प्रश्नाभ्यास:

1- शुद्धकथनस्य समक्षम् ‘आम्’ अशुद्धकथनस्य समक्षं ‘न’ इति लिखत-

(क) अस्माकं राष्ट्रस्य ध्वजे त्रयः वर्णाः सन्ति। आम्

(ख) ध्वजे हरितवर्णः शान्तेः प्रतीकः अस्ति। न

(ग) ध्वजे केशरवर्णः शक्त्याः सूचकः अस्ति। आम्

(घ) चक्रे त्रिंशत् अराः सन्ति। न

(घ) चक्रं प्रगतेः द्योतकम्। आम्

2- अधोलिखितेषु पदेषु प्रयुक्तां विभक्तिं वचनं च लिखत-

पदानि विभक्तिं वचनम्

यथा-त्रयाणाम् षष्ठी बहुवचनम्

समृद्धेः षष्ठी एकवचनम्

वर्णानाम् षष्ठी बहुवचनम्

उत्साहस्य षष्ठी एकवचनम्

नागरिकैः तृतीया बहुवचनम्

सात्त्विकतायाः षष्ठी एकवचनम्

प्राणानाम् षष्ठी बहुवचनम्

सभायाम् सप्तमी एकवचनम्

3-एकपदेन उत्तरत-

(क) अस्माकं ध्वजे कति वर्णाः सन्ति?

उत्तरम् - अस्माकं ध्वजे त्रयः वर्णाः सन्ति।

(ख) त्रिवर्णे ध्वजे शक्त्याः सूचकः कः वर्णः?

उत्तरम् - त्रिवर्णे ध्वजे शक्त्याः सूचकः केशरवर्णः।

(ग) अशोकचक्रं कस्य द्योतकम् अस्ति?

उत्तरम् - अशोकचक्रं प्रगतेः न्यायस्य च द्योतकम् अस्ति।

(घ) त्रिवर्णः ध्वजः कस्य प्रतीकः?

उत्तरम् - त्रिवर्णः ध्वजः स्वाधीनतयाः राष्ट्रगौरवस्य च प्रतीकः।

4- एकवाक्येन उत्तरत-

(क) अस्माकं ध्वजस्य श्वेतवर्णः कस्य सूचकः अस्ति?

उत्तरम् - अस्माकं ध्वजस्य श्वेतवर्णः सात्विकतायाः शुचितायाः च सूचकः अस्ति।

(ख) अशोकस्तम्भः कुत्र अस्ति?

उत्तरम् - अशोकस्तम्भः सारनाथे अस्ति।

(ग) त्रिवर्णध्वजस्य उत्तोलनं कदा भवति?

उत्तरम् - त्रिवर्णध्वजस्य उत्तोलन स्वतंत्रतादिवसे गणतंत्रतादिवसे च भवति।

(घ) अशोकचक्रे कति अराः सन्ति?

उत्तरम् - अशोकचक्रे चतुर्विंशतिः अराः सन्ति।

5- अधोलिखितवाक्येषु रेखांकितपदानि आधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत-

(क) अस्माकं त्रिवर्णध्वजः विश्वविजयी भवेत्।

उत्तरम् - अस्माकं कः विश्वविजयी भवेत्?

(ख) स्वधर्मात् प्रमादं वयं च कुर्याम।

उत्तरम् - स्वधर्मात् किम् वयं न कुर्याम?

(ग) एतत् सर्वम् अस्माकं नेतृणां सद्बुद्धेः सत्फलम्।

उत्तरम् -एतत् सर्वम् अस्माकं नेतृणां कस्याः सत्फलम्?

(घ) शत्रूणां समक्षं विजयः सुनिश्चितः भवेत्।

उत्तरम् - कस्य समक्षं विजयः सुनिश्चितः भवेत्?

6- उदाहरणानुसारं समुचितैः पदैः रिक्तस्थानानि पूरयत-

शब्दाः विभक्तिः एकवचनम् द्विवचनम् बहुवचनम्

यथा- पट्टिका षष्ठी पट्टिकायाः पट्टिकयोः पट्टिकानाम्

अग्निशिखा सप्तमी अग्निशिखायाम् अग्निशिखयोः अग्निशिखासु

सभा चतुर्थी सभायै सभाभ्याम् सभाभ्यः

अहिंसा द्वितीया अहिंसाम् अहिंसे अहिंसाः

सफलता पञ्चमी सफलतायाः सफलताभ्याम् सफलताभ्यः

सूचिका तृतीया सूचिकया सूचिकाभ्याम् सूचिकाभिः

7- समुचितमेलनं कृत्वा लिखत-

क ख

केशरवर्णः शौर्यस्य त्यागस्य च सूचकः।

हरितवर्णः सुषमायाः उर्वरतायाः च सूचकः।

अशोकचक्रम् प्रगतेः न्यायस्य च प्रवर्तकम्।

त्रिवर्णः ध्वजः स्वाधीनतायाः राष्ट्रगौरवस्य च प्रतीकः।

त्रिवर्णध्वजस्य स्वीकरणं 22 जुलाई 1947 तमे वर्षे जातम्।