پەیڤێت شوین وجهان
ئەڤ رەنگە پەیڤ دهێنە جوینکرن دبن جورێ هەڤدژان وهەر وەسان هندەک دهێن بو نیشاندانا پیاڤا چوونێ ژجهەکی بو یێ دی چ دەسرا یان دبنرا یان ژلایەکی بو یێ دی ژشوینا دەستپێکێ بو جهەکێ تایبەت وەک پێزانین بو وی کەسێ بەرانبەر.
١- ئەرڤرازی، نشیڤی - نزول، صعود - ascent descending
گوتن: هەر ئەرڤرازیەکێ، سەر نشیڤیەکا ددیفرا دهێت
٢- بلند، نزم - عَالٍ، وَاطِئ - low high
گوتن: یێ بلند دفریت، دێ نزم کەڤیت
٣- بەر، پشت - وَجْه، ظَهْر - back face
گوتن: نیسکە، نە بەرە نە پشت
٤- بەردا، پشتدا - من أمام من وراء - from front to back
هەڤۆک: تو چ دبەردا بچیت یان پشتدا بچی رێک دچیتە گوندی
٥- بەراهی، دویماهی - بِدَايَة، نهاية - beginning ending
گوتن: تو نە یێ بەراهیێ بە ونە یێ دویماهیێ
٦- بەری، پشتی - قَبْلَ، بَعْدَ - after before
گوتن: بەری پێنگاڤا خۆ پاڤێژی، بلا پشتی ل بیرا تەبیت
٧- پێش، پاش - أَمَامَ، وَرَاء - behind in front of
گوتن: فلانکەس یێ پێش وپاشە
٨- پێهەل، پێدا - دُونَ، أَدْنَاهُ - hereinbelow below
هەڤۆک: ژڤی توخیبی پێهەل بو منە، ژوی پێدا بو تەیە
٩- پەحن، خر - مُسَطَّح، مُدَوَّر - flat round
سەرێ ئازادی یێ پەحنە بەلێ یێ برایێ وی یێ خرە
١٠- پەر، نیڤ - طرف، وسط - middle side
شەرەک چێبوو ل پەرێ باژێری پاشی ڤەدا چووبوو نیڤێ
١١- تەنگ فرەهـ - ضيق واسع - narrow wide
هەڤۆک: لەشکەر ژگەلیێ تەنگ دەرکەتن وکەتنە دەشتا فرەهـ
١٢- درێژ، کورت - طويل، قصير - long short
هەڤۆک: ڤێ دارا درێژ پیچەکێ کورت کە
١٣- دەر، ژور - خارج، داخل - outside inside
هەڤۆک: تە دڤێت ب مینە ل دەر یان ژی هەرە ژور
١٤- راست، چەپ - يمين، يسار - right left
هەڤۆک: تیر ڤێ کەڤتن راست وچەپ
١٥- رەخ، نیڤ – حافة، وسط - middle edge
هەڤۆک: من گولە ل رەخیدا وتە ل نیڤێدا
١٦- ژوری، ژێری - عُليا، سفلى - upper lower
گوتن: ئەگەر تە تایێ ژوری گرت یێ ژێری ژی بەرنەدە
١٧- ژێهەل، ژوردا - صعودا، نزولا - downward upward
هەڤۆک: چوون بو ژێهەل ئیزاترە ژچوونا ژوردا
١٨- سینگ، پشت - إلى الأمام، إلى الخلف - backwards forward
گوتن: خەلک سینگ سینگ دهێن وتو پشت وپشت دچی
١٩- سلال، خوارێ - أعلى، أسفل - top bottom
گوتن: مە تو ل سلال ژی یا دیتی و ل خارێ ژی
٢٠- فرەهـ، تەنگ - واسع ضيق - wide narrow
هەڤۆک: ئەڤ بانیا بەر گوندی یا فرەهە بەلێ گەلی زورێ تەنگە
٢١- ڤێدا، پێدا - هنا، فما دون - here and below
هەڤۆک: ڤێدا هەرە، پاشی پێدا وەرە
٢٢- ڤێرا، ڤێدا - نحو، بإتجاه - towards, in the direction of
هەڤۆک: بهارا عەرەبی ڤێرا هات وەکی ئاگری ڤێدا چوو
٢٣- ڤێهەل، ژێهەل - صعودا، نزولا - downward upward
هەڤۆک: چ ژێهەلی دبێ ڤێهەلی نینن
٢٤- کورت شور - متدلي قصير - short drooping
گوتن: مە کراسێ شور بو تە کەردکر دەرکەت کورت
٢٥- کنار، ناڤ - حافة، منتصف - mid edge
هەڤۆک: دەما تو ژ کناری ریباری دەربازبووی دێ کەڤیە ناڤا وی
٢٦- گوپیتک، بەردانک - قمّة، قعر - top bottom
هەڤۆک: ئەو ژگوپیتکا دارێ کەت حەتا گەهشتیە بەردانکا نهالێ
٢٧- نزار، بەروژ - ضد الشمس، مقابل الشمس - against the sun, facing the sun
هەڤۆک: مالا مە دکەڤیتە نزاری، بەلێ یێ هەوە یێ ل بەروژی
٢٨- هنداڤ دانگ - فوق أسفل - down over
هەڤۆک: سەحکێ بالندێ ل هنداڤ مە چوو ل دانگ مەدا دادا خارێ
٢٩- هێڤە، وێڤە - من هنا، هناك - over there hence
هەڤۆک: تو هێڤە بچی یان وێڤە بچی دێ هەر هێیە بەر دەستێ من
دگەل پەیڤا (سەر):
٣٠- سەر، بن - فوق، تحت - up down
گوتن: یێ ل بن رستێ دبێژیت تە یێ ل سەر رستێ حنیر حنێرا منە
٣١- سەراڤ، بناڤ - مقدمة، مؤخرة – back front
هەڤۆک: ژسەراڤا گوندی حەتا بناڤێ هەمی داروبارن
٣٢- سەرئەڤراز، سەرنشیڤ - نحو الأعلى في الأسفل - underneath upward
هەڤۆک: ئەز دێ سەرئەڤراز چم وتو سەرنشیڤ هەرە
٣٣- سەرا، بنرا - فوقها، أسفلها - above below
هەڤۆک: ئەڤە پرە، تە دڤێت دسەرا هەرە یان ژی دبنرا
٣٤- سەردا، بەردا - من الأعلى ما دونها - from above to below
هەڤۆک: هندی چاڤێت تە قەترەکەن سەردا چیانە ود بەردا دەشتە
٣٥- سەرکەت، داکەت - إلى الأعلى نحو الأسفل - lowermost upmost
هەڤۆک: سەرکەتنا چیان نەخوشترە ژداکەتنێ
٢٠٢٥ - ئەحمەد عەلی حەسەن