Maria Midura, Przypadkowość śmierci

Doktorantka w Katedrze Filozofii Religii UPJPII. Studiowała filozofię i religioznawstwo. Interesuje się tematyką śmierci i umierania, filozofią religii, filozofią człowieka.

Przypadek można definiować z jednej strony jako zdarzenie, którego nie da się przewidzieć, z drugiej zaś jako ślepy los, fatum, przeznaczenie. Niniejszy referat ma na celu ukazanie owej ambiwalencji znaczeniowej terminu „przypadek” na przykładzie zjawiska śmierci.

Referat składa się z trzech części. W pierwszej z nich poruszona zostanie przypadkowość śmierci według wierzeń wybranych kultur pierwotnych, w których śmierć rozumiana jest jako przypadkowe zepsucie idealnego stanu rzeczy lub nieprzewidziana konsekwencja pewnych czynów. Następnie omówiona zostanie przypadkowość śmierci w dziedzinie medycyny, kiedy nieoczekiwany zgon pacjenta pociąga za sobą wiele ważkich i nierzadko niejednoznacznych konsekwencji. Na koniec poruszony zostanie temat sposobu przedstawiania przypadkowości śmierci w środkach masowego przekazu, jego wpływu na odbiorcę i to, jak postrzega on śmierć naturalną.

Te trzy, jakże odmienne, sposoby ujęcia przypadku śmierci maja na celu odtworzenie kolejno: genezy, recepcji i interpretacji tego, czym jest „nieprzewidziana” śmierć. Lecz czy na pewno jest ona nieoczekiwana, czy może jednak od zawsze wpisana w ludzkie istnienie? Jedno jest pewne. Przypadkowość śmierci neguje jej konieczność, ale nie powszechność.