Stòri piscèni (con la cadensa de la Moia)2
Ol Mario di Buac’ l’era üu ca ‘l ghe piaseva fa schèrs. En di la piantáat gió bachète de ombrela 'ndel prat d’in om ca l ghera antipatec. I a lagadi vaza su noma tri ghèi quant ca chel om la cuminciáat a segaa al ghe se zernava sempre la folsc’e al doeva cuntinuàa a mulala. Ol Mario, piacáat derèt a n scialèsc’ al se pisava adòs dal grignàa.
ià ‘n dè nùu, da la Moia al Tursciù, tetafò e brϋsegù.
Tetafò = castegni lèssi
Brüsegù = brascher brüsegac’ de fò e crüuf detè
In on al gheva en ciù ca ’nveci da ‘ngrasàa al dimagriva, ilura al ghe na parláat a ‘n so amìis, ca ‘l ga dac’ sto cunsiglio:
-prua a mètech sü ol càpel del marascial de la forestal
Lüu l’a pruáat a mètec sü sto càpel e ol ciù al ‘ngrasava
Caterina de la val, leva sü cal canta ‘l gal
Canta ‘l gàal e la galina, leva sü ti Caterina
Caterina dai corai, leva sü ca l canta ol gal
Canta ‘l gàal e la galina, leva sü ca l’e matina
Süáat come ‘n ciù
Mat come n caval
Strach come n’asen
Mort da la fam come ‘n lüf
Svelt come ‘n gàt
Viscol come ‘n pès
Sempri ‘n gir come ‘n càa
Magro come 'na caora
Sac’ come ‘n corf chiló amò òtri
En comunista e ‘l so fiöl i’e ‘ndac a sintii en discórs de Paietta ca ‘l diseva:
- compagni, battiamo il governo e l’avvenire sarà nostro
Quand ca i tornava a cà, ol redes al ga domandat al pa da spiegach, parchè l’eva ca capit niènt.
Ol pà al gha dac’ stà spiegaziù:
-compàgn an se mi e ti, ol governo l’è la mama e l’avenir l’è ol to fradilìi
Ol redès ca ‘l durmiva ‘nsema ‘l ridisìi, a ‘n certo punto de la nòc’ l’a sentit ‘na spüzza, ilura al se mès fò a ösàa:
-compagno, sveglia ‘l governo, ca l’avenir l’è piee de merda
En veneto e ‘n milanes i e ‘ndac’ a cercàa da laoràa en d’ina fabrica.
Ol padrù al domandáat al veneto:
-cosa te se bùu da faa
-faso de tuto
Dopo al ga fac’ la stesa domanda al milanes ca l’ga respondüt:
-mi fo niènt parchè la fac’ tüt lüu
quanca al finisarà òl fèe de Caspṍc’, òl gràa de Tèi e òl vìi de Pónt, al finirà òl Mónt.
L’è mèi ‘n ràt te ‘n buca al gàt, che ‘n cristiaa en maa a ‘n aocáat
A ‘n macelar en client al gha domandàat
-Al ghe n’a de carna de mans?
-Ossi si !
N’om l’a pers ol manech de l’ombrela. ‘ntáat ca 'l pasava denaz a ‘n palaz l’a idüut ca ‘l ghèra scrüut sü Manico mio
Ilura l’e 'ndac ditè par fas restitüìi ol manec de la sua ombrela. I ‘nfermier a i l’a ciapáat e i l’a ricoveráat
òl prevet e òl sacrista, prϋma de la prucesiù del Vendardì Sant, iè ‘ndac’ a róbaà ‘n oca, e òl prevet i la piacada sóta a la tonega.
‘ntat ca iera rèet a fàa la prucesiù al se lagàt sǜ ‘n vèet ca gh’a ólsàat sǜ la vesta al prevet, ilura òl sacrista al sé mes rèet a cantàa:
-tira gió ‘l tentaberi cal te vazza gió l’oca pronobis.
- hai fatto bene a parlarmi in virgola che il popolo non capisce, ROBA PRONOBIS.
La parasciöla la fa iscé a cantàa:
sa ‘l verom non me ciapés e ‘l levertìis non me lighés,
dormarìs fin ciar ciar ciarìsem.
Patèr Nostèr, cadena de fer, paröl de ram, murìi da la fam.
I punceràsch ‘na ólta ai maiava i càa.
quanca i sunava li campani par festa la de Puncèra, chi di òtri paes i è schersava iscè:
Betìn, Puzùn e Cincèra,
melìn, melùn, Puncera,
diman la nosa festa,
Trìi cagnìn e ‘n càa.
‘na femma de Puncera ntáat ca l’era reet a crumpàa i ranzai la ga dic’ al macelar:
-al me trati bèe ne scior, come ‘ncöo so ‘ngnüda a l’ann pasáat
Roch en rool itè al Faet a fa sǜ bót, quarto dui e trìi scersciù e la bót l’è facia sǜ.
òl Roch l’era ‘n legnamer de Faet cal fava sǜ li bót.
In om che betegava l’a ‘ncuntrat ol sindech e ‘l ga dic’:
-Ah a sa si a sasii üu ol sindech d’Albosagia ,Va cu va cu vacunusevi pü, a sa sii a asaìi ignüt gras!
En venet al pasava par la periferia de Sondri, ca fina ilura la gheva ‘n otro nom.
Al ghè ‘ngnüut presa de fàla e al se piacàat deret an cerfói par fa ‘l so besógn, ntàat l’e pasàat ‘notro géet e al gha domandáat chel ca l’era réet a fàa. Ol venet al gha respundüut:
" Son drio .."
Da chel moméet la cità la se ciama Sondrio
