تشت وکەرستە

تشت وکەرستە کەڤن ونوی

ناڤێت تشت وئامیرەتان بەراورد دگەل یێت عەرەبی وئنگلیزی دگەل واتە ورامان ومەبەستان، هەر وەسا دگەل رستەکێ بو رونکرنێ ب هەر سێ زمانان ئەوێت کەڤن ونوی دهێنە ب کار ئینان چ ل ناڤ مالا یان دکاریدا ل هەمی شوپ وجهێت شول وکاری. ئەون یێت باب وباپێرێت مە ب دەست خوڤە ئیناین چ ب کڕین یان وان بدەستێت دخو چێکرین، بدەستێت وان کەسێت شارەزا وصنعەتکار، ئەو کەسێت دژیاین ل دەڤەرێت کوردستانێ چ موسلمان، مەسیحی، جوی یان ئیزیدی. خرا پێگڤە ئەڤە یێت دئیناینە بەردەستێت وان کەسان یێ وان ب کاردهینن. پترین ژڤان نەماینە دکاریدا یان کارێ وان یێ کێمڤە بوی چنکی تشتێت بساناهی تر ونویتر جهێ وانێ گرتی. ئەز حەزدکەم ڤان ببارێزم وەک پەیڤ دناڤ فەرهەنگا زمانیدا بو پاشە رۆژێ ئو نەهێنە بەرزەکرن وژبیربرن.

هەڤوک وپەیڤ وواتە

١- ئاغلەویک: مقلاة

ئامانەکە بارا پتر یێ ب دەستکە یان ب چمبلکە بو قەلاندنا زادی وگەلەک تشتان ب وی رەنگی.

ئاغلەویک : سێلبرێژک : : pan: skillet: frying pan مقلاة: وعاء: طاسة

The meat is sizzling in the pan

يحترق اللحم في المقلاة

گوشتێ دسوژیت دئاغلەویکێدا

She served the potatoes right out of the skillet

قدمت البطاطا من المقلاة مباشرة

وێ پتات ئینان ژسێلبرێژکێ ئێکسەر

٢- نارگیلە : narghile: hookah: نارجيلة:أرجيلة:شيشة

ئەڤ ئامیرەتە ب کاردهێت بو کێشانێ.

They sat together and smoke the narghile

جلسوا معاً ودخنوا النارجيلة

پێگڤە روینشتن ونارگیلە کێشان

٣- ئاڤتەزینگ:refrigerator : ثلاجة

ئەو جهە یێ تشتا وەک: فێقی، زەرزەواتی، خارنێ، دەرمانا، ئاڤێ دپارێزیت ژخرابونێ وتەزیدکەت.

We keep most our food in the refrigerator.

نحفظ معظم طعامنا في الثلاجة.

ئەم زۆربەی زادێ خو دکەینە د ئاڤتەزینکێدا.

٤- سوپە: کوچک: تەباخ: stove: مدفأة

ئەو ئامیرەتە یان جهە یێ ب ئاگر بو چێکرنا خارن وزادی وچەند تشتێت دی

She put a kettle on the stove.

وضعت الغلاية على المدفأة.

وێ چایدانک دانە سەر سوپێ.

٥- تەنیر: oven, kiln, furnace: التنور

دهێتە چێکرن ژئاخا سۆر، ژسەرڤە ێێ تەنگە ئو ژبنی یێ فرەهە، سەوک وکادە وگەلەک تشتێت دی تێدا دهێنە چیکرن.

٦- کوچک: hearth, fireplace: الموقد

جهێ ئاگری یە، دهێتە چێکرن وەک نالێ ژئاخ وبەرا چێدکەن دا سێل وقازنک بکەڤتە سەر بو نان پەحتنێ وزاد لێنانێ وگەلەک کارێت دی.

My mother looked at the fire on the hearth.

نظرت والدتي الى نار الموقد.

دایکا من سەحکرە ئاگرێ کوچکی.

٧- سێل: baking tin, bread tin: الصاج

پلێتەکا ئاسنی یان پیلای یە، یێ رەش وگرۆڤرە و قۆرە ژناڤدا ئو ژدەرڤە یێ پفە وقوسە دا نان لێ بێتە وەرگێران بساناهی. هەمی رەنگێت نانی ل سەر دهێنە پەحتن.

His sister put the baking tin on the hearth.

وضعت أخته الصاج على الموقد.

خویشکا وی سێل دانا سەر کوچکی.

٨- ئوتی : iron : مكواة

ئامیرەتەکە ب کاردهێت بو ئوتیکرنا چلکێت شویشتی وتێکچوی

I burned my fingers on a hot iron.

من تبلێت خو سوتن ب ئوتیێ گەرم.

٩- چاپکەر: پرنتەر: : - printer آلة طباعة

مەکینەکا ب کارەبێ کاردکەت بو چاپکرنا نڤێسینا ل سەرکاغزێ.

The printer needs paper.

الآلة الطابعة بحاجة للأوراق.

چاپکەر پێدڤیێ کاغزایە.

١٠- گیزان: مەکینا سەرتراشینێ: razor : ماكينة حلاقة

چ گیزان یان مەکینە ب کاردهێت بو تراشینا سەر وریهان.

I cut myself with a razor.

جرحت نفسي بشفرة حلاقة.

من خو بریندارکر ب گویزانێ.

١١- داس : ax, hatchet : فأس

سەر ئاسنە وبن دارە بو قەتکرنا تاکێت دارا ئو گەلەک کارێت دی ل ناڤ چەم وبیستانا

He cut down the tree with an ax.

قطع الشجرة بالفأس.

وی دارەک بری ب داسێ.

١٢- شالوک: sickle : منجل

ئامیرەتەکێ کۆرتە بو قەتکرنا تاک وچقێت دارێت بچیک ودورینا گیای

She bought herself a sickle.

أبتاعت لنفسها منجلا

وێ بخو شالوکەک کری.

١٣- تەشی: spindle: المغزل

پارچەکا دارێ پەحنە بزمارەکا چەمیای ژسەرەکی دنیڤێدا ئو ل رەخێ دی دارەکێ زراڤ ودرێژ وسەر تیژ یێ پێڤە، بو بادان ورستنا گولولکێت هریێ وپامبی دا ببن داڤێت دەزیێ دزراڤ بو راچاندن وچیکرنا جلکان وگەلەک کارێت دی.

.The girl pricks her finger on the spindle

رفعت الفتاة اصبعها من المغزل.

کچکێ تبلا خو راکر سەر تەشیێ.

١٤- مویچنک: tweezers : الملقط

ئامیرەتەکێ بچیکە یێ دو سەرە وگرێدایە ل بنی، ژمەتالی یان باغی بو هەلکێشان ودەرئینانا مویا یان ستریا ئو هەر تشتەکێ ئاسێ دناڤ چەرمی مروڤی یان ل هەر جهەکی.

You can pull the hair with a point tweezers.

تستطيع أن تسحب الشعرة بالملقط الرفيع.

تو دشێی وی موی بکێشی ب وی مویچنکێ تیژ.

١٥- گازک: pairs of tongs : المهباش: الماشة أو الملقط

دو شێشکێت ئاسنی نە ژنیڤێ یێ چەمیایە، ئو ژهەر دو سەرا یێ پەحنە بو گرتن وراکرنا پەلێت ئاگری وتشتێت گەرم.

He used tongs for taking hold of burning coals.

أستخدم الملقط في الأمساك بالفحم المشتعل

گازک ب کارئینا بو گرتنا پەلێت رەژیێ

١٦- خەنجەر: dagger : الخنجر

خوین دەر: خەنجەرە: ئامیرەتەكێ جانیێ یە ئو شەرانە، یێ چەمیایە ژنیڤێ، هەر دو رەخ دتیژن ئو یێ بدەستکە ئو دکەنە ناڤ کاڤلانی بو پارستنا لەشی ژ برنداریێ.

.He drew his dagger and stabbed the leader

سحب خنجره وطعن القائد.

خەنجەرا خو کێشا ودرێبەری را کر

١٧- مەسین: jug: ابريق

ژفافونی یان ژپلاستیکی یە بو دەست ئاڤێ وگەلەک کارێت دی.

The jug is very heavy.

الأبريق ثقيل جداً.

ئەڤ مەسینە چەندێ گرانە.

١٨- تەلی، تەلها: trap, snare: الفخ

ژئاسنی یە بو گرتنا گیانەوەرا ل راڤ ونێچیرا.

My uncle uses traps to catch rabbits

يستخدم عمي الفخاخ لصيد الأرانب

مامێ من تەلها ڤەدەت بو گرتنا کێریشکان.

١٩- تۆر: net: الشبكة, الشرْك

ژبەندک وداڤ ودەزیا دهێتە چێکرن وراچاندن بو راڤ ونێچیران.

He put some nets on the way of animals.

وضع بعض الشباك في طريق الحيوانات

وی چەند تۆر ڤەدان ل بەر گیانەورەران

٢٠- تڤەنگ: rifle : بندقية

گول وفیشەکا دکەنە تیدا بو کوشتنێ چ مروڤ یان گیانەوەر.

The enemy was killed by a rifle.

قُتل العدو بالبندقية.

دوژمن هاتبو کوژتن ب تڤەنگێ.

٢١- تۆرا: fishnet : شبكة صيد السمك

ئەڤە تۆرا بەندکێت رستی یە بو گرتنا ماسیا دئاڤێدا.

We need some fishnet to catch fish.

نحن يحاجة لبعض الشباك لصيد السمك.

ئەم پێدڤیێ چەند تۆراینە دا ماسیا پێ بگرین.

٢٢- دەهول:دهول: drum : الطبل

ژداری وکەڤلێ پەزی یە، دو دار بولێدانێ ستویر وزراڤ، بکاردهێت بو دەهوات وشاهی یا.

This drum has a loud sound.

لهذا الطبل صوت عالٍ.

ڤێ دهولێ دەنگەکێ حێلێ هەی.

٢٣- تەڤرک: hoe, mattock, spade, shovel : مجرفة, جاروف

یێ سەر ئاسنە بو کولانا وان عەردێت گێسن نەگەهیتێ.

They use shovels to dig the earth.

يستخدمون االمجارف لحفر الأرض.

تەڤرکا ب کاردهینن بو ئەرد کێلانێ.

٢٤- ملهێبا ئاسنی: pitchfork : مذراة حديدية

دەستکێ وێ ژدارییە، ئو بنێ وێ ژ ئاسنێ چار تپلە بو کومکرنا قرشێ دەخلی ل سەر کومێ ئو ل بەر جەنجەرێ.

The farmer bought a pitchfork.

أشترى الفلاح مذراة حديدية.

جوتیاری ملهێبا ئاسنی کری.

٢٥- ملهێبا داری: winnow : مذراة خشبية

یا چێکریە ژ دارێت سپیندارێ، ئو تپلێت وێ دهاتینە گرێدان ب چەرمێ پەزی، کا وگەنمی ب ڤێ دەنە بای، دەمێ با دهێت دا دان وکا ژێک جودابن.

I want to borrow your winnow.

أود أن أستعير مذراتك الخشبية.

ئەز حەزدکەم ملهێبا تە یا داری قەرکەم.

٢٦- بێژنک: موخل: sieve: الغربال, المنخل

مازن وبچیک ژ گەلەک رەنگ وجورێت موخلکا بو پاقژکرنا وجوداکرنا گەنمی ژکایا مای وگلێش و ئاخ وبەرا ئو گەلەک تشتێت بیانی دناڤ گەنمیدا.

Where did you lose your sieve?

أين ضيعت غربالك؟

تە ل کیرێ موخلکا خو بەرزەکر؟

بو ئاگەهداری ل دەمێ داهاتو دێ هێشتا ژڤان پەیڤان هێن ب دیف ئێکڤە....

٢٦-١٠-٢٠١٨ – دهوک – ئەحمەد عەلی حەسەن

چەکێ دوسەر

ئامێرێت دژیانێ ب کاردهێن بو نەمانێ

ل دەستپێکا هەبونا مروڤان ل سەر ئەردی وان کەسانا هەولدابو بو چیکرنا ئامێر وکەرستێت چاک بو

پێشڤەبرنا ژیانا خۆ وبمینیت ساخ وزیندی ل سەر زەمینێ. ئەو تشت وکەرستە دهاتن سازکرن ب بەرا

وداران، زۆربەی وان دبچیکبون وسەر تیژبون. ئەڤ ئامێرەت ژی هاتبونە ب کارهینان بو پاراستنێ خۆ

ژدەهبان ودوژمنان. پشتی دەمکی ئەڤ ئامێرەتێت سڤک وبچیک هێدی هێدی وپیچ پیچە بونە چەک بو

کوشتنێ ونەهێلانا خەلکی. ل ڤێرێ دبێژنە هەر تشتەکێ دهێتە چێکرن بو باشیێ ل دەستپێکێ دبیتە

چەکەکێ دوسەر دهێتە بکارئینان بو خرابیێ ونەمانا ژیانا مروڤان وگیانەوەران. ئەڤە چەند ئامێر وتشتێت

کەڤن ونوی نە ل ژێری دهێنە ب کارهینان بو کارێت قەنج وباش وهەر وەسا بو شولێت خراب وچەپەل

چنکی هەر چەکێ هەبیت یێ دوسەرە.

٩-٩-٢٠١٩- دهوک- ئەحمەد عەلی