Witamina B16 - Inozyt
Witamina B16 - Inozyt
Nazwa chemiczna: cykloheksanoheksaol lub inozyt
W latach pięćdziesiątych Scherer dokonał odkrycia inozytu, ale dopiero dużo później zaproponowano włączenie go do grupy witamin B. Nazwa "B16" nie jest powszechnie przyjęta, mimo że nigdy nie kwestionowano właściwości witaminowych inozytu.
Nieco później Pasternak odkrył złożoną substancję zwaną "fityna", która w rzeczywistości jest związkiem inozytu. Z chemicznego punktu widzenia inozyt ma postać pojedynczej cząstki zbudowanej z bezwodnika cykloheksanoheksaolu, który jest sześciowartościowym alkoholem cyklicznym, izomerem delta glukozy. Jest to substancja drobnokrystaliczna rozpuszczalna w wodzie, odporna na wysoką temperaturę, ale trudno rozpuszczalna w alkoholu. Inozyt w postaci wolnej znajduje się w mózgu, mięśniach, wątrobie, płucach, nerkach i tarczycy, zarówno u ludzi, jak i zwierząt. W przypadku niektórych chorób może się znaleźć w moczu. W świecie roślin największe jego stężenie występuje w liściach orzecha włoskiego, jesionu i konopi, w fasolce szparagowej, groszku, drożdżach piwnych, wykiełkowanej pszenicy, melonie, grapefruitach, winogronach, kapuście i melasie.
Inozyt istnieje również w postaci estrów inozytofosforanowych przekształconych w sole przez wapń i magnez. To właśnie fityna Pasternaka.
Nie ustalono wyraźnie zapotrzebowania organizmu człowieka na witaminę B16. Przyjmuje się jednak, że dawka dzienna powinna wynosić około jednego grama, to znaczy tyle samo co choliny (witaminy J). Oczywiście to zapotrzebowanie może się znacznie zwiększyć w związku z pewnymi okolicznościami powodującymi utratę witaminy. Tak się dzieje w przypadku spożywania kawy, coca-coli, czekolady, alkoholu, a także przyjmowania pewnych leków chemicznych: sulfonamidów i antybiotyków (zwłaszcza tetracykliny), aspiryny, estrogenów i środków kwasoopornych stosowanych przy bólach żołądka. Metabolizm inozytu jest taki sam jak innych witamin z grupy B. To znaczy przechodzi on modyfikacje biochemiczne, zanim zostanie ponownie wchłonięty przez enterocyty. Najciekawsza z nich to połączenie inozytu z cholina w celu rozpuszczenia cholesterolu we krwi. Niewielka ilość witaminy B16 jest syntetyzowana w jelitach przez florę bakteryjną, lecz nie wystarcza ona na pokrycie potrzeb organizmu. Konieczne jest więc dostarczenie jej w pożywieniu. Inozyt odgrywa więc bardzo istotną rolę w metabolizmie cholesterolu, który rozrzedza, umożliwiając przyspieszenie jego częściowego zniszczenia i wydalenia przez wątrobę. Ma również korzystny wpływ na skórę i zabezpieczają częściowo przed opadami radioaktywnymi.
Awitaminoza B16 nie daje żadnych charakterystycznych objawów. Nie sposób jednak nie zauważyć zwyrodnienia tłuszczowego wątroby.
Niedobór inozytu powoduje, że tkanka łączna, włosy, paznokcie stają się wysuszone. Pojawiają się w różnych miejscach plamy rumieniowe zmieniające się w wypryski. U ludzi chorych na wątrobę wypryski pojawiają się szybciej, ale są suche. W przypadku stanu przedcukrzycowego lub nadmiernego spożycia słodyczy będą to wypryski wilgotne i w razie infekcji mogą przybrać postać liszajca.
Przypadki hiperwitaminozy B16 nie są znane.
Źródło:
Gustave Mathieu, "Witaminy to zdrowie" ("La santé grâce aux vitamines"; 1993)