Moan karikan bwaai ni kabane - rikin te aonaaba ma karawa ao bwaai ni kabane i nanoia - a bon aki riki man te man ae moan te uarereke (n aron aia koaua Tiaintiti - Scientists) ma a bon karikaki (created - n aron ara koaua ngaira Kristian).. Iai te 'Bauwa' (Power) ae e karikii bwaai ni kabaneia are n ara koaua ngaira Kiritian ana 'bauwa' te Atua. E nangi kinaaki te tiaintiti ae Charles Darwin n ana koaua bwa aongkoa rikira ngaira aomata e bon moanaki mai i roun te man are te kabanea ni uarereke (amoeba) nakon te ika, ao are e a manga reke 'nakonakona' i aon te aba ni karokoa e a riki bwa te eebe ao n tokin te tai e a riki bwa te aomata. Ma tao e na reiti nako riki te bibitaki aio? Tao mai i roura aomata ao tao ti na ibitaki nakon te aekani man teuana? E aki ataia Darwin bwa e na toki iaa, ao are a aki ataia aomata bwa bon i mwaain matena ao e taku Darwin bwa e a nanokoraki n i mwuin ana ukouke ao e a bon aki ataa raoi koauan rikiia aomata. Ana taeka Darwin aio e bon aki koreaki i nanon ana boki are e kabonganaaki i rouia ataein te reirei n aaba nako - ae nanona bwa te aonaaba e kamateb'aia te koaua ae tiaki raoi te koaua. Tao ti bane ni mamanaaki? Ma ngkana bon Kristian ni koaua ngaira ao ti na bon tei matoa n ara koaua are iai ae e karikiira. Ao aei raoi boton ara koaua ngaira Kristian bwa iai te Tia Kairiki Bwai (there is a Creator).
Ti na Moanna Mai Moana
Ti na teirakeia mai moana - tiaki man te boki ae Karikan Bwai 1:1 (E karika karawa ma aonaaba te Atua ....), ma man te Nu-Tetemanti n ana boki Ioane mwakoro 1 ao kibuna1: "ngke e tuai ni karikaki bwaai, ao bon iai te 'Taeka', ao E mena te Taeka i roun te Atua, ao bon te Atua te Taeka."
Te mwakoro n taeka ae te 'Taeka' e reke man te taetae n I-Kiriiki (Greek) ae te "Logos", ao nanona bon te "Tia Taetae" - ao te Tia Taetae E mena i roun te Atua, ao te Tia Taetae bon te Atua naba.
E kaotaki ikai bwa uoman te Atua - te Tia Taetae, ao te Atua.
N te tai anne ao bon akea bwaai. Akea rabatan te unibweeti (universe). Akea rabatan te aonaaba; akea taai, buraaneti, ao teraa riki. Bon akea rabatan ara karaekitii (galaxy) ma mirion ma mirion karaekitii are ti ataia ngkai. Bon akea te bwai ae e a tia n karikaki n te tai anne.
Ma iai te Atua ao te 'Taeka'.
Ao tao teraana are A kakaraoia ke ni iangoia n taai akanne? (Tao birion ma birion te ririki n nako) Tao ti na konaa ni kaangai bwa e a otinako muin Aia iango bwa A na kariki bwai. Aia iango teuana bon kanoan Ana Kainibaere Te Atua Ibukira Ni kabaneira.
Man taian karaki man te B'aibara ao ti ataia bwa Aia iango teuana bwa Ana karika karawa ma aonaaba ao e na iai kanoaia.
Ao ti na konaa ni taekinna ikai bwa te Atua ao te Taeka bon Taan Kariki Bwai. Aia mwakuri bon te kariki bwai. Aia taarena te kariki bwai. Kaanga n ai arora ae ti bon tannako ma ara mwakuri, ara taarena, rabakaura. Ma te Atua ao te Taeka aia mwakuri bon te kariki bwai. Imwiin te tai ae maan n iango ao ngke e a bwanin raoi Aia tamnei ao A teirakea Aia kariki bwai.
A MOAN KARIKAKI ANERA
A mwaiti Kristian a aki ataa te koaua aio bwa i mwaain karikan karawa ao aonaaba ao a karikaki moa anera. Ti konaa n wareka koauana n te B'aibara.
Tao i nanon ami wareware n te B'aibara ao kam na uringnga Ana marooroo te Atua ma Iobi. E titirakinna Iobi te Atua ni kaangai:"Ko mena iaa ngke I kawenea bouan te aonaabaa ..... ao a takaarua ma te kimwareirei 'natin te Atua'? (Iobi 38:4-7). E aera? Ngke e a tibwa kaweneaki bouan te aonaaba ao anera a matakuakinna karaoana. Ae nanona bwa iai anera i mwaain karikan te aonaaba....'natin te Atua' a mena i rarikina ao a takaarua ma te kimwareirei ngke e kaweneaki bouan te aonaaba. Bukina bwa ti bon tuai ni karikaki ngaira aomata n te tai aane ao 'natin te Atua' ae koreaki ikai bon taekaia anera. Ti na uringnga bwa a bon aki kona n riki bwa natin raoi te Atua kioina bwa a bon karikaki - a aki bungiaki, ao a bon aki kona ni 'bungiaki-kaua' nakon ana Utu te Atua.
E aera ngkai a takaarua ma te kim'areirei taian anera? Bwa e a reke neia ni maeka! Te Atua E karika te aonaaba bwa a na maeka iai moa anera, tiaki aomata. E karaoaki aei i mwaaia karikaia aomata, tao nakon mirion ke birion ririki n nako.
A katukaki anera (Rutibeero man tabeman raon n anera) i aon te aonaaba bwa ana tararuaia, ana katamaroaa, ana karikirakea n te aro ae raoiroi. Aane oin tabeia are a karikaki nako iai. Ana buoka te Atua n tararuaa Ana karawa (universe), n reitaki ma te aonaaba (earth). Ao ana karekea naba te nanorinano n karaoi tabeia are a mwiokoaki iai. Ngke a karikaki anera ao a aki karikaki ma te iango ae raoiroi. A aki karikaki kanga aron te 'robot' are a aki konaa n iango, ke n konaa n rinea karaoakin te bwai ae raoiroi ke ae e buaakaka. A karikaki anera bwa ana konaa n karekea naba irouia aron ana iango te Atua - ae te eti, te raoiroi, te tangira.
.Ngke e a tia ni karikaki te aonaaba ao te Atua E rinea Rutibeero bwa e na taraa Ana Tautaeka te Atua i aon te aonaaba. Rutibeero bon temanna i bukoia teniman anera ake angaatai te Atua. E koreaki n te Boki bwa e bon roko raoi karikan Rutibeero (Etekia 28:14-15). E a tia n tekateka irarikin Ana Kaintokaniuea te Atua. E reireinaki i roun te Atua. E karaoa ana kataneiai i roun te Atua, ao imwiina e a kanakoaki bwa e na taraa ana Tautaeka te Atua i aon te aonaaba. Eng, bon iai te Tautaeka n taai akekei ao Rutibeero e katokaaki n kaintokanuean ana Tautaeka te Atua i aon te aonaaba. Aei bon mwiokoana mai i roun te Atua.
Ma teraa ae e riki? A manga kan aekaanako te Atua!
Ao are ti bon ataia, e rin te buakaka i roun Rutibeero ao i muina e manga kaririia raona n anera ake i aon te aonaaba, n aron are ti warekia n te B'aibara. E aki rauaki Rutibeero n ana kaintokanuea are i aon te aba . E tangiria bwa e na rietaata riki nakoia anera ao te Atua (Itaia 14:13-14). Ngke e a tia n anaa nanoia ana anera i nanon te tai ae nangi maan ao e kiitanna te aonaaba ma raona bwa ana ekaanako te Atua, ma a anaaki ni karenakoaki nakon neia are a moan katukaki iai - te aonaaba (Etekia 28:14). Ao man te tai aane ao Rutibeero e a bon tiku bwa 'Uean' te Aonaaba ni ngkarokoa ngkai.
TE MOAN KARIKI BWAI - te moan aonaaba
Tao e boou te koaua aio nakoim, ngkoe, te tia wareware ma iangoia moa i mwaain ae ko 'shut down'. Man otara mai i eta ao a karikaki moa anera ao i muina e a tibwa karikaki te aonaaba (ma karawa)
E taekinaki n te B'aibara bwa ngke E taraa muin Ana kariki bwai te Atua ao E nooria bwa e RAOIROI! A bane n raoiroi Ana kariki bwai te Atua. E nangi teretere aei n Ana kariki bwai i nanon onoua te bong are e mwakoro n te boki ae 'Karikani B'ai'. I muin Ana kariki bwai ni katoa bong ao E taraa mwiina ao E nooria bwa e raoiroi. N ngkana ti karaua ni iangoia ao ti riai ni kakoauaa bwa ni kabane Ana kariki bwai te Atua a bane ni raoiroi. Akea ae tao e na rootaki n te buakaka teutana. Ane aron aia kariki bwai - A RAOIROI MAN TAMAROA MAN BOIARARA!
Ti a ataia bwa iai anera ngke e moan karikaki karawa ao te aonaaba. Ti warekia naba bwa Rutibeero e toka n te kaintokanuea n Ana Tautaeka te Atua i aon te aonaaba. Uringnga bwa a tuai ni karikaki aomata n te taai anne. Ao n ana tai ni uea Rutibeero i aon te aonaaba ao e rin i rouna te iango are e aki rauaki n tii te kaintokanuea i aonaaba ma e tangira naba Ana Kaintokanuea te Atua are i Karawa. Ma i bukin kaitaraan ao n ekaanakon te Atua ao Rutibeero e na tangira buokana. E aki koreaki n te B'aibara ma ti bon konaa ni kakoauaa bwa ngkana e na kataia n anaa nanoia anera ake tao mirion ma mirion mwaitiia e na bon maan naba te tai are e na anaia ni kawara temanna ma temanna n anaa nanona. Tao e bubua, ke e ngaa, ke mirion te ririki, ti aki ataia ma bon te tai ae e maan. N te tai aei ao e bon tamaroa aon te aba ma bwaina nako. Ma i muin konaakina are a karenakoaki Rutibeero ma raona n anera nako aon te aba ao e a ibitaki aran Rutibeero -te itoi ni ngaina - nakon Tatan, ao ana anera nakon 'taimonio'. E ibitaki araia ao e ibitaki naba anuaia nakon are e buakaka ao ikai are e a moana n teirake keerikaakin raoiroin ma tamaroan te aonaaba ni karokoa are e nooraki bwa e a "urubekebeke (formless) - e tuai ni baireaki kanoana (empty), ao e roo (darkness) aona" (Karikani B'ai 1:1 (KCB) - noora taekana n B'aibara n I-Matang).
Ma antai moa ana bwai te roo?
E tiku n arona aei te aonaaba? N roo aona? E bon aki. Ko ataia bwa iai te kauoua ni kariki b'ai?
click i aon te atuu anne i nano.