Witamina A - Retinol

wstecz dalej

Witamina A

Jest niezbędna do prawidłowego wzrostu i rozwoju nabłonka, podwyższa odporność błon śluzowych, odgrywa ważna rolę w adaptowaniu narządu wzroku do widzenia przy słabym oświetleniu, np. o zmierzchu. Zawarta jest głownie w marchwi, szpinaku, pomidorach, orzechach, różnych owocach, w tranie rybnym, wątrobie, mleku, maśle, żółtkach jaj.

Niedobór lub brak witaminy A objawia się niedowidzeniem o zmierzchu (tzw. kurza ślepota), pieczeniem spojówek oczu na skutek ich wysychania i rogowacenia, a w cięższych stanach rozmiękaniem rogówki i tworzeniem się w niej owrzodzeń. Skóra staje się szorstka i rogowacieje, włosy wypadają. W awitaminozie A zapobiegawczo i leczniczo działa spożywanie pokarmów zawierających duże ilości witaminy A lub też pobieranie preparatów witaminy A.

źródło: Medyczny Słownik Encyklopedyczny

Witamina A - Retinol dzięki niej twoja skóra łatwiej się opala i nabiera ładnego, zdrowego koloru, a włosy i paznokcie są piękne i mocne. Retinol bierze udział w procesie wzrostu organizmu. Jeśli dostarczasz za mało witaminy A, dochodzi do zaburzeń widzenia po zmierzchu, czyli tzw. kurzej ślepoty, skóra zaczyna się łuszczyć, nieprawidłowo rozwijają się kości.

Witamina A znajduje się przede wszystkim w wątróbce, mleku i jajach.

Lepszym źródłem tej witaminy są karotenoidy (głównie beta-karoten), nazywane również prowitaminą A. W jelitach organizm sam przekształca tyle beta-karotenu, ile potrzebuje, w witaminę A, dlatego trudniej go przedawkować. Karotenoidy znajdują się w produktach roślinnych, takich jak marchewka, pomidory czy dynia.

Są one przeciwutleniaczami - działają przeciw nowotworowo i zapobiegają przedwczesnemu starzeniu.

Ale uwaga!

Naukowcy odkryli, że beta-karoten nie idzie w parze z papierosami. Jeśli palisz albo jesteś narażony na na wdychanie dymu papierosowego, unikaj przyjmowania suplementów diety zawierających beta-karoten, gdyż udowodniono, że w ten sposób jeszcze bardziej zwiększa się ryzyko zachorowania na raka płuc.

Uważaj aby nie przedawkować witaminy A. Wśród objawów, które pojawią się, gdy przeholujesz z ilością tej witaminy, jest utrata włosów, zapalenie skóry, bóle kości i pogorszenie widzenia. Witamina A w nadmiarze nie nadaje się też dla kobiet w ciąży, gdyż może doprowadzić do powstania wad wrodzonych u dziecka. To wszystko sprawia, że zamiast po wątróbkę, bezpieczniej jest sięgnąć po produkty zawierające beta-karoten.

źródło: informacje prasowe

Niedobór witaminy:

  • suche, łamliwe włosy,

  • kruche, wolno rosnące paznokcie,

  • kurza ślepota,

  • zahamowanie wzrostu,

  • infekcje i stany zapalne dziąseł oraz innych narządów,

  • suchość i szorstkość skóry,

  • brak apetytu,

  • oziębłość, bezpłodność,

  • suche i łamliwe włosy,

  • uczucie zmęczenia

Nadmiar witaminy:

  • drażliwość,

  • wypadanie włosów,

  • powiększenie wątroby i śledziony,

  • suchość i świąd skóry,

  • wymioty, brak łaknienia, nudności,

  • bóle głowy,

  • krwawienie z dziąseł,

  • zażółcenie skóry

Witamina A należy do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, potrzebuje zarówno tłuszczów jak i składników mineralnych aby zostać wchłonięta, może być magazynowana w organizmie, występuje jako Wit. A zwana retinolem znajdująca się tylko w żywności pochodzenia zwierzęcego i jako prowitamina A zwana karotenem znajdująca się zarówno pochodzenia zwierzęcego jak i roślinnego, dzienne zapotrzebowanie dorosłego mężczyzny wynosi 5000 IU dzienne zapotrzebowanie kobiet wynosi 4000 IU.

W organizmie zwierzęcym jest to retinol oraz jego pochodne (np. retinal, 3-dehydroretinol). W roślinach i grzybach witamina A występuje tylko jako prowitamina i jej głównym związkiem jest Beta karoten, ponadto występują związki określane jako Karotenoidy. Witamina A zapobiega kurzej ślepocie, osłabieniu wzroku, pomaga w leczeniu wielu chorób oczu, wchodzi bowiem w skład rodopsyny, światłoczułego barwnika znajdującego się w pręcikach siatkówki oka. Witamina A zapewnia również prawidłowy wygląd skóry i wpływa na syntezę białek, lipidów i hormonów tarczycy, utrzymuje w zdrowiu błonę śluzową jamy ustnej, nosa, gardła, płuc, przewodu pokarmowego oraz zwiększa oporność na zakażenia.

Występuje: tran, wątroba, marchew, ciemnozielone i żółte warzywa, jajka, mleko, żółte owoce.

Lepiej się wchłania z: kompleksem witamin B, witaminą C, witamina D, witamina E, wapniem, fosforem, cynkiem, w obecności tłuszczu

Czynniki szkodliwe to: wielonienasycone kwasy tłuszczowe oraz karoten rozkładają witaminę A, jeżeli nie występuje ona razem z antyoksydantami

Dobrze wiedzieć

  • w przypadku stosowania leków antykoncepcyjnych zapotrzebowanie na Witaminę A jest mniejsze

  • jeśli tygodniowa dieta jest bogata w dostateczne ilości marchwi, szpinaku, ziemniaków słodkich, melona kantalupy, dawki Wit. A nie są konieczne

  • Witamina A nie powinna być przyjmowana z olejami mineralnymi

  • Witamina A działa najkorzystniej podawana razem z Witaminą B kompleks, witaminą D, E, wapniem, fosforem, cynkiem beta karoten chroni Witaminę C przed utlenianiem

Ciekawostki:

  • jako witamina A, zwana retinolem, znajduje się tylko w żywności pochodzenia zwierzęcego. Jako prowitamina A, zwana karotenem, znajduje się w żywności pochodzenia roślinnego,

  • w związku z dużym obciążeniem oczu, osoby których praca wiąże się z długim siedzeniem przed monitorem komputera potrzebują więcej witaminy A,

  • ß-karoten występuje szczególnie w czerwonych i żółtych owocach oraz warzywach. Jest odpowiedzialny za nasycony żółty, pomarańczowy i czerwony barwnik tych roślin,

  • tylko ß-karoten jest efektywnym przeciwutleniaczem. Ponadto jego przedawkowanie nie wykazuje tak dużej toksyczności jak przedawkowanie witaminy A,

  • duże dawki Witaminy A podawane podczas ciąży mogą wywołać przedwczesną akcję porodową, a także nieprawidłowości oraz trudności przy porodzie,

  • witamina A (jako retinol i karoten) należy do witamin dość trwałych, która podczas gotowania i prawidłowo przeprowadzonych procesów obróbki termicznej nie ulega zmianie. W bardzo wysokich temperaturach stosowanych podczas smażenia dochodzi do dużych strat witaminy A. Retinol ulega też łatwo rozkładowi w czasie jełczenia tłuszczu. Witamina A jest wrażliwa na światło.

  • produkty z dużą zawartością ß-karotenu mogą dostarczać potrzebną dawkę witaminy A, bez ryzyka spowodowania zmian nowotworowych.