Ks. dr Wojciech Grygiel: Czy czas jeszcze płynie w fizyce?

Ks. dr Wojciech Grygiel

Adiunkt w Katedrze Filozofii Przyrody na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II. Pracę doktorską z chemii obronił w 1997 (State University of New York at Binghamton, USA), a z filozofii w 2007 roku (Papieska Akademia Teologiczna, Kraków), w której zajął się krytyczną analizą fizycznych podstaw oraz filozoficznych konsekwencji interpretacji mechaniki kwantowej przy użyciu spójnych historii kwantowych. Od 2008 r. pełni funkcję kierownika zespołu filozofii i historii fizyki w Copernicus Center for Interdisciplinary Studies w Krakowie. Jest autorem monografii i kilku artykułów zamieszczonych m.in. w czasopismach: „Zagadnienia filozoficzne w nauce”, „Logos i Ethos” czy „Analecta Cracoviensia”.

Zagadnienie czasu (a także przestrzeni) stanowi przedmiot intensywnych dociekań człowieka od początku historii racjonalnej refleksji nad światem w starożytnej Grecji. Naczelnym powodem tych dociekań jest doświadczenie radykalnej zależności człowieka od czasu, wynikające z niemożności przezwyciężenia jego bariery ani w kierunku przeszłości ani przyszłości. Z uwagi na fakt, iż od antyku czas kojarzono z ruchem, stał się on przedmiotem szerokich analiz filozofów przyrody a wraz z wyodrębnieniem się nowoczesnej metody naukowej przedmiotem nauk przyrodniczych a w szczególności fizyki. W prezentowanym wykładzie zaprezentowana zostanie zwięzły przegląd koncepcji czasu, jakie zrodziły się od czasów Galileusza i Newtona do współczesności. Problem czasu powraca bowiem jako jedna z fundamentalnych kwestii w obrębie takich teorii jak ogólna teoria względności czy też mechanika kwantowa a w szczególności w perspektywie ich unifikacji – teorii kwantowej grawitacji. Jaką postać posiada czasoprzestrzeń na poziomie Plancka? Czy jest skwantowana czy może wyłania się z bardziej pierwotnych struktur, nie posiadających odniesienia czasoprzestrzennego? Czy zatem czas jeszcze w ogólne płynie w fizyce, czy, tak jak argumentuje Julian Barbour, jest jedynie iluzją?