Wiersz Do młodych to manifest poetycki Asnyka. To jeden z najlepszych wierszy poety i zarazem jeden z najbardziej znanych utworów w całej literaturze polskiej, decydujący w dużym stopniu o poetyckiej randze Asnyka. Sfomułowanie zawarte w trzech końcowych wersach pierwszej strofy można wręcz uznać za genialne. Utwór został napisany strofą pięciowersową (pentyną), realizującą schemat 11(5+6)/10(5+5)/11(5+6)/11(5+6)/7, rymowaną abaab, gdzie rymy a są żeńskie, a rymy b męskie.
Szukajcie prawdy jasnego płomienia,
Szukajcie nowych, nieodkrytych dróg!
Za każdym krokiem w tajniki stworzenia
Coraz się dusza ludzka rozprzestrzenia
I większym staje się Bóg!
Choć otrząśniecie kwiaty barwnych mitów,
Choć rozproszycie legendowy mrok,
Choć mgłę urojeń zedrzecie z błękitów, —
Ludziom niebiańskich nie zbraknie zachwytów,
Lecz dalej sięgnie ich wzrok.
Każda epoka ma swe własne cele
I zapomina o wczorajszych snach:
Nieście więc wiedzy pochodnię na czele
I nowy udział bierzcie w wieków dziele, —
Przyszłości podnoście gmach!
Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy,
Choć macie sami doskonalsze wznieść:
Na nich się jeszcze święty ogień żarzy,
I miłość ludzka stoi tam na straży,
I wy winniście im cześć!
Ze światem, który w ciemność już zachodzi
Wraz z całą tęczą idealnych snów,
Prawdziwa mądrość niechaj was pogodzi:
I wasze gwiazdy, o zdobywcy młodzi,
W ciemnościach pogasną znów!