Opowiedź przeszłości

Wiersz Odpowiedź przeszłości został napisany klasyczną oktawą abababcc, skomponowaną jedenastozgłoskowcem, zgodnie z włoską i polską tradycją tej strofy.

Czasem, gdy smutny o przeszłości marzę,

Ona przede mną staje jak w obrazku:

Widzę pogodne greckich mężów twarze

Od wewnętrznego jaśniejące blasku,

I widzę młodzież, jak w wesołym gwarze,

Wśród mirtowego mocuje się lasku,

I widzę starców uśmiech, który leci

Zadowolony — do niebios i dzieci.

Wszędzie zdrój życia jasnym nurtem płynie

I harmonijnie dla ucha szeleści:

Tyle piękności w tej cudnej krainie,

Tyle rozkoszy i szczęścia się mieści,

Tyle odwagi w każdym ludzkim czynie,

I tyle nawet spokoju w boleści!..

Każdy wesoło w błękity spoziera,

Bez skargi żyje, bez jęku umiera.

Młodość, tak w siłę i powab obfita,

Nieśmiertelnością z bóstwami się dzieli;

Poezja życia pięknością zakwita

W melodiach pieśni i posągów bieli;

I starość nawet, choć dni swoich syta,

Wieczornym blaskiem jeszcze się weseli,

Przez marmurowe portyków kolumny

Nowych zwycięzców śledząc pochód dumny.

Każdy znajduje szczęście, choć nie szuka,

I słodkim wdziękiem życia się napawa;

Mędrcom nie chmurzy czoła ich nauka,

I bohaterom nie cięży ich sława;

A choć niedola do grodów zapuka,

Choć na kraj spadnie jaka klęska krwawa…

Nikt nie narzeka — lecz wszyscy się zbroją,

Idąc z pogodą pełnić służbę swoją.

Więc gdy porównam tę słoneczność ducha,

Z jaką przez ziemię niegdyś szli szczęśliwi,

Do nocy, która otacza nas głucha,

Do tej goryczy, co nam usta krzywi

I z serca krzykiem rozpaczy wybucha —

Ta nagła zmiana straszy mnie i dziwi,

I nie wiem, czemu teraz mrok osłania

Ziemskich jutrzenek promienne świtania?