLIKUM, en wel op Dinsdag den 9 September 1858 ‘s voomiddags 11 uur, ten Gemeentehuize te Menaldum, volgens aldaar ter visie liggend be stek, voorwaarden en teekening, zullende dien dag des morgens 9 uur aanwijzing in loco geschieden.
Menaldum, den 31 Augustus 1858.
K.(arst) J. Kalma,
Voorz. ad int.(erim)
..............................................................................................
L. C. 9-11-1912.
Ten gemeentehuize te Menaldum, van het vervoer van grint, puin en mac-Adam langs de wegen in 5 percelen o. a. aan D.(irk) Herrema voor fl. 0,38 per m2. (destiids wenjende Kerkstraat 302, no nûmere as Tsjerkestrjitte húsnûmer 1)
OER SNELHEDEN SPRUTSEN.
L.C. 4-9-1922. - De Gemeenterie fan Menameradiel hie harren reguliere gearkomste ......... By it omfreegjen: .......... deelde o. a. de heer Geuker mede, dat de thans voorschreven maximum snelheid voor motorrijtuigen in bebouwde kommen op 12 KM. bepaalt, ten eenenmale onvoldoende en practisch ook niet uitvoerbaar is; NIEMAND houdt er de hand aan en toch hoort men niet van processen–verbaal. Spreker stelde voor, dat te bepalen op 20 km. per uur en aan die bepaling dan ook streng de hand te houden; wat nu is voorgeschreven is onzin. De voorzitter merkte op dat de Commissie voor de Strafverordeningen indertijd ook een grootere snelheid had voorgesteld, maar dat de Raad na ampele bespreking 12 km. heeft genomen. Spreker deed de toezegging deze zaak nogmaals in de vergadering dier commissie aan de orde te zullen stellen.
L. C. 16-6-1983.
WESTERGOAWEI kostbaar door vele kunstwerken.
(De âlde dyk tusken Marsum en Boksum, de eardere Middelseedyk, krige doe deiliks al sa ‘n 3300 auto ’s op in dei te ferwurkjen)
Tocht waard (doe al) om de wei te ferlingjen fan Marsum nei BERLTSUM ta.
OMROP FRYSLÂN. 28-11-2007.
In rotonde by BERLTSUM moat dêr de gong út it ferkear oer de trochgeande dyk helje. De N 383 tusken Marsum en St. Anne hat no noch in ôfslach nei BERLTSUM, mar dy is te gefaarlik troch min sicht en de hege snelheid fan de autobestjoerders. Ek leit de ôfslach yn in bocht. De wurksumheden foar de rotonde begjinne dizze wike. Der wurdt in tydlike dyk oanlein wêrtroch it ferkear der gjin lêst fan hat.
Google Sites
Report abuse