Do młodych

Wiersz Do młodych to manifest poetycki Asnyka. To jeden z najlepszych wierszy poety i zarazem jeden z najbardziej znanych utworów w całej literaturze polskiej, decydujący w dużym stopniu o poetyckiej randze Asnyka. Sfomułowanie zawarte w trzech końcowych wersach pierwszej strofy można wręcz uznać za genialne. Utwór został napisany strofą pięciowersową (pentyną), realizującą schemat 11(5+6)/10(5+5)/11(5+6)/11(5+6)/7, rymowaną abaab, gdzie rymy a są żeńskie, a rymy b męskie.

Szukajcie prawdy jasnego płomienia,

Szukajcie nowych, nieodkrytych dróg!

Za każdym krokiem w tajniki stworzenia

Coraz się dusza ludzka rozprzestrzenia

I większym staje się Bóg!

Choć otrząśniecie kwiaty barwnych mitów,

Choć rozproszycie legendowy mrok,

Choć mgłę urojeń zedrzecie z błękitów, —

Ludziom niebiańskich nie zbraknie zachwytów,

Lecz dalej sięgnie ich wzrok.

Każda epoka ma swe własne cele

I zapomina o wczorajszych snach:

Nieście więc wiedzy pochodnię na czele

I nowy udział bierzcie w wieków dziele, —

Przyszłości podnoście gmach!

Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy,

Choć macie sami doskonalsze wznieść:

Na nich się jeszcze święty ogień żarzy,

I miłość ludzka stoi tam na straży,

I wy winniście im cześć!

Ze światem, który w ciemność już zachodzi

Wraz z całą tęczą idealnych snów,

Prawdziwa mądrość niechaj was pogodzi:

I wasze gwiazdy, o zdobywcy młodzi,

W ciemnościach pogasną znów!