56 . Cữu Ly Biệt

1. Bản chữ Hán cổ của bài thơ :

久別離 CỮU BIỆT LY

別來幾春未還家， Biệt lai kỷ xuân vị hoàn gia,

玉窗五見櫻桃花。 Ngọc song ngũ kiến anh đào hoa.

況有錦字書， Huống hữu cẩm tự thư,

開緘使人嗟。 Khai giam sử nhân ta.

至此腸斷彼心絕。 Chí thử trường đoạn bỉ tâm tuyệt.

雲鬟綠鬢罷梳結， Vân hoàn lục mấn bãi sơ kết,

愁如回飆亂白雪。 Sầu như hồi phiêu loạn bạch tuyết.

去年寄書報陽臺， Khứ niên ký thư báo Dương đài,

今年寄書重相催。 Kim niên ký thư trùng tương thôi.

東風兮東風， Đông phong hề đông phong,

為我吹行雲使西來。 Vị ngã xuy hành vân sử tây lai.

待7來竟不來， Đãi lai cánh bất lai,

落花寂寂委青苔。 Lạc hoa tịch tịch ủy thanh đài.

. Chú Thích :

*Thư chữ gấm ( cẩm tự thư ) : Đời Hán, Đậu Thao đi lính thú lâu năm không được về . Vợ là Tô Huệ dệt bức thư gấm thêu bài thơ dâng vua .Vua phục tài , cảm động , hạ chiếu cho Đậu Thao về.

*Mấn : tóc mai

*Dương Đài : nơi Sở Tương Vương gặp thần nữ, cùng ân ái.

* Về từ " ĐÔNGPHONG " : Thường một số người cứ lầm tưởng ĐÔNG PHONG là gió của mùa đông, sự thật ĐÔNG PHONG 東風 là : Gió từ Phương Đông thổi đến, tức là gió XUÂN đó ! Như trong câu : Đào hoa y cựu tiếu ĐÔNG PHONG, và trong bài nầy là " ĐÔNG PHONG hề ĐÔNG PHONG ". ĐÔNG PHONG ở trong 2 câu nầy đều chỉ GIÓ XUÂN, chớ không phải gió Mùa Đông. Vì Gió Mùa Đông là Bắc Phong , ta đọc trại ra thành Gió Bấc.

* SỬ TÂY LAI 使西來 : Nghĩa là " ... khiến cho từ hướng tây tới." Chớ không phải " Hãy vì ta thổi đám mây bay về phía tây ". Chữ LAI và chữ KHỨ là XU HƯỚNG ĐỘNG TỪ. LAI chỉ di chuyển đến gần người nói, chữ KHỨ chỉ di chuyển xa người nói. Ví Dụ :

- Tẩu LAI : là chạy lại ( gần người nói ).

- Tẩu KHỨ : là Chạy đi ( xa người nói )

Nghĩa Bài Thơ :

Từ ra đi đến nay đã mấy xuân chưa về nhà

Trước cửa sổ ngọc đã năm lần thấy anh đào nở hoa

Huống nữa lại có bức thư chữ gấm

Mở phong bì ra khiến người than thở

Đến nổi ruột nầy đứt, lòng đây cắt

Cuộn tóc mây không chải tóc mai xanh

Buồn như cơn gió lốc thổi tuyết trắng tung bay

Năm trước đã gửi thư nhắn tới Dương Đài

Năm nay lại gởi thư giục giã lần nữa

Gió đông chừ gió đông !

Hãy vì ta thổi đám mây bay về phía tây

Đợi người về mà chưa thấy ai về

Hoa rơi lặng lẽ phủ trên rêu xanh .

Thi Tiên LÝ BẠCH

3. Diễn Nôm :

Lục bát :

Chia tay xuân ấy chưa về,

Năm mùa hoa đã đổi thay anh đào.

Mở thơ gấm, dạ nao nao,

Can tràng quặn thắt như bào ruột gan.

Tóc mây càng biếng điểm trang,

Sầu trông gió cuốn hoa tàn tuyết rơi.

Tương tư dạ nhớ khôn nguôi,

Năm qua một bức Dương đài Vu sơn .

Năm nay lại giục cơn buồn,

Gió xuân hây hẩy vẫn luôn mơ màng.

Mây mưa e ấp lỡ làng,

Vì ta mau hãy vội vàng gió tây.

Chờ hoài chờ mãi ai đây ?

Hoa rơi lặng lẽ phủ đầy rêu xanh !