Uean te Atua

    Te taeka ae 'Uean te Atua' e kabwaraaki n te taetae n I-Matang bwa te "Kingdom of God', ae nanona raoi bwa Uean te Atua bon kauarerekean te taeka ae Abanuean te Atua. Ao kab'araan te 'Kingdom' ke 'Abanuea' bon te aba ae e tautaekanaki i roun temanna te uea (king). Ao aaba ke 'kingdoms' bon iai kaaina botanaomata aika a kukurei ni tautaekanaki i roun aia uea. Ngkana iai te botanaomata ao e na iai te uea: akea te botanaomata, akea te uea. Tao iai aika a uea ma akea aia botanaomata? Bon akea..

E Ngaa Abanuean Te Atua?

    Ngke a mwiokaki Ana Reirei (disciples) Iesu bwa ana taetaekinna te euangkerio ae raoiroi are rongorongon Uean te Atua ao e oti ikai bwa akea, ke e tuai n tei Uean te Atua n te tai arei, ao bon akea rongorongona teutana bwa tao e a tia n tei n taai akai tao i aon Ierutarem, ke i Room, i Ingiran, ke i aon Amerika. Ao iai aaro ni Kiritian aika a taekinna bwa ko a rin n Uean te Atua ngkana ko butim'aea Kristo bwa am Tia Kamaiu. E ngaa ma ngaa aika a tia ni 'butimwaea' Kristo ma ti bon nooria bwa a bon mena i aan tautaekan abaia. E bon teretere n te B'aibara bwa n Abanuean te Atua ao Iesu E na toka n kaintokanuean Ana Tautaeka te Atua. Iai te aba ke te Tautaeka i aon te aonaaba ae e nooraki bwa e kairaki iroun Iesu, ngkai, n taai aikai? Bon akea!

    Te taeka are e reireiniira Iesu bwa ti na mwanewea n taai nako n ara tataro are e kangai:"E na Roko Ueam" e bon kaotia bwa akea rabatan Uean te Atua i aon te aonaaba moa ngkai bwa e tuai n 'roko'.

    Ti na kitana moa aei.

Ma antai te 'Uea' i aon te Aonaaba ngkai?

    Ngkana ti uringa rongrongon karikaia anera ao ti na uringa Rutibeero are e katokaaki bauna bwa te Uea i aon te Aonaaba aio. Ao tao e bon kakoauaaki bwa ngkana e raoiroi te tia kairiirii n te aba teuana, ao a na mwengaraoi ana botanaomata, ao ngkana e aki raoiroi te tia kairiiirii ao a na bon aki mwengaraoi ana botanaomata. Ao ti warekia bwa e kaitara teuae Rutibeero, nakon te Atua, ao i bukin aei ao e a 'karenakoaki' nako aon te aonaaba ao e a katokaaki arana ae Tatan - te tia kaaitara. E mamanaia kaain te aonaaba (Te Kaotioti 12:9), mai i roun Nei Ewa ni karokoa ngaira n taai aikai. E kataia naba n mamanaa Iesu bwa ngkana e neboia ao e na karika Iesu bwa temanna naba te uea i rarikna i aon te aonaaba. Ti a ataa motin te rongorongo bwa e bon aki kan katorobubua Iesu nakon Tatan. Ikai ao e oti bwa Iesu e ataia naba bwa Tatan bon 'Uean' te aonaaba, ma E aki kan neboia. Ao ngaira aomata n taai aikai? Ti bon neboa Tatan bwa ara 'uea' bwa ti mataiakinna te bwai are e aki mataiakinna Iesu - te maiu ni kaubwai. E oti n te rongorongo aio bwa Tatan bon uean te aonaaba ngkai -man mwaain rikin Atam ni karokoa ngaira n taai aikai. Ao e na bon uea Tatan i aon te aonaaba  ni karokoa te tai are e a manga 'roko' Iesu bwa E na anaa kaintokanuean aonaaba mai iroun Tatan.

Antai te Atua ao aekara Ueana?

    Ti ataia bwa iai te Atua (te Tama), ao te Atua te  'Taeka' (te Nati), ao te Tamnei ae [Tabu] are bon M'aakaia, ke Korakoraia, ke te Bauwa (Power) are a kakoroi bukin bwaai ni kabane. Iai te Tama ao iai te Nati are e kaotia bwa iai te utu (family). Iai te Tama ae atuun te mwenga ao ai kaain mwengana - buuna ma natina. Ae nanona bwa Uean te Atua e na bon tararuaaki i roun te utu ae te Atua (God family) - te Atua te Tama ma buuna ae Ana Ekaretia te Atua (Church of God), ma natiia ae Iesu, te karimoa, ao Kristian ni kabaneia ao naake a tibwa kakoauaa Iesu. Eng, e mwakoro n te 'Kaotioti' bwa ti na riki bwa natin te Atua - ao n aron kaain te utu teuana aika kinaaki man aran aia karo - ti na kinaaki naba ao n aranaki bwa Atua.

    E aera?

    E na koaua aei?

Ao kaaina?

    Ngkoe ao ngai ao botanaomata ni kabaneia mai i roun Atam nikarokoa ngaira n taai aikai, ti na bane ni weteaki i roun te Atua - iai aika a na moan weteaki, ao iai aika a na reke n te kauoua ni wewete, ao nikirara ti na weteaki rimwi. N tain te kabanea ni wewete aio ao are ti na 'akawaaki' nakon Uean te Atua. Ma, tii ngkana ti kariaia. Tii ngkana ti butimaea Iesu mani kakoauaa bwa natin te Atua, ara Tia kamaiu ao ara Uea, ao ngkanne ti a konaa n reke bwa kaain Uean te Atua. E taekinaki n te B'aibara bwa ti na riki bwa natin te Atua - ti na rin n te utu n Atua - ti na riki bwa Atua naba ngaira. E kimwareirei te rongorongo aei ke e aki? Eng, ana Utu te Atua, ngkai moa, bon tii te Atua te Tama ao te Atua te Nati, ma e a kaan te tai are ti na bane n riki bwa NATIN te Atua.

    Ao n ai aron utu ni kabane ae iai atuun te mwenga bwa te tama, angaataina are buuna, ao ai natiia, ao ai aron Ana Utu te Atua: iai Te Atua te Tama, 'buuna' ke angataina ae Ana Ekaretia te Atua-naake aika ana moan weteaki, ao 'natiia' - Kristian aika a teimatoa n onimakina Iesu - kaain te kauoua ni wewete. Naake taian kabane ni karinaki nakon ana Utu te Atua bon naake aika a bon tuai n ongo rongrongon Iesu ma Ana euangkerio. Ana reireinaki rongrongon Iesu ma Ana euangkerio, ao Ana Tua te Atua, ao ngkana a butimaea ao a na rin n Ana Utu te Atua. Ngkana a aki ao 'akea ae e na uringngiia'. Ti na bon bane n anganaki ara tai ni kaotaa ara onimaki i roun Iesu - iai ngkai ao iai rimwii. Ma ti na uringnga bwa E bon karikiira te Atua bwa ti na kaaina ana Utu - NGAIRA NI KABANEIRA NAKO - E aki inanonano te Atua!

E Tuai n Tei Uean te Atua i aon te Aba

    N aron are ti nooria i eta, e kaotaki bwa e tuai n tei Uean te Atua ngkai, ke e tuai n roko Uean te Atua nakon te aonaaba. Bwa ngke tao e a tia n tei rabatana i aon te aba ao tao e a kaainaki i rouia antai? Ao a taku tabemwaang bwa e a mena i roum Uean te Atua ngkana ko a tia ni manga ''bungiaki kaua' (born-again). E na kanga n mena i nanom ana Utu te Atua?

    Boton raoi ara onimaki ngaira Kristian bon manga okin Iesu. "N na nako, ao N na manga oki", e taku Iesu. E aki oki ba tao e na noora aron maiura bwa ti uara. E na oki bwa E na anaa te kaintokanuea are i roun Tatan bwa E na kaoka  (restore) Uean te Atua are e kamaunaaki ngkoa i roun Tatan.

Ana Tautaeka te Atua

    Taabo ake a maeka iai botanaomata ao a bon kainanoa tuua (laws) tabeua bwa ana maiu raoi ao n aki mwengabuaka i rouia raoia n aomata. Ana tangiraki tuua ibukin te mweenga, tuua ibukin te kaawa, ao tuaa ibukin te aba. Ao n te tai are a tei tuua ao e a tei naba te Tautaeka (Government) bwa ngaia are e na kamatoai tuua akanne.

    Ngkana e a roko Uean te Atua - ngkana e a kateaki iaon te aba- ao e na kabutaki i rouia kaain ana Tautaeka te Atua. Antai kaain te Tautaeka aio? E aki ataaki, ma Aberaam e 'nakonako' ma te Atua. Tawita bon iai ana 'work experience' i bukin kairan te botanaomata. Ana Reirei (disciples) Iesu ao Bauro bon tabeman aika ataa raoi nanon ma ana kaataninga te Atua. A konaa n kairiirii aomata aikai bwa, a bon ataa Ana Tua te Atua.

Ana Tua te Atua

    Ngkana e roko Uean te Atua ao e na tei Ana Tautaeka. Ao n ai aron tautaeka ni kabane are iai aia tua bwa e na iai te rau nakoia aomata, ao bon iai naba ana tua te Atua i bukiia Ana botanaomata aika ana maeka n Ueana. A aki boou Ana tua aikai bwa tao e na karika te mangaongao ke te aki ota i rouia aomata. Bon tuua aika a bon rikirake iai kaain te aonaaba man moan Karikani B'ai. A aki iruaa iai aomata ni kabane bwa ti bon anganaki tuua aikai onoua tabun te ngaa (6,000) te ririki n nako, bwa ti na kamatea i nanora ao ni irira nanoia. E a kaman kaotaki tuua aikai nakon Atam ma Nei Ewa (ti ata aei bwa e mwakoro bwa natiia temanna e 'eti' [righteous] aron maiuna i matan te Atua), ao aua tabun te ngaa te ririki n nako ao e kaotaki tuua naba aikai nakoia kaain Iteraera rinanon Mote, ao uoua te ngaa (2,000) te ririki n nako ao e roko Iesu ni kamatoai. Tuua aikai a aki uruaki ke ni kaakeaaki (not abolished). Nakon tenibwi te ririki imuiin aeraken Iesu nako 'Karawa' ao te abotoro Bwauro e bon kaira aron maiuna man tuua aikai. 

    E aki ibiibitaki Ana Tua te Atua.Tao e na raoiroi ngkai ao e a manga kaairua ningabong. Tein Ana Tua te Atua man ngke E moan anganiia taangaia Atam ma Nei Ewa ma natiia, ngke E angan Mote, ao are E tataekinna Iesu bon ngaia naba Tua akanne are ana tautaekanaki iai te botanaomata ni kabaneia n Uean te Atua. 

    Eng, tuua aikai bon Tua ake Tebwiina - Tuua n Tangira. Te moan tua nakon te kaaua a kaota aron tangiran te Atua - ti na kanga ni karinea, ni kaokoroa mai i rouia 'atua' aika a karikaki i rouia aomata, ti na neboia ao ti na maakua.  Te kanimaua nakon te katebwiina n tua a bon kaota aron tangiran raora n aomata - ko na aki mataaiakinna ana bwai, ke buuna, ko na aki kan iowawa nakoina. Aio te Tua ae e na kabongaanaki n Uean te Atua. Ara tua n aomata e boboto i aon te kan urua te tua ao teraa te rekenikai ae e na reke mai iai. Ana Tua te Atua e bon boboto i aon te tangira are akea iai te nano n kan urua te tua.

Te Kabane ni Taeka

    Ngkana e a roko Uean te Atua (n tain te Toki) ao e na kaainaki i rouia angiia botanaomata n te aonaaba, ao ti na tararuaaki i roun te tautaeka ae tii teuana ae ana Tautaeka te Atua, are e bon atuunaki i roun Iesu, ao boton ana tua te Tautaeka aio bon Tuua ake Tebwiina. Tao ti a maiu raoi ngkanne? Tao e nangi akea kangaanga nako? Akea te baki, akea te mataai, akea te aoraki, e na toki kabuebuen te aonaaba, e na akea te tsunami, e na akea te mate. Ao ai teraana aron maiura ngkanne? Te wenewene i aon te bike ao te aoriori i aon te buia? Te am'amarake ao te matiu? Bon tiaki anuan te Atua aio bwa e koreaki bwa bon taan m'am'akuri te Atua.Ti na bon katootoonga maiun Atuara bwa bon taan kariki bwai Ngaiia. Ngkana tia rin n ana Utu te Atua, ao ti na bokiia n tararuaa te karawa (universe) ae akea tokina ma bwaina ni kabane. Buraneti i karawa (biron ma birion mwaitiia) a bon katootoonga tein te aonaaba ngkoa are e urubekebeke (Kaikani B'ai 1:2) man akea kaaina - kanga aron tein ara namakaina. Ara mwakuri, n te maiu arei, n te aonaaba ningabong, ti na katamaroai, ma n katikiraoi ao ni kateimatoai maiun bwaai i aon te aonaaba ma karawa ni kabaneia. Ao aio bon ana kaantaninga te Atua i bukira aomata ngke a karikiira.

    Ti na kamoamoa te Atua ao n neneboia n aki tootoki ngkai e karikiira bwa ti na kaaina ana UTU.

Appendix 1:

Karawa (Universe) - Buburana ao Kanoana

Ngkana ti taraa karawa n te tairiki teuana ao tina noori itoi aika nangi mwaiti are tabetai ti bon konaa ni warekii mwaitia ake ti konaa n noorii. E kanga aron ake ti aki noorii? Te B'aibara e kabotaua mwaitin itoi i karawa kanga mwaitin te bike are i mataniwiin taari. Tao mirion ma mirion? Ke birion ma birion? Eng, akea ae e ataa mwaitin itoi i karawa, ke mwaitin te bike i taari, ma tii Teuare e karikiia. Ma, man muin aia kakae scientists ao tia ataia bwa e boni mwaiti ma e riaon ara kaantaninga.

Teraa ngkanne kanoan karawa?

Man aia rongorongo scientists ao ti ataia bwa itoi (stars) bon buraneti aika a ura n aiaron ara taai (sun). Ae nanona bwa mwaitin te itoi ae ko nooria n te tairiki teuana ao anne bon mwaitin taai ake ko noori. N te tairiki teuana are e aki oti iai namakaina ao kona bon mimii n mwaitin itoi i karawa. Ao kona konaa naba n noora te oota ae baninin are e aranaki irouiia ara ikawai bwa "Aiabu". Te oota ae e aninin aio e bon riki man ootan mirion ma mirion itoi ke taai. Aran Aiabu irouiia I-matang bon te "Milky Way" bwa bukina bwa te baninin n oota aio e katotoonga te miriki ae e baro ae e katakananaa nangini karawa.

Te Tiora Tititem (Solar System)

Te tiora tititem bon te ara ae e katokaaki nakon ikotaki n buraneti aika a ibobooka taai (sun) ke te itoi ae tii teuana.

N ara tiora tititem are e mena iai te aonaaba (earth) ao ara aonaaba e ibobooka ara taai ma uaniua riki buraneti. Ae nanona bwa n ara tiora tititem ao bon 9 buraneti aika a kaotaaki iroun taai ae tii teuana.

    .