24 . Trì Thượng bài 1

Năm Thái Hòa thứ 9 ( 835 ), Bạch Cư Dị nhậm chức Thái Tử Thiếu Bác Phân Ty ở Đông Đô Lạc Dương. Một hôm đi dạo trên một bờ ao, trông thấy một vị sư đang đánh cờ trên bờ ao và một cô bé chống xuồng hái trộm sen dưới ao. Xúc cảnh sinh tình, ông mới viết nên 2 bài thơ : Một tĩnh một động. Bài số 2 ta đã đọc ở trên rồi, dưới đây là bài số 1 :

池上 其一 TRÌ THƯỢNG Kỳ 1

白居易 Bạch Cư Dị

山僧對棋坐， Sơn tăng đối kỳ tọa,

局上竹蔭清。 Cục thượng trúc âm thanh.

映竹無人見， Ánh trúc vô nhân kiến,

時聞下子聲。 Thời văn hạ tử thinh.

CHÚ THÍCH :

Sơn Tăng 山僧 : là Ông thầy chùa tu trong núi.

Cục Thượng 局上 : là Trên bàn cờ.

Trúc Âm Thanh 竹蔭清 : là Bóng tre mát mẻ.

Ánh Trúc 映竹 :là Bị rừng trúc che khuất lấp.

Hạ Tử 下子 : Đặt con cờ xuống để đi một nước cờ.

NGHĨA BÀI THƠ :

Một nhà sư trong núi đang ngồi đối diện trước bàn cờ. Bóng trúc mát mẻ che phủ bàn cờ nên người ngoài không nhìn thấy, chỉ thỉnh thoảng nghe được tiếng con cờ được đặt xuống bàn cờ mà thôi !

Qủa là một cảnh tượng tiêu dao tự tại vô cùng thanh tịnh của những bậc tu hành. Ít nhất phải có 3 nhân vật trong bài thơ : Nhà sư phải đánh cờ với một người nào đó nữa, một nhà sư khác hay một cư sĩ nào đó, chả lẽ đánh cờ một mình, và một người thứ ba nào ở gần đó mới nghe được tiếng con cờ đặt xuống bàn cờ ! Tuy ít nhất phải có đến 3 người, nhưng không gian lại hoàn toàn tĩnh lặng, tĩnh lặng trong bóng tre râm mát, tĩnh lặng đến đỗi nghe được tiếng con cờ đặt xuống bàn cờ. Không không sắc sắc, tựa sắc nhưng không, tựa không mà sắc ! Nếu như không thỉnh thoảng nghe được tiếng quân cờ, thì như không có ai đang đánh cờ ở đó cả !