Rafał Michalczak: Teza o racjonalności ustawodawcy a pojęcie „Boga”. Czy w języku prawnym jest miejsce na odwoływanie się do pojęcia „Boga”?

Rafał Michalczak

Student V roku prawa i III roku filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zainteresowania: teoria prawa ze szczególnym uwzględnieniem metod rozumowań prawniczych, teorii interpretacji oraz modelowania wiedzy prawniczej.

W referacie poruszona zostanie kwestia zagadnienia racjonalności w rozumienia języka prawnego. Przedstawione zostaną koncepcje racjonalności ustawodawcy w rozumieniu teorii prawa ze szczególnym uwzględnieniem pojęcia racjonalności w interpretacji humanistycznej, ukazane jednak na tle szerszych rozważań dotyczących racjonalności w sferach okołoprawnych.

Rozważona zostanie słynna sprawa Lautsi v. Włochy, która miała miejsce przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu, jako zestawienie wymiaru sprawiedliwości z symboliczną obecnością pojęcia „Boga” w dyskursie publicznym. Podany zostanie również przykład podobnej sprawy, która miała miejsce w Rumunii przed CNCD. Na tym tle poddany zostanie pod dyskusję ogólny problem konieczności bądź nie instytucjonalnego, a zatem prawnego, regulowania kwestii dotykających sfery wolności sumienia.

Zostanie również przedyskutowane pojawienie się pojęcia „Boga” w polskim materiale normatywnym, ze szczególnym uwzględnieniem Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W nawiązaniu do Konstytucji pojawi się wzmianka o dyskusji między pozytywizmem a niepozytywizmem prawniczym, których główną osią sporu była kwestia inkorporacji moralności (której źródłem implicite wg Konstytucji może być Bóg) do prawa.