प्रश्नाभ्यास:

1- उच्चारणं कुरुत-

सूर्यस्तपतु जीर्णम् शीतकालेsपि

वारयितुम् ग्रीष्मे सस्यपूर्णानि

पदत्राणे कण्टकावृता क्षुधा-तृषाकुलौ

2- श्लोकांशान् योजयत-

क ख

(क) गृहं जीर्णं न वर्षासु वृष्टिं वारयितुं क्षमम्।

(ख) हलेन च कुदालेन तौ तु क्षेत्रणि कर्षतः।

(ग) पादयोर्न पदत्रणे शरीरे वसनानि नो।

(घ) तयोः श्रमेण क्षेत्रणि सस्यपूर्णानि सर्वदा।

(ङ) धरित्री सरसा जाता या शुष्का कण्टकावृता।

3- उपयुक्तकथनानां समक्षम् ‘आम्’ अनुपयुक्तकथनानां समक्षं ‘न’ इति

लिखत-

यथा- कृषकाः शीतकालेSपि कर्मठाः भवन्ति। आम्

कृषकाः हलेन क्षेत्रणि न कर्षन्ति। न

(क) कृषकाः सर्वेभ्यः अन्नं यच्छन्ति। आम्

(ख) कृषकाणां जीवनं कष्टप्रदं न भवति। न

(ग) कृषकः क्षेत्रणि सस्यपूर्णानि करोति। आम्

(घ) शीते शरीरे कम्पनं न भवति। न

(ङ) श्रमेण धरित्री सरसा भवति। आम्

4- मंजूषातः पर्यायवाचिपदानि चित्वा लिखत-

( रविः वस्त्रणि जर्जरम् अधिकम् पृथ्वी पिपासा)

(क) वसनानि वस्त्रणि

(ख) सूर्य रविः

(ग) तृषा पिपासा

(घ) विपुलम् अधिकम्

(ङ) जीर्णम् जर्जरम्

(च) धरित्री पृथ्वी

5- मंजूषातः विलोमपदानि चित्वा लिऽत-

धनिकम् नीरसा अक्षमम् दुःखम् शीते पार्श्वे

(क) सुखम् दुःखम्

(ख) दूरे पार्श्वे

(ग) निर्धनम् धनिकम्

(घ) क्षमम् अक्षमम्

(ङ) ग्रीष्मे शीते

(च) सरसा नीरसा

6- प्रश्नानाम् उत्तराणि लिखत-

(क) कृषकाः केन क्षेत्रणि कर्षन्ति?

उत्तरम्- कृषकाः हलेन कुदालेन च क्षेत्रणि कर्षन्ति।

(ख) केषां कर्मवीरत्वं न नश्यति?

उत्तरम्- कृषिकाणां कर्मवीरत्वं न नश्यति।

(ग) श्रमेण का सरसा भवति?

उत्तरम्- श्रमेण धारित्री सरसा भवति।

(घ) कृषकाः सर्वेभ्यः किं किं यच्छन्ति?

उत्तरम्- कृषकाः सर्वेभ्यः शाकम्, अन्नम्, दुग्धम् च यच्छन्ति।

(ङ) कृषकात् दूरे किं तिष्ठति?

उत्तरम्- कृषकात् दूरे सुखम् तिष्ठति।