040 Vũ thanh hoa: Khoảng trống

không thể sắp đặt được trật tự ngày

lá vàng rơi biết thu vừa qua cửa

tựa mình vào thói quen

em đóng kín những ngăn kéo cũ

ký ức chập chờn ngái ngủ

rồi âm thầm tưởng niệm chiêm bao

đời như vô tận (*)

những quanh co khuyến dụ em tới quãng đường sẽ đến

mỉm cười thanh thản

em quay nhìn khoảng trống sau lưng

(*) lời trong bài hát của Trịnh Công Sơn

CẢM NHẬN :

CÁT BIỂN :

im lặng để nghe tiếng chuyển mùa của gió

và nghe mình mỗi phút tàn phai

...

Thơ Vũ Thanh Hoa thật gợi và bức tranh như nói hộ lòng ai bao điều vậy

NGUYỄN LÂM CÚC : Con chim nhìn xuống cành cong nó đang đâu và tự hỏi, sao cành có đôi mà tôi chỉ đơn lẻ thế này. Nhưng rồi nó tự nhủ, cành và cây đứng một chỗ không đông đảo thì buồn chết, còn mình chỉ nhấp cánh là vút lên trời xanh làm bạn với bao thứ, ban đêm nên một mình để giấc ngủ được yên tĩnh. Thế là chim chìm vào giấc ngủ khò khò. Hehe

Không biết tiếng Pháp, đành "tám" chú chim.

HOA LỤC BÌNH : Con chim của anh đâu có buồn. Nó giơ chân lên xem nước sơn đã phai chưa, có cần đi tiệm sơn lại không. Mỏ nó chu chu vì nó còn rất trẻ. Tuy nhiên nó nghĩ khi hạ chân xuống mình có nên bước một bước không nhỉ. Vì bước khéo lại ngã. Mà không bước, anh An lại thắc mắc sao mình đứng hoài vậy. Sau cùng nó quyết định chờ anh đi ngủ sẽ làm gì.

Anh phải rình xem nó làm gì nhé.

NVA : Sao HLB giỏi thế, có thể đọc được tâm sự trong đầu con chim ! Anh đứng chờ lo lắng xem nó có ngã không. Nhưng nó vỗ cánh bay lên trời cao và anh trèo lên cây đứng vào chỗ của nó!

DUYPHIBG : Một ngôi nhà đầy lời ca và nhiều màu sắc lạ !

Chúc mừng vị chủ: Nguyễn Văn An

HOÀI KHÁNH : Thơ Vũ Thanh Hoa có những ý tửơng mới lạ, khi chuyển ngữ sang tiếng nước ngoài dễ chinh phục bạn yêu thơ.

VUTHANHHOA : Anh Nguyễn Vạn An kính mến,

Em rất vui, nhưng cũng chỉ biết... ngắm chim thôi, he he. Con chim này không biết là chim trống hay chim mái, nhưng thấy nó cô độc và can đảm... bởi vì đứng trên cành cây cao thế mà không sợ chóng mặt...hì hì. Nhưng mà nó quay lưng lại với hoa hả anh? (hu hu)

LÊ TRƯỜNG HƯỞNG :

Chú Chim đứng rũ rượi buồn

Đậu trên đầu...mũi tên luôn

Dây cung buông một tiếng "tách"

Mạng chú vĩnh viễn không còn

NVA @ LTH :

Sao Anh ghê quá vậy

Con chim coi rũ rượi,

Nhưng mà nó tinh khôi

Chưa "tách" đã bay rồi !

NICO : Trước hết cho em được "bravo" thán phục anh, vì lần này anh chú trọng nhiều đến rime, câu thơ có vần, đọc thơ Pháp.

Em luôn đánh giá cao những bản dịch sang thơ Pháp có vần chứ không chỉ dịch nghĩa và tiết tấu. Đúng là khó, nhưng làm được thì thấy rất thú vị phải không ạ? Em cũng loay hoay với bài thơ Tháng Hai của chị Hoa Lục Bình nhưng còn thiếu một vần. Mỗi tháng lại nghĩ ra một từ, vẫn chưa chính xác nên để đấy. Thật đúng là áo nàng Bân! Thế mới thấy chơi dịch thơ rất công phu.

Em nghĩ anh nên làm việc thêm với chị Thanh Hoa để rõ thêm ý thơ. Thơ của chị hàm ngôn, dễ bị bẫy lắm, tưởng vậy mà không phải vậy.

Câu "Et écouter son propre corps, que chaque instant dégrade" chưa được vì theo em không chỉ có mon corps mà còn mon âme nữa đấy. Dégrader ở đây chưa hợp và không thi vị lắm thì phải.

Le vide-espace: em không hiểu sao anh cần thêm từ Espace.

Ngày xưa: Les jours qui ne sont plus là...chưa hay. Nếu là Les jours anciens hoặc đơn giản là le passé, anh nghĩ sao?

À, suýt quên chữ "Khuyến dụ"! Chữ này rất hay đấy, nếu chỉ dùng guider cũng chưa được. Hình như có cái gì đó attirant nữa...

Đấy là ý của riêng Nico thôi. Chờ thêm ý kiến các cao thủ tiếng Pháp trên vnwweblogs như Hà Vân, Minh Nguyệt, Thanh Chung, Hiệu Constant, Quốc Anh, Vũ Vĩnh Phúc... nữa mới chính xác anh ạ.

NICO : Thêm nữa, anh An muốn phê bình cả hai thì hai đây nè: Con chim chỉ có một chân thôi à?

Anh nhiều tài quá!

NVA à NICO : Hay quá, hay quá, vì anh có dịp … cãi nhau với em một tý. Không gì vui hơn là cãi nhau với một Nico xinh đẹp lại giỏi văn thơ.

1. Có 2 quan niệm dịch, một là cố sát chữ (với nghĩa “chuyển ngữ”), không dính mình vào, hai là trình bầy cách mình hiểu, dấn thân vào và chịu trách nhiệm. Cái khác của một chụp ảnh chân dung hay một người “vẽ” chân dung. Và nếu nói chụp, thì là cái khác người chụp cho thẻ căn cước và một nhiếp ảnh gia.

Anh hoàn toàn khi dịch muốn diễn tả cái rung cảm của anh hiểu. Có thể em cũng vậy. Người nào khen chê (kể cả tác giả) là quyền của họ. Mình ráng chịu thôi !

2. VTH viết thơ mới, đọc lên có âm diệu, nhưng không câu nệ vần. Khi anh dịch cũng vậy, muốn đọc lên có âm điệu, và cũng cần có chút vần. Em đã để ý và đồng ý !

Kỳ sau sẽ bàn về chi tiết nha, hihi !

(một chân hả, sao không thương con chim buồn tẻ lẻ loi trong một đêm không trăng sao ?)

NICO :@Anh An ơi, em mà cãi với anh thì em biết là sẽ thua ngay.

Đồng ý với anh. Mỗi người có một cách dịch. Anh nói anh diễn tả cái rung cảm anh hiểu thì em chịu rồi.

Nhưng không nghe cái gì hết thì nghe một tí thôi nhé, đổi chữ dégrader thôi! Sao em ghét chữ này thế! Cứ tưởng tượng ra một bức tường bị hàng trăm nét vẽ xổ lên ấy!

MƯA RAÒ THÁNG SÁU : Gửi anh An. Tiếng Pháp chả biết, ảnh cũng chả biết, biết Hoa biết anh An thế là ghé thăm và chia vui thôi. hihi.

Em vẫn nhớ vụ thử giầy với cả vụ nghe nhạc tận Paris thôi.

NVA : Nico xinh, cứ cãi, he he, nhưng mà biết nghe… !

« le vide » có nghĩa là « sự trống rỗng ». Chủ đề của VTH là "Khoảng" trống. Chữ « espace » » để dịch chữ « khoảng ». Hơn nữa, trong thơ VTH nói « đêm rỗng », nên phải cho ý không gian vào chủ đề. Để chủ để là « sự trống rỗng » thì quả là không được.

Em nói đúng. Chữ « mình » quả có gồm « tâm hồn » và « hình hài ». Anh đã đổi lại thành "son propre soi-même'. Anh cho là người phụ nữ súc cảm nhất về sự tàn phai của hình hài mình, nên dã dịch như vậy.

OK, « dégrader » chưa thi vị, thì tìm dùm một chữ đi.

« Ngày xưa », dịch thành « Les jours qui ne sont plus là » nghĩa là « Những ngày không còn nữa » diễn tả cái không khí thương tiếc trong bài thơ. Còn « les jours anciens » có nghĩa là « những ngày cũ », và « le passé » có nghĩa là « quá khứ », hai cụm từ đều khô khan không mang tình cảm vào.

Em nói đúng. Chữ « khuyến dụ » dịch là « guider » chưa được,. « Guider » nghĩa là « hướng dẫn », tuy nó có cái nghĩa bề trên, nhưng không có cái thân tình của « khuyến dụ ». Nhưng « attirer « có nghĩa là « lôi kéo » cũng không dùng được. « Hướng dẫn » có lẽ gần nghĩa hơn là « lôi kéo », nhưng anh cũng thấy nên suy nghĩ thêm.

Đó cũng bíêt nghe đấy chứ !

NVA à MR : Chà, vui, vậy MR tên Thu ? Xem ở site náy :

https://sites.google.com/site/ngvananwebpages/tan-van-chuyen-ky-2/300-tro-cua-me-1

MR : Gửi anh An.

Ấy, ai lại thế, hihi. Ý em là những dấu ấn về 2 câu chuyện anh An kể vẫn lưu lại trong bộ nhớ này ấy mà.

NICO : @Anh An,

Hứ, bực với anh quá! Sao anh cứ dịch theo nghĩa trong từ điển vậy? Khi dịch ngược, em nghĩ mình sống ở Pháp lâu thì cứ hiểu thẳng sang tiếng Pháp. Từ điển chỉ có nghĩa tương đối thôi. Mỗi từ khi đặt và hoàn cảnh khác nhau thì mang ngữ nghĩa khác nhau.

À anh An ơi, chữ "khuyến dụ" em nói là có thêm nghĩa attirant nữa, chứ không muốn dùng từ này vì chưa đủ và không hay như anh nói. Em đã nghĩ đến séduisant, cũng chưa ưng lắm.

Dégrader: để nghĩ đã, đang làm việc mà.