Daremne żale
Daremne żale to jeden z najpopularniejszych wierszy Asnyka. Tu przytoczony w całości. Wyraża on typową dla Asnyka problematykę przemijania.
Daremne żale, próżny trud,
Bezsilne złorzeczenia!
Przeżytych kształtów żaden cud
Nie wróci do istnienia.
Świat wam nie odda, idąc wstecz,
Zniknionych mar szeregu:
Nie zdoła ogień ani miecz
Powstrzymać myśli w biegu.
Trzeba z Żywymi naprzód iść,
Po życie sięgać nowe:
A nie w uwiędłych laurów liść
Z uporem stroić głowę!
Wy nie cofniecie życia fal!
Nic skargi nie pomogą!
Bezsilne gniewy, próżny żal!
Świat pójdzie swoją drogą.
Utwór został napisany wierszem jambicznym czterostopowym i trójstopowym, z rymami na przemian męskimi i żeńskimi. Składa się z czterech strof czterowersowych rymowanych abab. To jeden z pierwszych w Polsce udanych wierszy jambicznych. Twórczość Asnyka była pod tym względem pionierska. Wiersze Daremne żale, Ta łza, Ulewa i Dałam ci moc to najlepsze polskie jamby w dziewiętnastym wieku.