Haiku Nhật về Thu
(tranh Nguyễn vạn An)
Tôi biết thơ haiku tiếng Nhật có lệ luật chặt chẽ, nhưng chỉ có thể theo khi thơ làm bằng tiếng Nhật.
Người Pháp rất mê thơ haiku, họ dịch nhiều thơ haiku tiếng Nhật sang tiếng Pháp. Tôi biết họ cố dịch cho sát nghĩa và sao cho thật ngắn. Trên mạng có nhiều bài dịch, người này cóp của người kia thành ra không thể biết tác giả các bài dịch là ai. Hôm nay tôi chọn môt số bài tiếng Pháp có ghi rõ tên tác giả người Nhật, rồi ráng dịch sang tiếng Việt để các bạn đọc cho vui.
Bài nào cũng ngắn, nhẹ nhàng thôi, đôi khi có những ý thơ độc đáo thú vị.
Thân mến,
NV An
Dans la rosée du matin
Maculé de boue
Un melon frais.
Matsuo Bashõ (1644-1695)
De chaque objet que l’on pose
Il naît quelque chose
Qui ressemble à l’automne.
Aratika Moritake (1452-1549)
Pourquoi tout le monde fait
La sieste ?
Lune d’automne.
Moppo Tomita (1897-1923)
L’automne est arrivé
venant visiter mon oreille
un oreiller de vent
Matsuo Bashõ ( 1644-1695 )
Du chagrin plein la gorge
Je fredonne soudain
Soir d’automne.
Kaneko Tota ( 1897 )
Jour pluvieux
le monde automnal
d’une ville frontière
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Au bord de mourir
Plus que jamais bruyante
La cigale d’automne.
Masaoka Shiki (1866-1909 )
la voix des roseaux
bruit comme le vent d’automne
mimiques
Matsuo Bashõ ( 1644-1695 )
Le ciel d’automne
Des milliers de moineaux –
Le bruit de leurs ailes.
Yotsuya Ryu (1758)
Je sucerai ton beau grand oeil.
Automne, saison des rosées.
Kawahigashi Hekigodo (1873-1937)
Sur une branche nue
un corbeau est descendu
le soir d’automne
Matsuo Bashõ (1644-1695)
des lettres, oui,
pas des feuilles colorées d’automne ratissées
– brûlées après lecture
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Est-ce une araignée
qui pleure
le vent d’automne
Matsuo Bashõ (1644-1695)
L’automne se termine
Qui pourrait comprendre
Ma mélancolie.
Yotsuya Ryu (1758)
Début de l’automne
La mer et les champs
Du même vert.
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Début de l’été
Grain de sable dans une algue
Du petit déjeuner.
Kaneko Tota (1897)
Dans une humble chaumière
les feuilles de thé ratissées
après l’orage
Matsuo Bashõ (1644-1695)
L’automne est arrivé
aimant sa femme avec les étoiles
sur une peau de daim
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Le vent d’automne.
Deux assiettes
Dont les motifs diffèrent.
Kuroyanagi Shoha (1727-1771)
Vers les eaux d’automne
Du coeur du feu si rouge
La fumée s’envole.
Mukai Kyorai (1651-1704)
le miroir de la lune
vu(e) une nuit parfumée d’automne –
Nouvel An pour les yeux
Matsuo Bashõ (1644-1695)
la voix des roseaux
bruit comme le vent d’automne
transféré(e) d’une autre bouche
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Seul
Prenant mon repas
Le vent d’automne.
Kobayashi Issa (1763-1828)
D’après moi
L’au-delà ressemble à ça –
Soir d’automne.
Matsuo Bashõ (1644-1695)
gel flétri
les fleurs des champs encore en fleur
ont l’air déprimé -
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Hortensias
Elle a choisi le bleu
La pluie d’automne.
Masaoka Shiki (1866-1909)
Un mot de lui
Un mot de moi
L’automne mûrit, je crois.
Aratika Moritake (1452-1549)
Verse l’averse d’automne
Je ne suis
Pas encore mort !
Taneda Santoka (1882-1939)
Montrant leur envers
Puis leur endroit
Les feuilles dispersées par le vent d’automne.
Yotsuya Ryu (1758)
Trong sương mai
Nhòe bùn
Có trái dưa gang tươi
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Từ vật nào đặt lên
Cũng thấy tiết ra
Một chút gì thu
Aratika Moritake (1452-1549)
Sao ai cũng
Ngủ trưa vậy ?
Trăng thu
Moppo Tomita (1897-1923)
Thu đến rồi
đến thăm tai tôi
một cái gối gió
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Họng chĩu buồn đầy
Bỗng nhè nhẹ ngâm
Hoàng hôn thu
Kaneko Tota (1897)
Ngày mưa hoài
Đời vào thu
của một tỉnh miền biên giới
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Bên bờ sống chết
Hơn bao giờ hết
Con dế thu kêu hét râm ran
Masaoka Shiki (1866-1909 )
cụm trúc reo
như sao chép
tiếng gió thu
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Trời thu
Cả ngàn con sẻ
Tiếng cánh xào xạt
Yotsuya Ryu (1758)
Tôi muốn mút mắt em to xinh
Thu ơi, mùa của những làn sương
Kawahigashi Hekigodo (1873-1937)
Trên cành trơ lá
Con quạ xà xuống
Hoàng hôn thu
Matsuo Bashõ (1644-1695)
những lá thư ư, xin vâng,
nhưng đừng đưa lá thu vàng
đã nhặt lên
- đọc rồi đốt đi
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Có phải con nhện
đang khóc
gió thu không ?
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Thu đang tàn
Có ai hiểu được
Nỗi buồn của tôi
Yotsuya Ryu (1758)
Đầu thu
Biển và đồng ruộng
Cùng một màu xanh
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Đầu hè
Hạt cát lạc vào
Rau sáng ăn
Kaneko Tota (1897)
Trong xóm bé nhỏ
Chùm lá trà nhặt được
Sau con giông
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Thu anh đã đến
thân thương thu em
mang đầy sao trên da nai
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Gió thu về
Hai cái đĩa
Mỗi cái in một mẫu vẽ
Kuroyanagi Shoha (1727-1771)
Trên mặt nước thu
Từ tim lửa rực đỏ
Làn khói bay ra
Mukai Kyorai (1651-1704)
Gương trăng
Nhìn đêm thu thơm
Như thấy một năm mới
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Tiếng sậy
như tiếng gió thu
chuyển từ cái miệng kia
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Ngồi một mình
Gió thu
Ăn bữa cơm của tôi
Kobayashi Issa (1763-1828)
Theo tôi
Bên kia cuộc đời giống như -
Một chiều thu
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Đá lạnh tàn rồi
Nhưng bông hoa còn nở
cũng mang vẻ chán đời
Matsuo Bashõ (1644-1695)
Hoa cẩm tú cầu
Đă chọn màu xanh
Mưa thu
Masaoka Shiki (1866-1909)
Một lời anh ấy
Một lời của tôi
Mùa thu già thêm
Tôi nghĩ vậy
Aratika Moritake (1452-1549)
Mưa thu cứ rơi đi
Tôi chưa
Chết đâu !
Taneda Santoka (1882-1939)
Đưa mặt trái lên
Rồi đưa mặt kia
Chùm lá chia lìa
vì ngọn gió thu
Yotsuya Ryu (1758)