การออกแบบโครงสร้างองค์การ
Post date: 16-Dec-2010 11:11:39
องค์ประกอบขององค์การ
องค์การแต่ละประเภทมีองค์ประกอบที่เหมือนกัน ๕ องค์ประกอบ ได้แก่
- ผู้บริหารระดับสูง (Strategic Apex)
- ผู้บริหารระดับกลาง (Middle Line)
- เจ้าหน้าที่ระดับปฏิบัติการ (Operating Core)
- ฝ่ายเสนาธิการ (Techno Structure)
- ฝ่ายสนับสนุน (Support Staff)
รูปแบบขององค์การ
มินซ์เบิร์กได้นำเสนอรูปแบบองค์การซึ่งมีความแตกต่างกันในองค์ประกอบทั้ง ๕ องค์ประกอบ ไว้ ๕ รูปแบบ ได้แก่
- The Simple Structure
- The Machine Bureaucracy
- The Professional Bureaucracy
- The Divisionalized Form
- The Adhocracy
องค์การแต่ละรูปแบบจะมีองค์ประกอบที่สำคัญแตกต่างกัน เช่น องค์การแบบเรียบง่าย ส่วนที่เป็นหัวใจสำคัญคือ ผู้บริหารระดับสูง เนื่องจากเป็นทั้งผู้กำหนดทิศทาง ควบคุมการทำงาน ประสานงาน และในบางครั้งก็ต้องลงมือทำงานบางอย่างด้วย องค์การระบบราชการแบบเครื่องจักรกล จะมีมาตรฐานการทำงานเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด องค์ประกอบที่เป็นหัวใจจึงเป็นฝ่ายเสนาธิการซึ่งมีหน้าที่ในการกำหนดมาตรฐานต่างๆ ให้กับองค์การ เป็นต้น
องค์การแบบเรียบง่ายจะเหมาะกับองค์การขนาดเล็กซึ่งอาจจะเล็กเนื่องจากพึ่งจะก่อตั้งใหม่ แต่เมื่อองค์การเริ่มมีการเติบโต มีพนักงานมากขึ้น ทำให้องค์การมีความซับซ้อนมากขึ้น จึงเริ่มใช้รูปแบบระบบราชการ ซึ่งจะใช้รูปแบบระบบราชการแบบไหน ขึ้นอยู่กับลักษณะงาน หากเป็นงานทั่วไปที่ไม่ต้องใช้ความชำนาญเฉพาะด้าน ให้ใช้รูปแบบระบบราชการแบบเครื่องจักร แต่หากลักษณะงานเป็นงานที่ต้องอาศัยความชำนาญเฉพาะด้านสูง เช่น หมอ พยาบาล วิศวกร บัญชี กฎหมาย ให้ใช้ระบบราชการแบบวิชาชีพ เมื่อองค์การขยายใหญ่มากๆ อาจมีการแบ่งเป็นหน่วยงานย่อยๆ ที่ได้รับการกระจายอำนาจให้บริหารจัดการตัวเองได้ จะเริ่มเปลี่ยนเป็นรูปแบบองค์การแบบสาขา เช่น บริษัทลูกในกลุ่มบริษัทแม่ หรือ กรมในกระทรวง เป็นต้น สำหรับในกรณีที่มีภารกิจพิเศษ หรือมีงานที่เป็นโครงการเฉพาะกิจ ซึ่งมีระยะเวลาจำกัดที่ชัดเจนและต้องอาศัยคนที่มีความรู้ความชำนาญในการทำงานนั้นๆ อาจตั้งองค์การแบบโครงการขึ้นมาทำโครงการนั้นเป็นพิเศษได้ และเมื่อโครงการนั้นสำเร็จแล้ว จึงสลายองค์การแบบโครงการไป