بێژێت وەرگرتی

بێژێت وەرگرتی

ئەڤە کۆمەکا پەیڤێت بیانی نە یێت دکاریدا دناڤ زمانێ مە وهەر وەسا دزمانێ عەرەبیدا دگەل هەڤواتێت وان یێت رەسەن ب هەر سێ زمانانێت سەرەکی ب کوردی وعەرەبی وئنگلیزی ودگەل هندێ ژی من یێت شروڤەکرن وەک پێناسە دا کو سود وقازانج ژێ ب هێتە وەرگرتن بو خویندەڤانێت هێژا.

ئنتەرپول: پولیسێت جیهانی

إنتربول: الشرطة الدولية

 Interpol: inter- police

ئەڤە پێکهاتیەکا پولیسێت جیهانێ نە ژهەمی دەولەتان دهاریکارن دگەل ئێک بو نەهێلانا قاپرمان وخرناقان.

ئەنتیکخانە: موزیکخانە

أنتيكخانة: المتحف

antique: ancient

ئەو جهە یێ کو تشتێت کەڤنەواری لێ دهێنە پاراستن وراکرن دا کو خەلک بشێن ببینن وتەماشەکەنێ.

ئەنیمیا: کێمخوینی

أنيميا: فقر الدم

anemia: low number of red blood cells

هژمارەکا نزم دکەڤیتە شانێت خوینااۆر

پروتوکول: پەیمان

بُرُوتوکول: أتفاقية دولية

protocol: treaty

گرێبەستا سوزدانێ یە دناڤ بەینا دو وەلاتاندا ل سەر چەند تشێت گرنگ ب هێنە ب جهئینان ب درستی.

تلفریک: فارگونێت ڤەگوهاستنێ

تِلِفريك: عربة صغيرة

teleferique: cableway

 فارگونەکێ بچیکە یێ هەلاویستی یە ب رێکا تێلەکا کارەبێ بو ئینان وبرنا خەلکی ژشوینەکێ بو یا دی.       

تەوالێت: ئەدبخانە: جهێ تارێتێ

تواليت: المرحاض

Toilettes: WC: water closet

ئەو جهە یێ کو خەلک قەستا دکەن بو رویتنێ ودەستاڤێ وخۆ پاقژکرنێ.

چاکوزی: سەرشۆک

جاكُوزي: حوض أستحمام

Jacuzzi: bath or pool

برکە وەک سەرشویێ ئاڤەکا تێهن شیر ژکونێت بچیکێت رەخان دەردکەڤیت وەک پەقیژکان.

گومرک: جهێ باجدانێ

جُمرُك: المكْس: فرض الضرائب

customs: customhouse

ئەو جهە یێ باج لێ دهێتە ستاندن ل سەر وان تشت ودرامەتان یێ ب ژۆر وەلاتی دکەڤن.

جومباز: جەمباز: گیانبەزە

جُمباز: المغامر: نوع من الرياضة البدنية

gymnastics: acrobatic exercise

تەرزەکێ وەرزەشا لەشی وگیانی یە تێدا خودان دگیانێ خۆ دبۆریت ودبیت بهێتە بەزاندن.

دەربازە: دەربەزە: دەرگەهە

دِروازه: البوابة: الباب

gate: portal

دەرگەهەکێ مازنە تێرا دەربازدبن ودچنە ژۆر یان ژێ دەردکەڤن.

دکتاتۆر: زۆردار

دِكتاتور: الحاكم المطلق المستبد

dictator: tyrant

ئەو کەسە یێ کو حوکمرانیا زۆردار دکەت ل مللەتێ خۆ ب رییەکا دژوار وگڤاشتی.

رادار: جهازێ جهنشینێ

رادار: جهاز لتحديد مواقع الطائرات والسفن

RADAR: radio detection and ranging

ئەو جهازە یێ کو جهێت فروکان وباپۆران دەست نیشاندکەت ب رێکا زەبزەبا.

ریکلەم: پێشاندانا تشتەکی بو بەرچاڤکرنێ

ركلام: عرض للدعاية والأعلان

recklam: réclame: advertisement: propaganda

ئەو کارە یێ کو تشت دهێنە پێش نیاسکرن بو خەلکەکی دا ب هێنە کرین.

روماتزم: باوی

رُوماتِزم: مرض يصيب العضلات والمفاصل

rheumatism: disease

ئێشەکە گەهـ ووەرسەلان وموسولکان دگریت ولڤین کێم دبیت وسست وخاڤی دکەڤیتێ.

فابریقە: کارخانە

فابریكە: فابریقە: المصنع

fabrica: factory

ئەو جهە یێ گەلەک تشت لێ دهێنە سازکرن وچێکرن.

فریزەر: ئاڤتەزینک

فِريزر: ثلاجة كبيرة

freezer: fridge

جهێ تەزاندنا تشتان دبێژنێ ئاڤتەزینک.

فلتەر: سەفینک

فِلتر: المصفاة

filter: colander

ئامیرە بو دێراندنا وسەفاندنا تشتێت رون.

فلکلۆر: تۆرێ مللی

فلكلور: فولكلور: الأدب الشعبي

folklore: traditional customs

ئەو کەلەپۆرێ مللی یە چ عورف وعەدەت ورەوشت وتیتال وگوتن وچیروک وداستان ورەقس وسەما وگەلەک رەنگێت دی.

کوکتێل: هەمەرەنگ: رەنگین

كوكتيل: المتنوعات

cocktail: mixture

تێکەلکرنا گەلەک تشتان پێگڤە دگەل ئێک کو دبیتە زۆر رەنگ.

مورفین: دەرمانە

مُورفِين: عقار مخدر

morphine: remedy

جورەکێ بەنجێ یە ب کار دهێت بو داهێنانا ژانێت سڤک ودژوار ونەوەرار.

نەرفزی: تورەبون

نرفزة: العصبية

nervous: neural

ئەو رەوشە پەیدا دبیت دەما رەهێت لەشی ب ب لەز دئاریێن وتێکدچن.

هەستیریا: شەلەولەوی

هِستِيريا: أضطراب عصبي

hysteria: nervousness

تێکچونا رەهان دلەشیدا دبنە ئەگەرێ تەبێت دژوار تێکەل ژکەنی وگریێ.

وەرشە: جهێ سازکرنێ

وَرشه: محل الخراطة واللحام وتصليح السيارات

workshop: factory

ئەو جهە یێ کو گەلەک کار لێ دهێنە کرن وەک چاکسازیا تورمبێلان.

تەکتیک: پێلانا لەشکەری

تكتيك: خطة عسكرية

tactics: methods

هونەرێ نژاندنا پێلانێت لەشکەری بو ب جهئینانا کارەکی.

جیلوجی: زانستا زەڤیا

جِيولوجِيا: علم طبقات الأرض

geology: dealing with earth

ئەو زانستە یێ کو دیفچونێ دکەت ل سەر دیروکا کەڤران ووان پێکهاتیێت ئەردی ژسەرڤە سەرڤە.

دینامیت: مادێ پەقاندنێ

دِينامِيت: مادة متفجرة

dynamite: explosive 

مادەکە دهێتە پێکهاتن ژهندەک تشتان بو پەقاندنێ بو گەلەک مەرەمان.

ئوتوبەس: پاس: رەف

أتوبيس: الحافلة

Autobus: bus

ئەو ترومبێلە یا کو هەمی کەس دشێن لێ سویاربن بێ جوداهی.

ئەژندە: موفەکرە: کەشکول

أَجِندة: المفكرة: جدول أعمال

agenda: schedule

ئەو نڤشتۆکە بچیکە یا کو خودان ب کار دئینیت بو لێ دانانا کار وژڤانان.

ئەختبوتی: گەناوەرەکێ ئاڤی یە

أُخطُبوط: حيوان بحري

octopus: sea animal

گیانەوەرکێ ئاڤی یە، یێ سەر بچێکە وهەشت پێ یە دژیت ل سەر خارنا ماسیا وبەر مایێت دئاڤێدا.

ئوپرا: کوپری

أُبرا: مسرحية غنائية

opera: operette

شانوگەریا سترانبێژی یە دهێتە پێشکێش کرن ل سەر شانویێ.

ئورکسترا: جوقێ مەزیکێ یە

أوركِسترا: فرقة موسيقية

orchestra: group of musicians

قوشمەکێ هونەرمەندێت مەزیقێ نە ئاهنگا پێشکێش دکەن ل سەر شانویێ.

پلازما: ژخوینێ یە

بلازما: الجزء السائل من الدم

plasma: the fluid part of blood

ئەو پارچا رونی یە دناڤ خوینێدا.

پنتاگون:  وەزارەتی بەرگری

البنتاغون: مقر وزارة الدفاع الأمريكية

pentagon: U.S. Department of Defense

بنگەهێ وەزارەتا بەرگریا ئەمریکا ل واشنتنێ.

پەنسلین: دەرمانە

بِنسلين: عَقّار

penicillin: type of drug

جۆرەکێ دەرمانی یە کو ناهێلیت جەرسومە دلەشیدا چێببن وزێدەببن وهەر وەسا بو هندەک رەنگێت ئاریانا.

ترانزێت: دەربازبون

تِرانزيت: العبور

transit: traverse

ئەو ماڤدانە بو هەر کەسەکی دەستویر دایبیت کو بشێت دەربازبیت ژجهەکی بو یێ دی.

سوپەرمان: مێرچاک

سوبرمان: الرجل الخارق المغامر

superman: superior man

ئەو کەسە یێ پڕ زاخ وهێزا زێدەبار یا کو کارێت ب ئیزا وزۆر زەحمەت ب کەت.

توبوغرافی: سەرئەردی

طُبوغرافيا: ملامح سطح الأرض

Topography: study of the forms and features of land surfaces

دیارکرنا رەوشا گشت یا ئەردی ژسەرڤە چ سروشتی یان چێکری.  

فوبیا: ترسەکا زۆرا زێدە

فوبيا: الخوف الشديد الغير الطبيعي

phobia: a type of anxiety disorder

رەنگەکێ ئێشا مێشکی یە وەل نساخی دکەت کو ئالوزبیت زۆر ب ترسیت ژتشتان.

فیدرالی: پێکڤەبەستن

فيدَرالي: أتجاد بين دول

federal: federate

پێکڤەبەستنا چەند وەلاتان پێگڤە بەلێ هەر ئێک دمینیت سەر بخۆ ژیا دی.

کەرنەڤال: ئاهەنگ

كرنفال: المهرجان

carnival: a public event

 ئاهەنگەکا گشتی یە دهێتە بەرهەڤکرن ژدەرڤە مەبەست ژێ کەیف وخوشی یە.

  ٢٠٢١ – دهوک – ئەحمەد عەلی