कार्यपत्रकम्

1- एकपदेन उत्तरं लिखत-

(क) व्याधस्य नाम किम् आसीत्?

उत्तरम् - __________________________

(ख) चञ्चलः व्याघ्रं कुत्र दृष्टवान्?

उत्तरम् - __________________________

(ग) कस्मै किमपि अकार्यं न भवति?

उत्तरम् - __________________________

(घ) बदरी-गुल्मानां पृष्ठे का निलीना आसीत्?

उत्तरम् - __________________________

(घ) सर्वः किं समीहते?

उत्तरम् - __________________________

(च) निःसहायो व्याध्रः किमयाचत?

उत्तरम् - __________________________

2- पूर्णवाक्येन उत्तरत-

(क) चञ्चलेन वने किं कृतम्?

उत्तरम् - __________________________

(ख) व्याघ्रस्य पिपासा कथं शान्ता अभवत्?

उत्तरम् - __________________________

(ग) जलं पीत्वा व्याघ्रः किम् अवदत्?

उत्तरम् - __________________________

(घ) चञ्चलः ‘मातृस्वसः!’ इति कां सम्बोधितवान्?

उत्तरम् - __________________________

(घ) जाले पुनः बद्धं व्याघ्रं दृष्ट्वा व्याधः किम् अकरोत्?

उत्तरम् - __________________________

3- अधोलिखितानि वाक्यानि कः/का कं/कां प्रति कथयति-

कः/का कं/कां

यथा - इदानीम् अहं त्वां खादिष्यामि। __________________________

(क) कल्याणं भवतु ते। __________________________

(ख) जनाः मयि स्नानं कुर्वन्ति। __________________________

(ग) अहं त्वत्कृते धर्मम् आचरितवान् त्वया मिथ्या भणितम् । __________________________ (घ) यत्र कुत्रपि छेदनं कुर्वन्ति। __________________________

(घ) सम्प्रति पुनः पुनः कूर्दनं कृत्वा दर्शय। __________________________

4- रेखांकित पदमाधृत्य प्रश्ननिर्माण-

(क) व्याधः व्याघ्रं जालात् बहिः निरसारयत्।

उत्तरम् - __________________________

(ख) चञ्चलः वृक्षम् उपगम्य अपृच्छत्।

उत्तरम् - __________________________

(ग) व्याधः लोमशिकायै निखिलां कथां न्यवेदयत्।

उत्तरम् - __________________________

(घ) मानवाः वृक्षाणां छायायां विरमन्ति।

उत्तरम् - __________________________

(घ) व्याधः नद्याः जलेन व्याघ्रस्य पिपासामशमयत्।

उत्तरम् - __________________________

5-मञ्जूषातः पदानि चित्वा कथां पूरयत-

(वृद्धः कृतवान् अकस्मात् दृष्ट्वा मोचयितुम्

साटृहासम् क्षुद्रः तर्हि स्वकीयैः कर्तनम् )

एकस्मिन् वने एकः _____________व्याघ्रः आसीत्। सः एकदा व्याधेन विस्तारिते जाले बद्धः अभवत्। सः बहुप्रयासं ________________ किन्तु जालात् मुक्त: नाभवत्। ___________ तत्र एकः मूषकः समागच्छत् बद्धं व्याघ्रं ____________सः तम् अवदत् -अहो! भवान् जाले बद्धः। अहं त्वां _______________ इच्छामि। तच्छ्रुत्वा व्याघ्रः ______________अवदत् -अरे! त्वं __________ जीवः मम सहाय्यं करिष्यसि। यदि त्वं मां मोचयिष्यसि ____________अहं त्वां न हनिष्यामि। मूषकः ________________ लघुदन्तैः तज्जालस्य ____________कृत्वा तं व्याघ्रं बहिः कृतवान्।

6- यथानिर्देशमुत्तरत-

(क) सः लोमशिकायै सर्वां कथां न्यवेदयत् - अस्मिन् वाक्ये विशेषणपदं किम्?

उत्तरम् - _____________________________________________________________

(ख) अहं त्वत्कृते धर्मम् आचरितवान् - अत्र अहम् इति सर्वनामपदं कस्मै प्रयुक्तम्?

उत्तरम् - _____________________________________________________________

(ग) ‘सर्वः स्वार्थं समीहते’, अस्मिन् वाक्ये कर्तृपदं किम्?

उत्तरम् - _____________________________________________________________

(घ) सा सहसा चञ्चलमुपसृत्य कथयति - वाक्यात् एकम् अव्ययपदं चित्वा लिखत।

उत्तरम् - _____________________________________________________________

(घ) ‘का वार्ता? माम् अपि विज्ञापय’ - अस्मिन् वाक्ये क्रियापदं किम्? क्रियापदस्य पदपरिचयमपि लिखतः।

उत्तरम् - _____________________________________________________________

7- (अ) उदाहरणानुसारं रिक्तस्थानानि पूरयत-

एकवचनम् द्विवचनम् बहुवचनम्

यथा- मातृ (प्रथमा) __________________________

स्वसृ (प्रथमा) __________________________

मातृ (तृतीया) __________________________

स्वसृ (तृतीया) __________________________

स्वसृ (सप्तमी) __________________________

मातृ (सप्तमी) __________________________

स्वसृ (षष्ठी) __________________________

मातृ (षष्ठी) __________________________

(आ) धातुं प्रत्ययं च लिखत-

पदानि = धातुः प्रत्ययः

यथा- गन्तुम् = गम् + तुमुन्

द्रष्टुम् = __________________________

करणीय = __________________________

पातुम् = __________________________

खादितुम् = __________________________

कृत्वा = __________________________