W pętli nawyku

Na podstawie „Siła nawyku” Charles Duhigg.

Książka warta polecenia.

Wszyscy mamy jakieś nawyki żywieniowe. Niektórzy jedzą co trzy godziny, zupełnie się nad tym nie zastanawiając. Niektórzy nie wyobrażają sobie, by wyjść z domu bez śniadania i jest to dla nich automatyczne i naturalne. Kiedy jakieś zachowanie staje się nawykiem mózg przestaje w pełni uczestniczyć w podejmowaniu decyzji. Nawyki pojawiają się, bo mózg nieustannie szuka sposobów na ograniczenie wysiłku. Dlatego każdą rutynową czynność będzie starał się przekształcić w nawyk.

Nawyki nigdy nie znikają całkowicie, są zakodowane w strukturach mózgu, dzięki czemu nie musimy od nowa uczyć się jazdy na rowerze, czy prowadzenia samochodu po długich wakacjach. Rzecz w tym, że mózg nie odróżnia dobrych nawyków od złych.

Nawykiem może być automatyczne sięganie po słodycze w chwilach napięcia, smutku lub nudy. Możemy nie pamiętać jakie doświadczenia ze słodyczami doprowadziły do ukształtowania się nawyku, ale jeśli zadomowił się w naszych mózgach wywiera wpływ na nasze zachowanie. Dopóki świadomie nie zastąpisz go innym, wzorzec będzie się ujawniał automatycznie.

Zachowanie nawykowe wyzwala się gdy nasz mózg dostaje jasną i konkretną wskazówkę. Wskazówką może być: widok batonika, reklama, konkretne miejsce, sekwencja myśli, towarzystwo konkretnych osób, emocja (zmęczenie, napięcie, smutek, nuda), pora dnia, poprzedzające zdarzenie.

Kiedy mózg dostaje wskazówkę, uruchamia zwyczaj (na przykład zjadanie pudełka ptasiego mleczka), żeby dostać nagrodę. Przykładowa lista nagród to: ucieczka, zapomnienie, odprężenie, uśmierzenie lęków, emocjonalna ulga.

Twój trening świadomości powinien polegać na analizie i identyfikacji wskazówki, która wyzwala destrukcyjny dla Ciebie nawyk żywieniowy. Następnie jasno zdefiniuj nagrodę.

Aby zmienić nawyk musisz zachować starą wskazówkę i dostarczyć starej nagrody, a pomiędzy – wstawić nowe zachowanie. Na przykład zamiast rąbnąć ptasie mleczko, zadzwoń do kogoś, zrób sobie kąpiel, zjedz kanapkę z chleba pełnoziarnistego (zboża to obfite źródło cukrów), napij się pachnącej herbaty. Zmiana nawyków wymaga czasu, eksperymentów i doświadczania porażek, ale kiedy wytworzysz swój nowy wzorzec zachowania – zdobędziesz kontrolę nad swoją pętlą nawyku.

/Natasza Kielak/