प्रश्नाभ्यास:

1- पाठे दत्तानां पद्यानां सस्वरवाचनं कुरुत-

2- प्रश्नानाम् उत्तराणि एकपदेन लिखत-

(क) अहं वसुन्धराम् किं मन्ये?

उत्तरम्-अहं वसुन्धराम् कुटुम्बं मन्ये।

(ख) मम सहजा प्रकृति का अस्ति?

उत्तरम्-मम सहजा प्रकृति मैत्री अस्ति।

(ग) अहं कस्मात् कठिना भारतजनताSस्मि?

उत्तरम्-अहं कुलिशाद् कठिना भारतजनताSस्मि।

(घ) अहं मित्रस्य चक्षुषां किं पश्यन्ती भारतजनताSस्मि?

उत्तरम्-अहं मित्रस्य चक्षुषां संसारम् पश्यन्ती भारतजनताSस्मि।

3- प्रश्नानाम् उत्तराणि पूर्णवाक्येन लिखत-

(क) भारतजनताSहम् कैः परिपूता अस्मि?

उत्तरम्-भारतजनताSहम् अध्यात्मसुधातटिनीस्नानैः परिपूता अस्मि।

(ख) समं जगत् कथं मुग्धमस्ति?

उत्तरम्-समं जगत् मम काव्यैः, गीतैः, नृत्यैः च मुग्धम् अस्ति।

(ग) अहं किं किं चिनोमि?

उत्तरम्-अहं प्रेयः श्रेयःच उभयं चिनोमि।

(घ) अहं कुत्र सदा दृश्ये?

उत्तरम्-अहं विश्वस्मिन् जगति सदा दृश्ये।

(घ) समं जगत् कैः कैः मुग्धम् अस्ति?

उत्तरम्-समं जगत् मम गीतैः, नृत्यैः, काव्यैश्च मुग्धम् अस्ति।

4- सन्धिविच्छेदं पूरयत-

(क) विनयोपेता = विनय + उपेता

(ख) कुसुमादपि = कुसुमाद् + अपि

(ग) चिनोम्युभयम् = चिनोमि + उभयम्

(घ) नृत्यैर्मुग्घम् = नृत्यैः + मुग्घम्

(ङ) प्रकृतिरस्ति = प्रकृतिः + अस्ति

(च) लोकक्रीडासक्ता = लोकक्रीडा + आसक्ता

5- विशेषण-विशेष्य पदानि मेलयत-

विशेषण-पदानि विशेष्य-पदानि

सुकुमारा भारतजनता

सहजा प्रकृतिः

विश्वस्मिन् जगति

समं जगत्

समस्ते संसारे

6- समानार्थकानि पदानि मेलयत-

जगति - संसारे

कुलिशात् - वज्रात्

प्रकृतिः - स्वभावः

चक्षुषा - नेत्रेण

तटिनी - नदी

वसुन्धराम् - पृथ्वीम्

7- उचितकथानां समक्षम् (आम्) अनुचितकथनानां समक्षं च (न) इति लिखत-

(क) अहं परिवारस्य चक्षुषा संसारं पश्यामि। न

(ख) समं जगत् मम काव्यैः मुग्धमस्ति। आम्

(ग) अहम् अविवेका भारतजनता अस्मि। न

(घ) अहं वसुंधराम् कुटुम्बं न मन्ये। न

(ङ) अहं विज्ञानधना ज्ञानधना चास्मि। आम्